در هفته ای که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط زیستی در ایران

هرانا - ۲ مهر ۱۴۰۲

خانه > slide, بهداشت و محیط زیست > در هفته ای که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط زیستی در ایران

خبر اختصاصی
تاریخ : ۱۴۰۲/۰۷/۰۱
دسته : slide,بهداشت و محیط زیست
لینک کوتاه :
کد خبر : ۴۴۲۴۶۸۳

چاپ خبر

در هفته ای که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط زیستی در ایران

خبرگزاری هرانا – حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت دچار صدماتی شده است. گزارش پیش رو حاصل ثبت چهل و یک واقعه محیط زیستی ایران است که در هفته اخیر منتشر و به هدف آگاهی سازی گردآوری شده است.

به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در هفته‌ ای که گذشت یک گونه جانوری تلف و لاشه سوخته آن پیدا شد. همچنین بیست و یک شکارچی غیرمجاز و قاچاقچی چوب بازداشت و به مراجع قضائی معرفی شدند.

"اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت دچار صدماتی شده است"از سوی دیگر شاخص کیفی هوا دستکم در بیست و دو شهر ناسالم و خطرناک اعلام شد. از دیگر اخبار مرتبط با محیط زیست میتوان به تداوم خشکسالی در مناطق مختلف اشاره کرد؛ در گزارش پیش رو به برخی از آنها پرداخته شده است.

آسیب رسانی به جنبه های مختلف محیط زیست در ایران کماکان ادامه دارد. از طرفی شهروندانی وجود دارند که به دلیل عدم آموزش یا نیازهای مالی دست به تخریب و آسیب رسانی به محیط زیست می زنند و از سوی دیگر نهادهای متولی در تلاش هستند تا از حجم این آسیب ها بکاهند، هر چند این تلاش ها قابل تقدیر است اما به نظر نمی آید میزان آن با شرایط محیط زیستی ایران تطبیق داشته باشد.

حیات وحش

حیات‌ وحش به کلیه جانداران از قبیل پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان و تمام گیاهانی گفته می‌شود که به صورت وحشی و طبیعی بدون دخالت یا کمک انسان بر روی کره زمین زندگی کرده و آب و خوراک خود را خود تأمین می‌کند. اما دخالت و تصرف انسان در زیستگاه های طبیعی و مصرف بی‌رویه منابع طبیعی بسیاری از گونه های حیاط وحش را در معرض انقراض قرار داده است.

در هفته ای که گذشت، یک گونه جانوری تلف شده در روستای خونگاه از توابع شهرستان دنا از بین رفته و لاشه های سوخته شده آن پیدا شده است.

هادی سینایی، مدیر روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد در این خصوص گفت: “هنوز هویت و همچنین دلایل و چگونگی تلف شدن این گونه جانوری مشخص نیست.”

افزون بر این، مدیر کل حفاظت محیط‌زیست خراسان رضوی از ثبت خانواده‌ی جدید پلنگ ایرانی در پارک ملی تندوره خبر داد.

در روزهای اخیر، ویدیویی از وضعیت یک خرس در باغ‌ وحش کرمان منتشر شد. در این ویدیو خرس در قفس برای راه رفتن پاهایش را روی زمین می‌کشد و سرش را از لای میله‌ها بیرون می‌کند.

با انتشار این ویدیو، شهرداری کرمان گفت: “این خرس پیر است و به هیچ عنوان درد ندارد، نه از نظر سلامت مشکلی دارد و نه از نظر تغذیه، او حالت طبیعی خود را طی می‌کند.”

بازداشت و محکومیت متخلفان محیط زیستی

یکی از موضوعات مورد بحث محیط زیست مسئله حمایت از منابع طبیعی بوده و از سوی دیگر، حفاظت از جنگل‌ها، حیات وحش و جلوگیری از قاچاق چوب، شکار و صید بی رویه به عنوان بخشی از مقوله حفاظت از منابع طبیعی، و در نهایت حفظ محیط زیست تلقی می‌شود. بسیاری از حیوانات، به دلیل شکار غیرقانونی در معرض خطر قرار دارند.

طی یک هفته اخیر با تلاش محیط بانان و جنگل بانان، دستکم بیست و سه تن چوب قاچاق در استان های اردبیل، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، کردستان و مازندران ضبط و در این راستا ده متهم بازداشت شدند. همچنین طی این مدت دستکم یازده شکارچی غیرمجاز در استان های آذربایجان شرقی، قزوین، همدان، فارس، ایلام و آذربایجان غربی بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند.

