چه‌کسی مسئولیت افتتاح‌سدگتوندرامی‌پذیرد؟

علیرغم دغدغه‌های زیست‌محیطی و احتمال شوری آب رودخانه کارون در پی آبگیری سدگتوند علیا، این سد به عنوان بلندترین سد خاکی ایران، دو روز دیگر آبگیری می‌شود. به گزارش ایبنانیوز مدیرعامل شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران امروز (سه شنبه) در نشست مطبوعاتی قبل از افتتاح آبگیری سد گتوند در جمع خبرنگاران خبر از آبگیری این سد با حضور رییس جمهور داد. در این نشست مطبوعاتی، مدیرعامل شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران علیرغم پرسش‌های متعدد خبرنگار روزنامه کارون، در مورد نگرانی کارشناسان زیست‌محیطی از شور شدن آب کارون پس از آبگیری سد گتوند، صرفاً به این سخن کلی اکتفا کرد که «اطمینان میدهم این اتفاق نخواهد افتاد». سیدمحمدرضا رضازاده، در پاسخ به این پرسش که آیا با وجود احتمالات برای شوری آب کارون برنامه‌ریزی خاصی صورت گرفته، گفت: نیازی به این کار نیست چرا که نتیجه مثبت آبگیری این سد پس از روز پنج‌شنبه مشخص خواهد شد! وی با بیان اینکه سازند گچساران تاثیری بر کیفیت آب کارون ندارد، تصریح کرد: تاکنون رقمی افزون بر ۱۵۰ میلیارد ریال برای برطرف کردن مشکل سازند گچساران هزینه شده است. رضازاده، با بیان این که سدگتوند علیا از شاهکارهای مهندسی کشور است، دغدغه‌های موجود در مورد شور شدن آب کارون و همچنین تخریبی که خاک منطقه پس از آبگیری گتوند به دلیل حجم بالای آب خواهد دید، را نتیجه برخی جنجال‌سازی‌ها و بداندیشی‌ها دانست که به زعم وی در مورد بسیاری از پروژه‌های بزرگ دیگر هم قبلا این موارد به وجود آمده بود.

"علیرغم دغدغه‌های زیست‌محیطی و احتمال شوری آب رودخانه کارون در پی آبگیری سدگتوند علیا، این سد به عنوان بلندترین سد خاکی ایران، دو روز دیگر آبگیری می‌شود"همچنین مجری طرح سد و نیروگاه گتوندعلیا با اشاره به اشتغال بکار بیش از ۱۰ هزار نفر نیروی انسانی استان خوزستان در این طرح تصریح کرد: عمده تمرکز و اولویت اشتغال در طرح سد و نیروگاه گتوندعلیا مربوط به نیروهای بومی بود و تنها ۱۵ درصد نیروی انسانی شاغل در طرح که عمدتا نیروهای تخصصی هستند از دیگر نقاط کشور جذب شدند. شیبانی افزود: تاکنون بیش از ۱۵۰۰ میلیارد تومان در طرح گتوندعلیا هزینه شده که با ذخیره ۵ میلیارد متر مکعب آب و با تولید ۴۲۵۰ میلیون کیلو وات ساعت برق در سال؛ قطعا در جهت رشد و توسعه بخش کشاورزی و صنعت استان خوزستان بسیار موثر خواهد بود. گفتنی است؛ پس از آغاز نگرانی‌ها از احتمال شوری آب رودخانه کارون که به عنوان شاهرگ حیاتی خوزستان نقش اصلی را در کشاورزی و صنعت این استان برعهده دارد، بسیاری از مقامات کشوری و استانی در این مورد به اظهارنظر پرداختند. از جمله تورج همتی، مدیرکل محیط‌زیست استان خوزستان خردادماه جاری از نتایج بررسی‌های شرکت آب و نیرو ابراز بی‌اطلاعی کرد و گفت: هیچ یک از تحقیقات به دست آنها نرسیده است. همچنین سلاجقه معاون وزیر جهاد کشاورزی و رئیس سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور در کنفرانسی خبری، ضمن ابراز نگرانی از آثار مخرب زیست‌محیطی آبگیری سدگتوند علیا به وزارت نیرو هشدار داد که آبگیری این سد را متوقف کنند.

