امکانات و چالش‌های نافرمانی مدنی در ایران، احد قربانی دهناری - Gooya News

مبارزه خشونت‌پرهیز

مبارزه بدون خشونت یک رویکرد اجتماعی و سیاسی است که در تلاش برای تحقق اهداف و تغییرات مثبت خود از طریق روش‌های غیرخشونتی و صلح‌آمیز عمل می‌کند. در این رویکرد، افراد و گروه‌ها از خشونت فیزیکی، تخریب یا تهدیدهای تهاجمی خودداری کرده و برای حقوق، عدالت، تغییرات اجتماعی یا سیاسی از ابزارهایی مانند تظاهرات مسالمت‌آمیز، گفتگو، اعتصابات، نافرمانی مدنی، کمپین‌های آگاهی‌بخش و افشاگر و انتشار اطلاعات درست استفاده می‌کنند.
یکی از اصلی‌ترین و مهمترین اشکال مبارزه خشونت‌پرهیز، نافرمانی مدنی است.

نافرمانی مدنی

نافرمانی مدنی قانونی‌شکنی و تشویق به قانون‌گریزی با استناد به حقوق بشر و اصول اخلاقی برتر از قوانین، مقررات یا دستورات سران قبیله، مقامات مذهبی، نظامی یا سیاسی است. به معنای سرپیچی علنی، عمدی و اعلام شده از دستورات، فرامین، قوانین، مقررات، اصول سنتی، اخلاقی و مذهبی است که به صورت عمومی توسط دولت یا جامعه تعیین شده‌اند. این نوع نافرمانی به طور معمول به عنوان یک شکل اعتراض خشونت‌پرهیز در برابر سیاست‌ها و قوانین غیراخلاقی، تمامیت‌خواهانه، ظالمانه، نادادگرانه، تبعیض‌آمیز، عقاید خرافی و ضدانسانی، ادیان و مذاهب، سنت‌ها، رسوم اقوام یا عملکرد یک نظام سیاسی، اجتماعی یا حکومتی برای دفاع از حقوق انسانی و ایجاد تغییرات اجتماعی به کار گرفته می‌شود.
هدف نافرمانی مدنی افزایش آگاهی سیاسی عمومی و بسیج و همبستگی عمومی برای تغییر است.

"مبارزه خشونت‌پرهیزمبارزه بدون خشونت یک رویکرد اجتماعی و سیاسی است که در تلاش برای تحقق اهداف و تغییرات مثبت خود از طریق روش‌های غیرخشونتی و صلح‌آمیز عمل می‌کند"مدافعان معروف نافرمانی مدنی هنری دیوید ثورو ، مهاتما گاندی و مارتین لوتر کینگ و نلسون ماندلا هستند.
نمونه‌های از نافرمانی مدنی شامل مقاومت در برابر قوانین نژادپرستانه، اعتراض به جنگ‌ها، امتناع به پیوستن خدمت نظامی اجباری، عدم اجرای قوانین نادادگرانه و مخالف حقوق بشر، عدم انجام مناسک مذهبی، اعتراض به سیاست‌های نابرابر سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی؛ و عدم پرداخت مالیات به عنوان شکلی از اعتراض به سیاست‌های دولتی می‌باشد. از نمونه تاریخی نافرمانی مدنی می‌توان از نافرمانی مدنی سیاه‌پوستان در جریان جنبش حقوق مدنی در ایالات متحده آمریکا و مبارزه مردم افریقای جنوبی در مبارزه علیه تبعیض‌نژادی نام برد.
ما متعهد به پیروی از قوانین حکومت‌های ظالم و تبعیض‌گر نیستیم. وجدان ما برتر از قوانین حکومت‌های تمامیت‌خواه است. حقوق بشر، آزادی‌های بنیادی و کرامت انسان بهترین ستاره راهنمای ما در کنش‌های اجتماعی و سیاسی است. در صورت اطاعت از قوانین حکومت فاسد، ستمگر و قاتل، ما نیز شریک و همدست شرارت و فساد آنها هستیم.

موانع

هرچند مبارزه خشونت‌پرهیز و نافرمانی مدنی کاملن قانونی است ولی رژیم‌های تمامیت‌خواه سعی می‌کنند با اقداماتی غیرانسانی، سرکوب تظاهرات و مبارزه خشونت‌پرهیز را توجیه کنند:
دروغ‌پراکنی و تهمت‌زنی می‌کنند و آمار و اطلاعات نادرست می‌دهند.
حقوق‌های قانونی بشر را غیرقانونی و یا در تضاد با فرهنگ بومی می‌نامند.
اعتراض‌های قانونی را اخلال می‌نامند و آنها را جرم‌ می‌شمارند.
رهبران اعتراض‌ها را به پیروی از کشورهای دشمن متهم می‌کنند.
ماموران رژیم تخریب و خشونت می‌کنند و آنها را به اعتراض‌کننندگان نسبت می‌دهند.
یکی از راه‌های کاهش این موانع، داشتن تاکتیک‌ها، روش‌ها و استراتژی روشن و مدون خشونت‌پرهیز، تخریب‌ستیز و زبان احترام‌آمیز به انسان و رعایت کرامت بیکران فرد است.
پیروزی نافرمانی مدنی در گرو گسترده شدن آن است، آن چنان گسترده که نظام‌های تمامیت‌خواه نتوانند آن حرکت را جرم‌انگاری کرده و شهروندان را مجازات کنند.

.