انتقاد آزاد یا ممنوع - گزارش ویژه ورزش سه / تجربه متفاوت خبرنگاران آسیایی در جام ملت‌ها

به گزارش ورزش سه، طبیعتا هر رسانه‌ای این جام را از دریچه نگاه خودش تعریف می‌کند و به آن می‌پردازد و بیان این تعاریف به شناخت بیشتر از فوتبال قاره کمک می‌کند.

از جمله مواردی که بین خبرنگاران معمولا بیشتر صحبت می‌شود حدس مدعیان قهرمانی و حتی قهرمان این رقابت‌ها است که در این جام اکثر خبرنگاران عربی معتقدند تیم ملی ایران یکی از مدعیان اصلی قهرمانی این جام محسوب می‌شود و آن دسته از خبرنگارانی که از آسیای شرقی به قطر آمده‌اند نیز تیم ملی ژاپن را بخت نخست قهرمانی این جام می‌دانند.

شاید پیش از اینکه ژاپن با شکست مقابل عراق در جایگاه دوم جدول رده بندی قرار بگیرد، محتمل‌ترین فینال جام ملت‌های آسیا از نگاه بسیاری از اهالی رسانه دیدار تیم ملی ایران و ژاپن بود، اما شکست غیر منتظره ژاپن مقابل عراق، ماجرا را تغییر داد و باعث شد تا تیم ملی ژاپن و ایران در یک سمت جدول قرار بگیرند و به گواه بسیاری از کارشناسان داخلی و خارجی احتمالا باید شاهد یک فینال زودرس در مرحله یک چهارم نهایی باشیم.

البته همه تیم‌ها نشان داده‌اند که امتیاز مجانی در این رقابت‌ها توزیع نخواهد شد و برای هر پیروزی باید به اندازه‌ای بیش از گذشته عرق ریخت.

برای آنکه نوع نگاه اهالی رسانه در کشورهای مختلف را در طول برگزاری تورنمنت فعلی بررسی کنم، با خبرنگاران سه کشور ژاپن و قطر و عراق هم‌صحبت شدم

در ابتدا خبرنگار ژاپنی که به مرکز رسانه‌ای آمده بود با اشاره به اهمیت بسیار زیاد رسانه‌های نوشتاری در این کشور گفت: "معمولا رسانه‌ها پیش از آغاز رقابت‌ها انتقادات را کنار می‌گذارند و به حمایت بی دریغ از تیم خود می‌پردازند. آنها با ساخت فیلم‌های مستند از بازیکنان و تیم ملی ژاپن روحیه تیمشان را تقویت می‌کنند و به نوعی تا آنجا که می‌شود به روحیه تیم اعتماد به نفس تزریق می‌کنند."

اما او در پاسخ به فضای رسانه‌ها پس از شکست مقابل عراق اظهار داشت :"در این مقطع به جز یکی دو مورد که با انتصاب موریاسو از ابتدا مشکل داشتند معمولا سعی می‌کنند انتقادات را به پس از پایان تورنمنت موکول کنند. این دسته از رسانه‌ها اگر نتیجه مورد انتظار حاصل نشود به شدیدترین شکل ممکن تیم ملی را زیر سوال می‌برند و به نوعی هیچ رحمی نخواهند کرد"

اما این مورد در کشور قطر به شکل دیگری است، خبرنگار قطری بدون تعارف اعتراف کرد: "در قطر کمتر کسی اجازه انتقاد دارد و اکثر رسانه‌ها در صورت انتقاد بیش از حد ممکن است از برخی از تسهیلات صنفی محروم شوند.”

خبرنگار قطری همچنین در ادامه با اشاره به اینکه تیم ملی برایشان از حرمت و قداست ویژه‌ای برخوردار است گفت: "معمولا انتقادات توسط یک حلقه رسانه‌ای نزدیک به تیم ملی به مسئولین فدراسیون منتقل می‌شوند و این حلقه نقش مهمی در انتخاب افراد در مجموعه تیم ملی را دارند."

او با اشاره به قهرمانی قطر در جام ملتهای آسیا افزود: ",قهرمانی عنابی‌ها در جام ملت‌های آسیا نقش مهمی در ایجاد اتحاد جامعه رسانه و تیم ملی داشت "

اما خبرنگار عراقی با اشاره به شرایط سیاسی و اجتماعی که این کشور طی دو دهه اخیر تجربه کرده است موضعی جالب توجه گرفت: "تیم ملی فوتبال عراق برای مردم این کشور فراتر از یک تیم معمولی و دلیلی برای احساس خوشبختی مردم این کشور محسوب می‌شود، چرا که در طی دوران سختی که این ملت تجربه کرده است این تیم ملی عراق بود که برای ساعاتی هرچند کوتاه آنها را از شرایط سختی که دچارش بودند جدا می‌کرد و به آنها فرصتی میداد تا ساعاتی بی دغدغه را تجربه کنند."

این خبرنگار عراقی در ادامه گفت: "قبل از پرداختن به مسائل فنی، برای مردم عراق، اولویت، عِرق به لباسی است که بازیکنان تیم ملی می‌پوشند. 
بارها شده هواداران عراقی حتی پس از شکست هم به خیابان‌ها سرازیر شدند تا میزان رضایت خودشان را از تعصب بازیکنان اعلام کنند.

به هر حال فضای رسانه‌ای از تیم ملی و بازیکنانش در هر کشور تابع موارد مختلفی از جمله مسائل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است، کما اینکه در کره‌جنوبی شدیدترین انتقادها متوجه یورگن کلینزمن است.

کیاوش عزیزی-دوحه قطر