در چند روز گذشته هم بسیاری از اعضاء هیات علمی دانشگاه‌های اهواز ضمن ابراز نگرانی از آثاری که در صورت آبگیری گتوند، می‌تواند محیط زیست پرمعضل خوزستان را که با مشکلات عدیده از جمله گردوغبار و ریزگردها و عدم دسترسی به آب شرب برای مردم و گرمای طاقت‌فرسا مواجه است، بیش از پیش از نفس بیندازد. علیرغم تمامی این نگرانی‌ها و اظهارنظرات گوناگون، اما مسوولان شرکت توسعه منابع آب و نیروی کشور و مجری طرح با اطمینان از اینکه آب کارون روز پنجشنبه و پس از آبگیری سد کارون شورا نخواهد شد، جلسه روز گذشته را به پایان بردند.در مصاحبه مطبوعاتی امروز مسوولان وزارت نیرو و مجری طرح سدگتوند که دهها خبرنگار مختلف از خبرگزاری‌ها و رسانه‌های مکتوب و صداوسیما حضور داشتند، یک نکته حائز اهمیت بود. اکثر خبرنگاران حاضر به جای طرح سوال از مسوولان مجری چنین طرحی که باعث ابهامات فراوانی در بین کارشناسان محیط‌زیست کشور و... شده عموماً مستمع بوده زیرا ظاهراً از قبل با خبرنگاران برخی خبرگزاری‌های تأثیرگذار دولتی، هماهنگی‌های دوستانه‌ای شده بود که از طرح سوالات چالشی خودداری کنند! اما «اقباله هیئتی» خبرنگار و دبیر گروه اقتصادی روزنامه کارون که در این نشست حضور داشت، (بدون توجه به ملاحظات رسمی و متاسفانه متداول شده در چنین مصاحبه هایی) دغدغه مردم خوزستان و بسیاری از کارشناسان مبنی بر احتمال شور شدن آب کارون را مدنظر قرار داد و بخش عمده ای از جلسه را به چالش با مسئولان وزارت نیرو بر سر این موضوع اختصاص داد. جالب اینکه بحث چالشی این خبرنگار خوزستانی عموماً با وعده‌های مدیران حاضر در جلسه مصاحبه مواجه شد و این در حالی بود که خبرنگار با استناد به اظهارات رئیس سازمان مراتع و جنگلداری کشور که رسماً در آخرین مصاحبه مطبوعاتی‌اش نسبت به شور شدن آب کارون و تبعات ویرانگر آن بر محیط ‌زیست، مراتع و جنگل‌های پایین‌دست به طرح سوال خود پرداخت.

"به گزارش ایبنانیوز مدیرعامل شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران امروز (سه شنبه) در نشست مطبوعاتی قبل از افتتاح آبگیری سد گتوند در جمع خبرنگاران خبر از آبگیری این سد با حضور رییس جمهور داد"این خبرنگار، همچنین اظهارات بسیاری از اساتید و کارشناسان دانشگاه‌های کشور و خصوصاً دانشگاه شهید چمران اهواز و محیط ‌زیست خوزستان مبنی بر تبعات اجتماعی خطرناک حاصل از احتمال شور شدن آب کارون در استان خوزستان را در این جلسه مطبوعاتی برشمرد؛ اما باز هم پاسخ قانع‌کننده‌ای از سوی مجریان طرح و معاون وزیر نیرو داده نشد و صرفاً به بحث با خبرنگار بر سر این که «چرا روی این مساله نمک اینقدر مانور می‌دهید» متمرکز شده بودند! این در حالی است که برخلاف مسوولان وزارت نیرو، دغدغه این روزها و ماه‌های آحاد مختلف مردم خوزستان و کارشناسان و مدیران این استان نه تنها بحث افتتاح این سد نیست بلکه همانا ترس و نگرانی از بدتر شدن وضعیت آب مصرفی این منطقه دارند که با وجود برخورداری از یک سوم آب‌های روان در رودهای استان خود، هم اکنون نیز از بدترین کیفیت آب، مصرف می‌کنند و شهرهایی چون خرمشهر، آبادان، اهواز و... عملاً فقط باید از آب‌های مصرفی خریداری و مصرف نمایند! با این وضع، اما چنین دغدغه به جایی در یک استان بااهمیت کشور ظاهراً در نگاه برخی از مسوولان کشور، فرعی است بر اصل که نباید در چنین جلساتی حتی آنها را طرح کرد! مبنا و اصلی نیز همان سیاست «سدزدگی» و «ارائه آمار و ارقام» بدون در نظر گرفتن تبعات منفی محتمل آن در نگاه حاکم بر وزارت نیرو می‌باشد.