پژوهش درمیراث‌های جهانی فارس تعطیل است/ بودجه مطالعاتی تخصیص یابد

خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها: چند سال قبل بود که اعلام شد روش‌های نوین مهار گلسنگ در تخت جمشید از سوی کارشناسان شناسایی شده و مقرر بود که به زودی عملیات از بین بردن این گلسنگ‌ها در عرصه‌های تاریخی با روش‌های جدید آغاز شود.

اخیراً خبرگزاری مهر در گزارشی اعلام کرد که پس از گذشت سه سال از اعلام این دستاورد، هنوز نه تنها نتیجه این تحقیقات کاربردی به عرصه‌های تاریخی منتقل نشده بلکه به دلیل کمبود اعتبار، کار به طور کامل تعطیل شده است، در حالیکه بر اساس اعلام کارشناسان این حوزه اگر اعتبار تأمین می‌شد، ایران به قطب تحقیقات علم گلسنگ شناسی مرتبط با حوزه فرسودگی زیستی بر سطوح کتیبه‌های تاریخی و نقوش سنگی جهان تبدیل می‌شد.

بر اساس اعلام کارشناسان متخصص حدود ۶۰۰ میلیون تومان برای فاز دوم مطالعات گلسنگ شناسی تخت جمشید و پاسارگاد لازم است.

مشکل پژوهش و تحقیقات فقط به تخت جمشید مربوط نمی‌شود بلکه حالا فعالان میراث فرهنگی مدعی هستند در شهر جهانی بیشاپور نیز فعالیت چندانی در حوزه مطالعه و تحقیق صورت نمی‌گیرد و عملیات‌های مرمتی نیز به صورت گسترده و جدی دنبال نمی‌شود.

بیشاپور یکی از شهرهای باستانی ایران در ۲۵ کیلومتری غرب کازرون در استان فارس قرار دارد که در زمان ساسانیان ساخته شده است.

شهر تاریخی بیشاپور با وسعت ۲۰۰ هکتار در ۲۰ کیلومتری غرب کازرون واقع شده است. این شهر ۱۷۰۰ سال پیش و در دوره پادشاهی شاهپور ساسانی بنا شده است. بیشاپور در ردیف ۲۴ فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

شهر بیشاپور مرکز ایالت و کوره اردشیر خوره بوده و تا قرن هفتم هجری آباد و مسکونی محسوب می شده اما پس از آن ویران شده که البته گنجینه‌ای از آثار ارزشمند ساسانی مانند معبد آناهیتا به شمار می‌رود.

یکی از رویدادهای مهمی که برای این شهر باستانی به وقوع پیوست، ثبت جهانی بیشاپور در قالب آثار محور ساسانی استان فارس بود.

از زمانی که بحث ثبت جهانی این مجموعه به همراه کاخ ساسانی سروستان و فیروزآباد مطرح شد همواره فعالان حوزه میراث فرهنگی مشکلاتی نظیر گورستان همجوار این محوطه، جاده و.. را مطرح کردند حالا با گذشت نزدیک به دو سال از ثبت این مجموعه مشکلات نه تنها مترفع نشده بلکه همچنان نگرانی‌های زیادی در این رابطه وجود دارد.

فعالیت‌های پایگاه شهر بیشاپور در هاله‌ای از ابهام

فعالان حوزه میراث فرهنگی بر این باورند که پایگاه این مجموعه کاملاً تعطیل است و طی این مدت هیچگونه اقدام مناسبی برای شهر جهانی بیشاپور انجام نشده است.

یک فعال حوزه میراث فرهنگی در گفت و گو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه با وجود ثبت جهانی این مجموعه همچنان مشکلات سرجای خود باقی مانده اند، گفت: مشکلات متعددی پیش روی بیشاپور وجود دارد که از آن جمله می‌توان به گورستان همجوار این محوطه و جاده اشاره کرد.

مشکلات بیشاپور همچنان باقی است

محسن عباسپور با اشاره به دفن اموات مربوط به روستاهای مجاور در حریم درجه یک این شهر تاریخی بیان کرد: امواتی که در بیشاپور دفن می‌شوند عموماً مربوط به دو روستای جنوبی و غربی شهر تاریخی بیشاپور هستند که از سالیان گذشته در محوطه‌ای واقع در منتهی الیه جنوبی این شهر و در فاصله نزدیکی از دو بنای چارطاقی و همچنین بنای بزرگ دوره اسلامی شهر تاریخی بیشاپور دفن می شده اند و همچنان این روند ادامه دارد.

