قانون سزار چیست؟ شمشیر تحریم‌های جدید آمریکا برفراز سر دولت سوریه و متحدانش

حق نشر عکس

Getty Images

Image caption

" سزار" عکاس نظامی سابق ارتش سوریه در انتظار اعطای شهادات و مشاهدات خود از شکنجه و قتل زندانیان سوری مخالف بشار اسد در کمیته امور خارجه ایالات متحده،۲۰۱۴ در کاپیتال هیل

در دسامبر سال ۲۰۱۹ میلادی٬ دونالد ترامپ٬ رئیس جمهور آمریکا٬ لایحه بودجه دفاعی ۷۳۸ میلیارد دلاری را امضا کرد شامل قوانینی رای افزایش تحریم‌ها علیه بشار اسد، رئیس ‌جمهور سوریه و متحدانش.

قانون "سزار" بخشی از این قوانین جدید است که به لایحه بودجه دفاعی آمریکا افزوده شده است. این قانون پس از شش سال تاخیر از روز چهارشنبه، ۲۸ خرداد، ۱۷ ژوئن ۲۰۲۰ به اجرا درآمد و تا سال ۲۰۲۴ اعتبار خواهد داشت. این قانون را دونالد ترامپ دسامبر گذشته امضا کرد.

هدف قانون جدید افزایش انزوای مالی، اقتصادی و سیاسی دولت بشار اسد و همچنین اعمال تحریم علیه متحدانش است تا اینکه او به حل و فصل سیاسی بحران سوریه بر اساس قطعنامه ۲۲۵۴شورای امنیت تن دهد.

"سزار" نام مستعار یک عکاس نظامی سابق ارتش سوریه است که توانست در اوج جنگ داخلی سوریه، در بین سال‌های ۲۰۱۱ و ۲۰۱۳، ده‌ها هزار عکس از اجساد هزاران زندانی غیرنظامی در زندان‌های سوریه بگیرد و در سال ۲۰۱۳ از آن کشور خارج کند.

سزار در سال ۲۰۱۴ در یک جلسه سری در کنگره آمریکا با ارائه این تصاویر خواهان مجازات عاملان این جنایت شد. هویت واقعی این فرد به دلیل نگرانی از امنیت او، تاکنون پنهان مانده است.

حق نشر عکس

Reuters

عکس‌های سزار زنان و مردانی را نشان می‌دهند که در اثر شکنجه شدید و گرسنگی جان خود را از دست داده‌اند.

سزار در مصاحبه تلویزیونی با شبکه آمریکایی سی‌ان‌ان، با ظاهری که هویتش را مشخص نمی‌کرد، گفت او به جای خروج امن از سوریه در آغاز جنگ داخلی، تصمیم گرفت آنجا بماند و از شکنجه و قتل‌عام سیستماتیک زندانیان غیرنظامی توسط دولت بشار اسد عکس بگیرد.

او در این مصاحبه گفت از اجسادی عکسبرداری کرده که شخصا آنها را می‌شناخته است؛ اقوام، دوستان یا همسایگانش، اما این فشارهای روحی را تحمل کرده و کار خود را ادامه داده چرا که هر گونه نشانه همدردی با این قربانیان جان خود و خانواده‌اش را به خطر می‌انداخته‎است.

آمریکا از سال ۱۹۷۹ سوریه را بارها به دلایلی مانند حمایت از "تروریسم، اشغال لبنان، برنامه موشکی و جمع‌آوری سلاح‌های کشتار جمعی"، تحریم کرده است.

"این قانون پس از شش سال تاخیر از روز چهارشنبه، ۲۸ خرداد، ۱۷ ژوئن ۲۰۲۰ به اجرا درآمد و تا سال ۲۰۲۴ اعتبار خواهد داشت"از سال ۲۰۱۱ با آغاز جنگ داخلی سوریه، باراک اوباما رئیس‌جمهور وقت آمریکا این تحریم‌ها را تمدید کرد.

تحریم‌های قانون سزار اما، بسیار شدیدتر و فراگیرتر هستند و متحدان دولت سوریه را هم هدف قرار می‌دهند. در متن قانون سزار آمده این سیاست آمریکا است که با ابزارهای دیپلماتیک و فشارهای اقتصادی دولت بشار اسد را وادار کند از قتل عام مردم سوریه دست بردارد و از انتقال قدرت به دولتی بر مبنای احترام به قانون،‌ حقوق بشر و همزیستی مسالمت آمیز با همسایگان حمایت کند.