همه چی آرومه، آب گیری می کنیم!هنوز از یاد نبرده‌ایم همین ۲ ماه پیش در پی اصرار افتتاح پیش از موعد طرح پالایشگاه آبادان در همین خوزستان، چه صدمات و ضررهای مالی سنگینی بر بیت‌المال و همچنین جان دادن یکی از کارکنان زحمت‌کش این پالایشگاه آن هم در حضور رئیس‌جمهور وارد نیامد که بازهم خیلی سریع و در عین همه هشدارهای داده شده (حتی توسط مسئولان سطح بالایی چون معاون وزیر کشاورزی) می خواهید پروژه ی دیگری (حال هرچند به گفته مجری طرح تاکنون بیش از ۱۵۰۰ میلیارد تومان در طرح گتوندعلیا هزینه شده باشد) اقدام به افتتاح آن نموده و هیچ وقعی به نگرانی ها و دغدغه های مدیران و کارشناسان داده نشود؟ البته طرح سدگتوند یقیناً می‌تواند تبعات بسیار خطرناک‌تری از ابعاد فاجعه پالایشگاه آبادان داشته باشد که صد البته با هیچ توجیهی و شانه خالی کردنی، قابل رفع نخواهد بود. روز پنجشنبه (دو روز دیگر) قرار است آقای دکتر احمدی‌نژاد و وزیر نیرو و مجریان این طرح، آغاز آب‌گیری این سد پرمخاطره را افتتاح کنند. می‌توان مثل همه مسوولان وزارت نیرو که در همین مصاحبه روز سه‌شنبه خود، تلویحاً اعلام کردند «همه چی آرومه»! و چشم را بر واقعیت امروز مردم مظلوم خوزستان بست و به خبرنگار نهیب زد که «چرا اینقدر به این مساله فرعی می‌پردازید»، اما واقعیت امروز جامعه ایران همین است که ظاهراً «فرعیات و اصلیات» در نگاه مسوولان و مردم تمایز و تفاوت‌های چشمگیر و اساسی یافته اند.از طلا بودن پشیمان گشته‌ایم، مرحمت فرموده ما را مس کنید!برای مردم این منطقه که قرار است به گفته مسوولان وزارت نیرو از نعمات این سد بهره‌مند شوند اصل این است که طبق هشدارهای بسیاری از مسوولان و کارشناسان کشور با سرنوشت اولیه و ابتدایی شهروندان بی‌ملاحظه‌گی نکنید. این جا صرفاً مثل دغدغه‌های موجود در سد سیوند در استان فارس بحث آثار فرهنگی و باستانی نیست، بحث بر سر زندگی یک منطقه ۵ میلیون نفری و پراهمیت کشور است.

منطقه‌ای که ۹۰درصد درآمد نفتی کشور را تامین می‌کند، ۱/۳ آب‌های روان کشور در آن جاری است، دومین استان تولیدکننده مهم‌ترین محصول کشاورزی کشور(گندم) را دارد و... در عین حال ساکنان این منطقه در کنار همین رودخانه کارون باید از مغازه آب آشامیدنی بخرند و در گرمای ۵۰ درجه آب در لوله‌هایشان جاری نباشد! مردم همین خطه باید بر روی معادن نفت و گاز که ۹۰درصد درآمد کشور را تامین می‌کند زندگی کنند اما حتی دغدغه آب آشامیدنی را داشته باشند آن هم در کنار کارون، یعنی پرآب‌ترین رودخانه کشور؟! آیا بر همین ادله و دغدغه‌ها نباید به مردم و مسوولان و کارشناسان خوزستان حق داد که برخلاف و منظر مسوولان وزارت نیرو، اصل را «احداث سد» ندانند و «آب و هوا» را برای خود اصل فرض کنند؟! این از آب در همسایگی کارون این مردم و این هم از هوای عموما گرد و خاکی چند ساله اخیرشان که یکی از ریشه‌هایش نیز همین سیاست «سدزدگی» است که سال‌هاست زندگی را بر مردم خوزستان (و البته دیگر مناطق غربی و جنوبی کشور) چنان طاقت‌فرسا نموده که طبق آمار، به یکی از استان‌های مهاجرفرست کشور تبدیل شده است. با این همه، آیا مردم خوزستان حق ندارند از مسوولان وزارت نیرو طلب کنند: «از طلا بودن پشیمان گشته‌ایم، مرحمت فرموده ما را مس کنید!».