گلایه از برگزاری همایش های متعدد در حوزه علوم انسانی

به گزارش خبر نگار مهر، رضا غلامی، رئیس دبیرخانه دائمی جشنواره بین المللی فارابی و رئیس پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی، و تمدنی وزارت علوم در نشست خبری آیین اختتامیه چهاردهمین جشنواره بین المللی فارابی که امروز، ۱۳ خرداد ماه ۱۴۰۲، در تالار فارابی، پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی وزارت علوم برگزار شد گفت: اغلب می دانیم که قلّه فعالیت های پژوهشی در علوم انسانی، ارائه نظریه است. البته توجه داشته باشیم، نظریه پردازی، نه کار هر پژوهشگری است و نه اینگونه است که هر ادعایی در زمینه نظریه پردازی، نهایتاً قادر باشد از نقدهای علمی جان سالم به در ببرد و ماندگار شود.

وی خاطرنشان کرد: نظریه‌های سست و نظریه های به دور از حقیقت، کنار گذاشته می‌شوند و تنها شماری از آنها، صرفاً از باب تجربه‌ورزی، در تاریخ علم مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرند. بنابراین، چنانچه واقع بینانه به صحنه علم نگاه کنیم، شاید در هر سال، از هزاران مقاله و طرح تحقیقی در هر رشته، یک نظریه هم متولد نشود. اینکه کسی تصور کند می توان نظریه پردازی را به سکه رایج در دانشگاهها تبدیل کرد، احتمالا معنای نظریه و اقتضائات تولد و بقای آن را نمی داند.

رییس پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم افزود: آنچه انتظار داریم، این است که استادان در لایه‌های گوناگون ساختار علم، با فعالیت های متنوع و ارزشمندی که دارند، در ایجاد زمینه ظهور نظریه های ماندگار سهیم باشند.

وی ادامه داد: هیچ استادی را نباید به خاطر آنکه نتوانسته در طول سی سال خدمت خود در دانشگاه، نظریه ای ارائه کند، سرزنش کرد. مهم، این است که استاد، سهم مناسبی در ایجاد زمینه خلق نظریات داشته باشد و با شاخص های مشخص، این سهم و نقش، قابل ارزیابی باشد.

وی با بیان اینکه در چنین رویکردی، نظریه باید دارای چند خصیصه باشد افزود: نظریه باید مساله محور، نو و ابداعی و در حد حدس و گمان باشد یعنی قابلیت ردّ و ابطال داشته باشد و از معانی بین اذهانی برخورداربوده و قابل فهم و تحول زا باشد.

غلامی با بیان اینکه هدف جشنواره بین‌المللی فارابی، شناسایی، معرفی و حمایت هدفمند از نظریه ها است افزود: وقتی جشنواره معتبر و بزرگی مانند جشنواره بین‌المللی فارابی، به ریاست وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و مشارکت تنگاتنگ و موثر بنیاد ملی نخبگان وجود دارد و سیستم داوری آن بسیار دقیق و پیشرفته است، دیگر ایجاد همایش هایی مانند سرآمدان و جوایزی مانند نشان درجه یک دانش در دانشگاه تهران، با هزینه های هنگفت چه معنایی دارد؟

وی افزود: توقع این است که در نظام آموزش عالی، جشنواره ها و جوایز مربوط به علوم انسانی، همگی در جشنواره بین‌المللی فارابی تجمیع شود و جلوی کارهای تشریفاتی و کم ثمر که هزینه های زیادی را هم به کشور تحمیل می کند، گرفته شود.

غلامی یادآور شد: البته بخش غیردولتی اختیار این را دارد که از محل کمک های مردمی جوایز متنوعی را به دانشمندان برتر اهداء کند اما در دولت وجود کارهای موازی عاقلانه نیست.