قانون سزار تمام دولت‌ها، گروه‌ها، شرکت‌ها و افرادی را تحریم می‌کند که مستقیم و غیر مستقیم به دولت سوریه کمک مالی یا نظامی ‌یا در چهار بخش نفت، گاز طبیعی، هواپیماهای نظامی، ساخت و ساز و مهندسی فعالیت ‌کنند. شبه نظامیان تحت حمایت روسیه و ایران در سوریه نیز مشمول مجازات‌های این قانون می‌شوند.

حق نشر عکس

Reuters

انتظار می‌رود که لبنان بیش از دیگران از این قانون متضرر شود.

لبنان به دلایل تاریخی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و همچنین حضور حزب‌الله در جنگ داخلی سوریه، به شدت تحت تاثیر تحولات سیاسی و اقتصادی این کشور قرار دارد و در این مدت به مکانی امن برای فعالیت اقتصادی دولت و بازرگانان سوری تبدیل شده است. یکی از اهداف قانون سزار نیز هدف قرار دادن همین فعالیت‌های اقتصادی و همچنین حزب‌الله لبنان است.

بعضی ناظران معتقدند سقوط بهای لیره لبنان در چند هفته گذشته همزمان با سقوط آزاد پوند سوریه، با قانون سزار بی‌ارتباط نیست.

حسن نصرالله٬ دبیرکل حزب‌الله لبنان، تنها یک روز قبل از اجرای قانون سزار در یک نطق تلویزیونی به هوادارانش درباره این قانون هشدار داد و گفت توسل آمریکا به آن نتیجه پیروزی‌های اخیر سوریه در جنگ و آخرین حربه علیه این کشور است:

"متحدان سوریه که با کمک‌های سیاسی و نظامی در کنارش ایستاده‌اند در مواجهه با جنگ اقتصادی نیز این کشور را رها نمی‌کنند و اجازه نمی‌دهند سقوط کند".

او خطاب به لبنانی‌های مخالف "محور مقاومت" گفت: "شما نباید از قانون سزار خوشحال باشید، زیرا که این تحریم‌ها بیشتر به زیان لبنان است تا سوریه".

"هویت واقعی این فرد به دلیل نگرانی از امنیت او، تاکنون پنهان مانده است.حق نشر عکسReutersعکس‌های سزار زنان و مردانی را نشان می‌دهند که در اثر شکنجه شدید و گرسنگی جان خود را از دست داده‌اند"

"ما نباید تسلیم قانون سزار شویم و افکار عمومی نیز نباید تحت تاثیر این قانون قرار بگیرند، من ناتوانی دولت لبنان در مقابله با ایالات متحده را درک می‌کنم اما دولت نیز نباید تسلیم شود".

در همین حال جیمز جفری نماینده ویژه آمریکا در امور سوریه، در مصاحبه تلویزیونی با مؤسسه هادسون گفت بر اثر تحریم‌های اقتصادی آمریکا، ایران به دلیل مشکلات مالی برخی از فعالیت‌های نظامیش در سوریه را متوقف کرده، حضور نیروهای تحت حمایتش در سوریه کاهش یافته و این باعث فروکش جنگ داخلی در سوریه شده است.

به عقیده آقای جفری کرونا، سقوط بهای نفت و تحریم‌های شدید اقتصادی باعث فلج شدن اقتصاد ایران شده است و آمریکا باید با ادامه فشار حداکثری، با متحدان اروپایی و عرب خود هماهنگی کند تا ایران نتواند تحریم‌ها را دور بزند.

رسانه‌های اسرائیلی هم از کاهش حضور نظامی ایران در سوریه خبر داده‌اند اما آن را با تشدید حملات هوایی اخیر اسرائیل در سوریه مرتبط دانسته‌اند. آقای جفری همچنین بدون اینکه توضیح بیشتری بدهدگفت روسیه از بشار اسد ناراضی است

حق نشر عکس

Getty Images

همانطور که انتظار می‌رفت، روز چهارشنبه ۱۷ ژوئن و در اولین روز تحریم‌های سزار، وزارت خارجه و دارایی آمریکا، در اولین اقدام، ۳۹ شخص و موسسه را در لیست تحریم‌ قرار دادند که مهمترین آنها عبارت بودند از: بشار اسد رئیس‌ جمهور، همسرش اسماء اخرس و برادرش ماهر اسد فرمانده لشگر چهارم زرهی و خود این لشگر، چند شخصیت سیاسی٬ نظامی و اقتصادی و همچنین لشگر فاطمیون افغان.