گفتنی است، رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان ملایر ادر خصوص شکارچی غیرمجاز گفت: این فرد توسط شعبه ۱۰۴ دادگاه کیفری ۲شهر به تحمل ۱۸ ماه و ۱۶ روز حبس تعزیری و پرداخت ۱۵۰ میلیون ریال جزای نقدی محکوم شد.

حق تنفس و هوای پاک

براساس گزارش‌ها، سالانه تعداد پرشماری از شهروندان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. این مشکل علتی جز سو مدیریت و عدم توجه به کنوانسیون‌ها و قراردادهای بین‌المللی در این زمینه ندارد.

طی هفته ای که گذشت شاخص کیفی هوا در شهرهای تهران ۱۲۰، لامرد ۱۴۶، ماهشهر ۱۵۴، شادگان ۱۵۱، اندیمشک ۱۳۹، اهواز ۱۵۱، رامهرمز ۱۱۵، سوسنگرد ۱۵۲، بهبهان ۱۱۱، شوش ۳۴۵، مشهد ۱۰۳، سجزی ۱۶۳، قهجاورستان ۱۷۱، شاهین شهر ۱۱۷، مبارکه ۱۲۷، اصفهان ۱۱۴، بجنورد ۱۷۵، اراک ۱۳۰، نهاوند ۱۲۹ و اسدآباد ۱۰۹ ناسالم برای گروه های حساس، ناسالم برای تمام گروه ها، بسیار ناسالم و یا خطرناک اعلام شد.

از سوی دیگر، طی روزهای اخیر طوفان در فهرج شاخص کیفی هوا در این شهر را به ۵۰۰ و بیش از ۳ برابر حد مجاز رسانده و در وضعیت خطرناک است.

همچنین در روز سه شنبه بیست و هشتم شهریورماه، آسمان بجنورد برای چندمین بار در سال جاری جولانگاه خود قرار دادند و شاخص آلودگی هوا را به ۵۰۰ و وضعیت بحرانی رساند.

بر اساس آمار سازمان حفاظت از محیط زیست استان مرکزی شهر اراک تا ۷ مرداد ماه، با ۳۳ روز ناسالم چهارمین شهر آلوده کشور بود.

افزون براین،در پی موج جدید وزش باد در منطقه سیستان از ۲۸ شهریور تا ۳۰ شهریور در پنج شهرستان زابل، زهک، هامون، هیرمند و نیمروز ۸۵۹ نفر از مردم این منطقه‏ راهی بیمارستان و مراکز درمانی شدند که از این تعداد ۵۰ نفر اکنون بستری هستند.

شاخص کیفی هوا از صفر تا ۵۰ هوای پاک، ۵۱ تا ۱۰۰ هوای سالم، ۱۰۱ تا ۱۵۰ ناسالم برای گروه‌های حساس، ۱۵۱ تا ۲۰۰ ناسالم برای عموم، ۲۰۱ تا ۳۰۰ بسیار ناسالم و ۳۰۱ تا ۵۰۰ خطرناک است.

شاخص کیفی هوا ( Air Quality Index ) معیاری است که غلظت ترکیبات مختلف آلاینده موجود در هوا نظیر مونوکسید کربن، دی اکسید گوگرد، ترکیبات نیتروژن دار، اوزون و ذرات معلق ( ذرات کوچک‌تر از ۱۰ میکرومتر و ذرات کوچک‌تر از ۲.۵ میکرومتر) را که دارای حدود مجاز متفاوت با واحدهای مختلف است به یک عدد بدون واحد تبدیل می‌کند و وضعیت آلودگی هوا را نمایش می‌دهد.

آتش سوزی

به طور کلی جنگل‌ها در نتیجه عمل کربن گیری مرتباً گاز کربنیک هوا را که در اثر تنفس موجودات زنده و فعل و انفعالات شیمیایی و آلودگی های محیط زیست وارد هوا می‌شود جذب کرده و گاز اکسیژن را پس می‌دهد. از این رو باید مورد توجه ویژه ای قرار گیرند.

در هفته ای که گذشت، دستکم سه فقره حریق در استان های خوزستان و کرمانشاه به وقوع پیوست.

لازم به ذکر است، معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به میزان حریق در مناطق چهارگانه طی دو سال اخیر اظهار کرد: میزان حریق در جنگل‌ها نسبت به دو سال گذشته از ۹۰۰۰ هکتار به ۱۲۰۰ هکتار کاهش یافته است و با وجود گرمای بی‌سابقه هوا همچنان نیز روند کاهشی دارد.