حاشیه‌های "نمکی" یک نشست خبریخبرگزاری دانشجویان ایران نیز با ارسال گزارشی از این نشست نوشت: درحالی که حاشیه‌های مطرح شده درباره افتتاح سد بزرگ گتوند در یکی دوماه اخیر فضای اطراف این پروژه را تحت تاثیر قرار داده، نشست خبری مربوط به آبگیری این پروژه که امروز برگزار شد نیز از این حاشیه‌ها در امان نبود.مسئولان شرکت توسعه منابع آب نیروی ایران درحالی امروز از خبرنگاران برای نشست خبری آبگیری بلندترین سد خاکی کشور دعوت کرده ‌بودند که سئوالات حاشیه‌ای پیرامون این سد علاوه بر طولانی شدن نشست، منجر به پاسخگویی مدیران این شرکت به حاشیه‌ها شد. پس از توضیحات سید محمدرضا رضازاده - مدیرعامل شرکت آب‌ونیرو، در نشست خبری امروز، نوبت به پرسش‌های خبرنگاران رسید که در این میان یکی از خبرنگاران با ارائه سوابق طولانی از حاشیه‌های مطرح شده درخصوص این سد، سئوالات متعددی را درباره وجود گنبدهای نمکی موجود در مخزن سد گتوند که نگرانی برخی از کارشناسان منطقه را موجب شده است عنوان کرد و حتی اطلاعاتی را به مشاور دانمارکی این پروژه نسبت داد که بر اساس آن، این مشاور با توجه به سازند نمکی موجود در منطقه و نگرانی‌هایی که برای کیفیت آب کارون ایجاد می‌کند، مخالفت خود را با آبگیری سد اعلام کرده است. وی همچنین مدعی شد با آبگیری سد گتوند و اختلال در کیفیت آب، وضعیت کشاورزی منطقه رو به نابودی خواهد رفت.

"از جمله تورج همتی، مدیرکل محیط‌زیست استان خوزستان خردادماه جاری از نتایج بررسی‌های شرکت آب و نیرو ابراز بی‌اطلاعی کرد و گفت: هیچ یک از تحقیقات به دست آنها نرسیده است"اظهارات طولانی این خبرنگار واکنش رضازاده را به همراه داشت که با "تهمت" دانستن موضوعات مطرح شده در این زمینه، گفت: صحبت‌های شما با دو پاسخ از سوی من مواجه می‌شود. برای گرفتن پاسخ عملی به این ادعاها کافی است ۴۸ ساعت صبر کنید تا با آبگیری سد گتوند و به وسیله دستگاه‌های کنترل کیفیت موجود در پروژه که باوجود تحریم‌هایی که وجود داشت، از بهترین ابزارهای کنترل کیفی در جهان هستند، همه‌چیز برای شما روشن شود. اما پاسخ دوم من به شما این است که با قاطعیت اعلام می‌کنم که با آبگیری سد گتوند کیفیت آب کارون نه‌تنها بدتر نخواهد شد، بلکه به میزان قابل توجهی بهبود خواهد یافت. مدیرعامل آب‌نیرو با اشاره به ادعاهای مطرح شده درباره مخالفت مشاور خارجی با اجرای این پروژه، تصریح کرد:‌ چنین چیزی به هیچ عنوان صحت ندارد و اصولاً مگر این امکان وجود دارد که چنین پروژه عظیمی در این ابعاد بدون هماهنگی مشاور و کارفرما اجرایی شود؟ وی افزود: از روز اول متوجه این سازند نمکی بوده‌ایم و به‌طور مداوم مشاور و کارفرمای پروژه این مطلب را مورد بحث قرار داده و صاحبنظران داخلی و خارجی روی آن نظر داده‌اند تا بالاخره بهترین راهکار برای مقابله با این مساله دیده شده است. رضازاده در واکنش به تداوم انتقادهای مطرح شده از سوی این خبرنگار، افزود: به نظر می‌رسد این انتقادهایی که مطرح می‌شود مستند نیست! برای همین از شما خواهش می کنم که روز پنج‌شنبه به همراه هر کارشناسی که معتقد است این پروژه کیفیت آب را خراب می‌کند، در محل پروژه حاظر باشید تا شرایط را با چشم خود ببینید و اگر ادعاهای شما تایید شد من حاضرم در مراسم ناهاری در حضور همین جمع حاضر صحبت‌های شما را تایید کنم، ولی اگر صحبت‌های من تایید شد، مسئولیت این ناهار ۶۰ نفره با شما خواهد بود!.