مایک پومپئو وزیر خارجه آمریکا در توئیتر نوشت قانون سزار، در پاسخ به رژیم اسد و پشتیبانان خارجی‌اش در سرکوب مردم سوریه، "تحریم‌های شدید اقتصادی" در نظر گرفته است. پومپئو با وعده تحریم‌های بیشتر در هفته‌ها و ماه‌های آینده اعلام کرد تا زمانی که رژیم اسد جنگ را متوقف و با قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل برای راه حل سیاسی موافقت نکند روند افزایش تحریم‌ها ادامه خواهد یافت.

در همین رابطه، گیر پدرسون٬ نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه در جلسات ویدئویی شورای امنیت گفت اوضاع در سوریه در حال بدتر شدن است و ۹ میلیون و ۳۰۰ هزار سوری از ناامنی غذایی رنج می‌برند و بیش از دو میلیون نفر دیگر ممکن است که به این افراد اضافه شوند. او گفت اگر اوضاع بدتر شود ممکن است قحطی رخ دهد و در هفته‌های اخیر هم شاهد بوده‌ایم که بسیاری از مردم سوریه از شیوع کرونا ابراز نگرانی کرده‌اند.

دو کشور متحد سوریه، روسیه و ایران که تحریم‌های سزار فعالیتشان در سوریه را هدف قرار می‌دهد، نیز به اجرای این قانون واکنش نشان داده‌اند.

واسیلی نبنزیا، نماینده دائم روسیه در سازمان ملل، با انتقاد از قانون سزار هدف از آن را ضربه زدن به ملت سوریه و نابودی دولت قانونی آن دانست.

عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز این قانون را خلاف مبانی انسانی و قوانین بین‌المللی دانست و تاکید کرد ایران مثل گذشته همکاری اقتصادی خود با دولت و ملت سوریه را ادامه خواهد داد.

• جنگ سوریه؛ تحریم‌های تازه آمریکا حامیان خارجی دولت بشار اسد را هدف قرار می‌دهد
• تحریم‌های جدید آمریکا علیه همکاری با سپاه پاسداران
• سخنگوی قوه قضائیه ایران: 'ارتباطات جاسوس سیا و موساد بیشتر در سوریه بوده'

حق نشر عکس

Reuters

Image caption

دیدار محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و بشار اسد رئیس جمهور سوریه ، ۲۰ آوریل ۲۰۲۰ ، دمشق- سوریه.

قانون سزار شش شرط را برای رفع تحریم‌ها تعیین کرده است که می‌توان آنها را چنین خلاصه کرد:

• توقف بمباران هوایی غیرنظامیان
• تعهد نیروهای سوری، روسی و ایرانی و نیروهای مرتبط با آنها به توقف کامل بمباران تاسیسات پزشکی و بیمارستانی و مجتمع‌های مسکونی و تجاری
• برداشتن محدودیت‌هایی که نیروهای سوری، روسی، ایرانی و کلیه نیروهای مرتبط با آنها بر ورود کمک‌های بشردوستانه به مناطق، شهرها و روستاها در محاصره اعمال کرده‌اند و آزاد شدن حرکت و تردد غیرنظامیان
• آزادی کلیه زندانیان سیاسی و دسترسی سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشری به زندان‌ها و مراکز بازداشت در سوریه
• تضمین بازگشت امن و داوطلبانه آوارگان و پناهجویان سوری به شهرها و روستاهایشان
• دستگیری و محاکمه عاملان جنایت در سوریه و آغاز گفتگوهای صلح و آشتی ملی

پیروزی‌های نظامی ارتش سوریه و متحدانش در دو سال گذشته باعث شد که روسیه برای بقای بشار اسد در قدرت و همچنین بازسازی سوریه تلاش کند اما تحریم‌های سزار در عمل می‌توانند مانع هرگونه بازسازی، سرمایه‌گذاری یا عادی سازی روابط با سوریه باشند.

این تحریم‌ها شامل متحدان آمریکا که خواهان شرکت در بازسازی یا عادی‎سازی روابط با دولت کنونی سوریه هستند نیز می‌شود. در چند ماه گذشته تعدادی از کشورهای عربی مانند امارات متحده، بحرین و عمان قدم‌هایی را برای عادی‎سازی روابط با دولت بشار اسد برداشته‌اند اما تحریم‌های سزار عادی‌سازی روابط با دولت کنونی یا شرکت در بازسازی سوریه را در هاله‌ای از ابهام فرو برده و حداقل در کوتاه مدت حل مشکل سوریه بعید به نظر می‌رسد.

.