وی یکی دیگر از مشکلات این مجموعه را عبور جاده از روی این شهر تاریخی دانست و اظهار کرد: یکی دیگر ار مشکلات جاده‌ای است که از روی این شهر تاریخی عبور می‌کند. در حال حاضر با توجه به دو بانده شدن محور کازرون به قائمیه به طور حتم حتی اگر امکان دو بانده شدن این جاده در نزدیکی بیشاپور نباشد اما در آینده حجم عبور و مرور و ترافیک خودروها می‌تواند برای این شهر تاریخی مشکل آفرین باشد.

این فعال حوزه میراث فرهنگی با اشاره به مطالعات انجام شده پیرامون این شهر تاریخی در سال ۴۵ و ۵۰ توضیح داد: در مطالعاتی که آن سال‌ها انجام شده زمین‌های مجاور خریداری شده و راه جایگزین مشخص شده و در حال حاضر نقشه‌های موجود گواه این ادعاست از این رو ضرورت دارد با انجام مطالعات جدید برای جاده مورد نظر نیز تدابیری اتخاذ شود.

عباسپور با تاکید بر اینکه بحث جاده یکی از اولویت‌های اساسی شهر تاریخی بیشاپور است، اظهار کرد: در این راستا میراث فرهنگی، راه و شهرسازی و سایر دستگاه‌ها باید هرچه سریع‌تر به این موضوع ورود کنند و اقدامات لازم را انجام دهند.

هیچگونه مرمت مناسبی طی سال‌های اخیر در بیشاپور انجام نشده است

وی با انتقاد از تعطیلی پایگاه این مجموعه بیان کرد: طی چند سال گذشته هیچگونه اقدام مناسبی برای مرمت و بازسازی مجموعه جهانی بیشاپور انجام نشده است و زمانی که پیرامون این موضوع سوال می‌شود بحث کمبود اعتبار مطرح می‌شود در حالی که می‌توان حداقل برای انجام کارهای پژوهشی از دانشجویان و اساتید کمک خواست نه اینکه شهر تاریخی به حال خود رها شود.

این فعال میراث فرهنگی خواستار برگزاری رویدادهای فرهنگی در این مجموعه شد و تاکید کرد: در حال حاضر چندین رویداد فرهنگی و علمی در کاخ فیروز آباد انجام شده اما در بیشاپور

هیچگونه اقدام شاخصی انجام نشده است.

وی گفت: باید از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های این مجموعه برای رونق گردشگری و همچنین گسترده‌تر کردن مطالعات تاریخی این محور استفاده کرد از این رو میراث فرهنگی باید سیاست گذاری اصولی داشته باشد.

رئیس میراث فرهنگی کازرون: پایگاه تعطیل نیست / کارهای پژوهشی در حال انجام است

رئیس اداره میراث فرهنگی کازرون نیز در گفت و گو با خبرنگار مهر در واکنش به تعطیلی پایگاه این شهر تاریخی گفت: این پایگاه تعطیل نیست و در حال حاضر کارهای پژوهشی انجام می‌شود.

محمدجواد جوکاری در پاسخ به این سوال که «آیا مرمتی در مجموعه در حال انجام است؟»، افزود: حدود دو ماه قبل معبد آناهیتا در این مجموعه مرمت شد اما آنگونه که باید هنوز مرمت کامل در مجموعه انجام نشده است.

وی با اشاره به اعتبارات این مجموعه توضیح داد: شهر تاریخی بیشاپور در کنار کاخ فیروزآباد و کاخ ساسانی سروستان ثبت جهانی شده و اعتبارات تعیین شده برای هر سه مجموعه است و به طور حتم ما دنبال تخصیص اعتبار لازم برای مجموعه هستیم.

رئیس اداره میراث فرهنگی بیشاپور یکی از عمده ترین مشکلات این مجموعه را قبرستان در حریم آن عنوان کرد و گفت: بحث انتقال قبرستان به خارج از شهر تاریخی بیشاپور یکی از اولویت‌های اساسی این مجموعه است که به جد دنبال می‌شود و در حال حاضر نیز هماهنگی لازم با دستگاه‌های ذی ربط انجام شده است.

جوکاری راه را یکی دیگر از مشکلات این مجموعه دانست و تاکید کرد: این موضوع نیز به عنوان یکی از ضروریات در دستور کار است و به دنبال آن هستیم که راهی را که از کنار مجموعه عبور می‌کند سنگفرش کنیم تا مشکلات مربوطه حل شود.

به گزارش مهر، این شهر جهانی که این روزها در گمنامی به سر می‌برد، ظرفیت بزرگی برای گردشگری به شمار می‌رود، به شرطی که شرایط معرفی آن فراهم باشد و موانع و محدودیت‌های این سایت تاریخی هرچه زودتر برطرف شود.

بر این اساس تحقیقات، پژوهش و مرمت این بناها باید به صورت جدی دنبال شود و بودجه‌های پژوهشی و مطالعاتی نیز باید مستمرا تخصیص یابد.