فرماندار سیروان از آتش سوزی نهالستان روستای لرینی از توابع این شهرستان به دلائل نامعلومی خبر داد و گفت : تعدادی از نهال و درخت ها حدود ۳۰ درصد به آنها آسیب وارد شده است.
از سوی دیگر، آتش سوزی گسترده باغات، مزارع و مراتع روستا گوران شهرستان طالقان، شکل گرفت که مهار شد.

افزون بر این، مدیر کل حفاظت محیط زیست استان خوزستان از وقوع آتشسوزی در تالاب هورالعظیم بخش عراقی خبر داد و گفت: از آغاز شهریور تا به حال ۶۳۰ هکتار از نیزارهای هورالعظیم در خاک عراق سوخته است.

فقدان مدیریت بارش های حداقلی؛ خشکسالی و از بین رفتن منابع آبی

خشک‌سالی می‌تواند باعث عدم توازن در میزان آب و در نتیجه آن کمبود آب، نابودی گیاهان، کاهش عمق آب‌های سطحی و خاک مرطوب شود.

"در این ویدیو خرس در قفس برای راه رفتن پاهایش را روی زمین می‌کشد و سرش را از لای میله‌ها بیرون می‌کند"این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که تبخیر سطحی و تبخیر آب از گیاهان از حد معمول در مدت معین بیشتر شود. عدم مدیریت صحیح منابع آبی در کشور، اثرات جبران ناپذیر این مهم را عمیقتر میکند.

احد جلیلیان، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان کرمانشاه گفت: به دلیل وجود چاه‌های غیر مجاز در مجاورت سراب‌ها و تالاب‌ها و کشاورزی غیر اصولی و عدم نظارت جهاد کشاورزی بر فعالیت کشاورزان تالاب هشیلان به زودی خشک خواهد شد.

در هفته ای که گذشت برخی از منابع رسمی از کوچک شدن دریاچه خزر خبر دادند و اعلام کردند: دریاچه خزر ۲۴ درصد کوچک‌تر خواهد شد.

از سوی دیگر، معاون محیط طبیعی اداره‌کل حفاظت محیط زیست خوزستان از وضعیت بحرانی تالاب هورالعظیم خبر داد و گفت: این تالاب همچنان در وضعیت عادی قرار ندارد و نیازمند حقابه بیشتری است.

علی محمدزنگانه، استاندار گلستان از کمبود آب شرب در این استان خبر داد و گفت: ۹۹ درصد آب استان به منابع زیرزمینی متکی بوده و ما باید با ایجاد ساز و کارهای مناسب و فوری از تک منبعی خارج شویم. گلستان جزو چهار استان دارای تنش_آبی شدید بوده و ذخایر طبیعی آب استان نیز به اتمام رسیده است.

افزون بر این، مسئول قرارگاه پیش‌بینی و پشتیبانی سیلاب شرکت آب‌ منطقه‌ای کرمانشاه با بیان اینکه از ۱۸۵ چاه غیرمجاز در شهرستان سنقروکلیایی آب غیرمجاز برداشت می‌شود، گفت: سالانه ۲ میلیون متر مکعب آب غیرقانونی در این شهرستان برداشت می‌گردد.

بحران پسماند و آلاینده های محیط زیستی

مدیرکل حفاظت محیط زیست هرمزگان در خصوص انتشار شدید بوی نامطبوع شبیه گاز در محدوده وسیعی از غرب بندرعباس تا حوالی بندرخمیر، حدود ۶ ماه است که موجب نارضایتی شدید مردم و شاغلان در صنایع غرب بندرعباس شده، گفت: تخلیه غیرقانونی و خودسرانه پسماندها و ضایعات نفتی توسط برخی صنایع مرتبط (پالایشگاه‌ها) یکی از دلایل اصلی انتشار طولانی مدت بوی نامطبوع و آزار دهنده است.

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری‌های چابهار و کنارک گفت: هم اکنون بیش از ۸۰ کارگاه غیرمجاز ضایعاتی در سطح شهر چابهار فعّالیت دارند که به دلیل عدم ساماندهی مشکلات و معضلات فراوانی را از نظر بهداشتی و زیست محیطی متوجه شهر و شهروندان کرده است.

از سوی دیگر، مسئولان محیط زیست با شکایت اهالی ساکن در ورامین، کارخانه قند ورامین را آلاینده اعلام کرده‌اند.