تکرار اشتباه!!!

چکیده :حرکتی که گام‌به‌گام کشور را از باتلاق کنونی بیرون آورَد، تنها و تنها پیوسته و مستمر به‌دست خود مردم ایران، ازطریق "راهبرد جنبش‌محور" و با تکیه بر شعار "خیابان علیه فقر" انجام می‌گیرد. راهبرد جنبشی با تاکید بر گرفتن تدریجی مطالبات از طریق تلاش پیوسته و حضور خشونت‌پرهیز و صبورانه‌ی کارگران، معلمان، دانشجویان، بیکاران و سایر مطالبه‌گران است که آرام‌آرام انسجام ملی را تقویت...

کیوان صمیمی

گر مرد رهی
غم‌ مخور از دوری و دیری
(هوشنگ ابتهاج)

ما در زمان شاه اشتباه کردیم که بدون مشخص‌بودن وضعیت بعد از سقوط، به‌دنبال پیروزی هرچه زودتر بودیم. شما این اشتباه را نکنید. اکنون نیز اگر راهی را برویم که نتیجه‌ی زودبازده داشته‌باشد، به‌فرض هم که به سرنگونی حکومت بیانجامد اما بهار زودگذری‌ست که زمستانی زودهنگام را به‌دنبال خواهدداشت و دوباره خواهیم‌گفت؛ هوا بس ناجوانمردانه سرد است!

بهار ۵۷ به زمستانی ده‌ساله و سپس چهل‌ساله‌ تبدیل شد و البته زمستان، از همان ۲۲ بهمن آغاز شده‌بود ولی به‌ندرت کسانی آن‌را دیدند. معدود مبارزین باتجربه‌ای که در پائیز ۵۷ عوارض براندازی حکومت را پیش‌بینی می‌کردند، در اقلیتی بسیار قلیل بودند مثلاً دکتر غلامحسین صدیقی پدر جامعه‌شناسی ایران و وزیر کابینه مصدق، مصطفی رحیمی روشنفکر چپ و مهندس بازرگان.

بقیه‌ی بزرگان و روشنفکران و اکثر مردم اما، خشمگین از فشار ۳۰ سال اختناق ساواک و چپاول هزارفامیل و نیز استبداد شاه که می‌گفت “هرکس نمی‌خواهد، از ایران برود” می‌خواستیم در همان مقطع کار را تمام کنیم.

خشم متراکم سه دهه باعث شده‌بود تا خواست مسالمت‌آمیز برخی تجربه‌کرده‌ها، گرفتن تدریجیِ مطالبات، تلاش پیوسته و خشونت‌پرهیز را بی‌نتیجه و سازش‌کارانه بدانیم و توجه نکنیم که دریا شود آن رود که “پیوسته” روان است. (ابتهاج)

عامل بسیار موثری که در دهه‌ی ۴۰ حرکات حق‌طلبانه‌ی سیاسیون را به‌سمت راهبرد مبارزه مسلحانه و سرنگونی‌محور بُرد، غلبه‌ی گفتمان انقلابی و خشونت‌آمیز در اکثر قریب به‌اتفاق جنبش‌هایی بود که مطالبه‌ی آزادی و رهایی را داشتند یعنی بسیاری از کشورها در امریکای لاتین، خاورمیانه، آفریقا و حتی دوسه کشور اروپایی. بنابراین حرکت مطالبه‌محور در ایران نیز به‌طور طبیعی ذیل گفتمان غالب قرار گرفت و درواقع به‌نوعی بر مبارزین تحمیل شد.

اکنون اما در قرن ۲۱ که گفتمان غالب جهانی برای تغییر روش‌های حکمرانی، جنبش‌های خشونت‌پرهیز و مدنی با حضور در میدان است، حرکت در کشور ما نیز می‌تواند متاثر از این گفتمان باشد. راهبرد سرنگونی‌محور، شورش خشونت‌آمیز، کودتای داخلی، براندازی از طریق عاملیت‌های خارجی و همچنین از سوی دیگر راهبرد اصلاحات‌محور، فعالیت‌های انتخابات محور، رفرم‌های سطحی، بزک کردن وضع موجود با رفت‌وآمد دولت‌های بی‌اختیار اصلاح‌طلب و اصول‌گرا، نه‌تنها گره فروبسته‌ی فشار اقتصادی بر مردم و نیز خطر تجزیه‌ی ایران را باز نخواهدکرد بلکه ماه‌به‌ماه بحران فعلی را بنیادین‌تر می‌کند.

حرکتی که گام‌به‌گام کشور را از باتلاق کنونی بیرون آورَد، تنها و تنها پیوسته و مستمر به‌دست خود مردم ایران، ازطریق “راهبرد جنبش‌محور” و با تکیه بر شعار “خیابان علیه فقر” انجام می‌گیرد. راهبرد جنبشی با تاکید بر گرفتن تدریجی مطالبات از طریق تلاش پیوسته و حضور خشونت‌پرهیز و صبورانه‌ی کارگران، معلمان، دانشجویان، بیکاران و سایر مطالبه‌گران است که آرام‌آرام انسجام ملی را تقویت خواهدکرد.

استمرار همبستگی ملت است که قدرتی تعیین‌کننده اما صلح‌طلب و بدون انتقام‌جویی می‌سازد.

پررنگ شدن تدریجی اقشار مطالبه‌گر در میدان، قدرت مستقر را مجبور به عقب‌نشینی و اصلاح ریشه‌ای ساختارها و قانون اساسی، بدون زیروروشدن و ایجاد ناامنی در کشور خواهدکرد.

جنبش مسالمت‌آمیز اجتماعی اگر چه راهبردی زودبازده نیست و حرکتی آهسته و پیوسته است اما ازآنجایی‌که زیرساخت‌های انسجام اقشار مختلف را می‌سازد، مناسبات عادلانه و فضای آزادانه‌ای که بر آن بستر بنا می‌شود، بهاری نخواهدبود که به زمستان تبدیل شود زیرا حضور تدریجاً سازمان‌یافته‌ی ملت، نگهدارنده‌ی آن است.

من، تو و هر شهروند مطالبه‌گر چنان‌چه فراتر از حرف و شعار، یک گام هم در میدان برای تقویت حرکات کارگران و معلمان و … و این جنبش مطالبه‌محور برداریم و از دنبال‌کردن مسیر طولانیِ رودخانه دست‌نکشیم، به دریا خواهیم‌رسید و آن‌گاه روزی که بجنبد نفَس باد بهاری، بینی که گل و سبزه کران تا به کران است. (ابتهاج)

اشتباه‌ زمان شاه را تکرار نکنیم.