کرونا پروژه‌های ماهواره‌ای را به تأخیر نمی‌اندازد

مرتضی براری در گفتگو با خبرنگار مهر، همزمان با هفته جهانی فضا و با توجه به اینکه شعار امسال هفته جهانی فضا «ماهواره‌ها زندگی را بهتر می‌کنند» است، در خصوص کاربرد ماهواره‌ها در زندگی توضیح داد.

وی گفت: امروزه آنقدر خدمات و کاربردهای ماهواره فراگیر شده که به جرات می‌توان گفت زندگی بدون ماهواره ناممکن و یا خیلی سخت خواهد بود. از لحظه‌ای که شما از منزل خارج می‌شوید و نرم افزار مسیریابی خود را باز می‌کنید در حال استفاده از خدمات ماهواره‌ای هستید تا زمانیکه به منزل بر می‌گردید و در حال تماشای مثلاً پخش زنده فوتبال هستید. ارتباطات خدمات بانکی مثل عابربانک‌ها، کنترل کارت‌های سوخت، مسیریابی و… همه نمونه‌هایی از خدمات ماهواره‌ای هستند که در زندگی ما رسوخ کرده و موجب افزایش رفاه و کیفیت زندگی‌ها شده است.

رئیس سازمان فضایی ایران تاکید کرد: مباحثی مانند آموزش از راه دور و یا پزشکی از دور نیز از حوزه‌هایی است که بر بستر خدمات ماهواره‌ای توسعه پیدا کرده‌اند و در این ایامی که توصیه به رعایت فاصله گذاری اجتماعی می‌شود این خدمات در سراسر دنیا جدی‌تر گرفته خواهد شد.

وی با بیان اینکه حوزه بسیار زیادی از خدمات ماهواره‌ای استفاده می‌کنند، خاطرنشان کرد: محیط زیست، مدیریت مخاطرات طبیعی، کشاورزی، جنگل‌ها و مراتع، اکتشافات معدن، انرژی، منابع آبی، توسعه شهری، هواشناسی، خدمات شهری و بسیار دیگر از حوزه‌ها که استفاده از خدمات ماهواره‌ای باعث ارتقا بهره‌وری در آنها خواهد شد. پایش ماهواره‌ای می‌تواند اطلاعات و داده‌های بسیار مفیدی را برای مدیریت کشور در اختیار تصمیم گیران قرار دهد که زمینه توسعه کشور خواهد بود.

براری افزود: در کل می‌توانیم اینگونه جمع بندی کنیم که روز به روز بر خدمات ماهواره‌ای افزوده می‌شود و هر کدام از این خدمات می‌تواند به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم در زندگی ما تاثیرگذار باشد و در نهایت موجب رفاه اجتماعی شود.

آرشیو داده‌های ماهواره‌ای در اختیار کسب و کارها فضاپایه قرار گرفت

رئیس سازمان فضایی ایران در پاسخ به این سوال که هم اکنون چه داده‌هایی از ماهواره‌ها استخراج می‌شود و چه بخش‌هایی از کشور از این داده‌ها استفاده می‌کنند؟ گفت: از زمان تاسیس مرکز سنجش از دور ایران تا کنون داده‌های ماهواره‌ای اخذ شده و می‌شود. یعنی هم اکنون آرشیوی ۴۰ ساله و بسیار گرانبها از داده‌های ماهواره‌ای در اختیار سازمان فضایی ایران است که در اولین گام در حمایت از کسب و کارهای فضاپایه این داده‌ها را به صورت رایگان در اختیار آنها قرار می‌دهیم و همین داده‌ها می‌تواند یک ظرفیت بسیار مناسب برای شکل‌گیری کسب و کارهای این حوزه باشد.

وی ادامه داد: هم اکنون نیز سازمان فضایی ایران با نصب ایستگاه‌های زمینی مختلف از ماهواره‌های مختلف و با قدرت تفکیک، تصاویر مختلف دریافت می‌کند و می‌تواند آن را در اختیار کسب و کارهای این حوزه بگذارد.

تحلیل‌هایی که بر اساس این داده‌ها انجام می‌شود هم اکنون در حوزه‌هایی مانند محیط زیست، پایش گرد و غبار و ریزگردها، آلودگی هوا، کشاورزی، کشاورزی و پایش محصولات استراتژیک و مخاطرات طبیعی مورد استفاده قرار می‌گیرند. مثلاً در زمان وقوع سیل در این سال‌ها با کمک پایش‌های ماهواره‌ای اطلاعات بسیار مفیدی در اختیار ستاد بحران کشور و هلال احمر قرار گرفت.

معاون وزیر ارتباطات خاطرنشان کرد: فقط در سال ۹۸، بالغ بر ۲۰ گزارش مدیریتی از این وضعیت‌ها تهیه و برای سازمان‌های مسئول مثل هلال احمر، سازمان مدیریت بحران، سازمان محیط زیست، استانداری‌ها و فرمانداری‌ها ارسال شده که مبنای تصمیم‌گیری‌های مهمی بوده است. برای مثال با استفاده از تحلیل تصاویر ماهواره‌ای، میزان دقیق خسارت ناشی از سیل فروردین ۹۸ تعیین شد و از هدر رفتن حدود ۲,۳۰۰ میلیارد تومان بیت‌المال جلوگیری شد.

توسعه موازی فناوری فضایی و کاربردها و خدمات

براری با اشاره به کاربرد فناوری فضایی برای رفع مشکلات فعلی کشور، گفت: به طور کلی با پایش‌های ماهواره‌ای و تحلیل آنها، می‌توان ارزش افزوده‌ای ایجاد کرد که می‌تواند اطلاعات صحیح، به روز و قابل اعتمادی را برای مدیریت صحیح کشور در اختیار مدیران قرار دهد و شاهد افزایش بهره‌وری در تمامی حوزه‌ها باشیم. نمونه بارز آن همان بحث تعیین خسارات ناشی از سیل بود. نمونه دیگر پایش محصولات استراتژیک مانند گندم، جو و برنج است که بسیار مهم است و در یک سال زراعی می‌توان میزان تولید این محصولات را برآورد کرد و بر اساس آن برای مباحثی همچون قیمت‌گذاری، صادرات و یا واردات تصمیم‌گیری کرد.

این امر هم اکنون در سازمان فضایی انجام و گزارش‌های آن به صورت گزارش‌های مدیریتی برای نهادهای مرتبط ارسال می‌شود.

رئیس سازمان فضایی ایران در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه هنوز ایران موفق به ساخت و پرتاب ماهواره عملیاتی نشده و از داده‌های ماهواره‌های سایر کشورها استفاده می‌کند، آیا این موضوع با طرح کاربردی بودن ماهواره‌ها در زندگی مردم، در تعارض نیست؟ تاکید کرد: چنین تعارضی وجود ندارد و در عین حال که ما در حال توسعه فناوری فضایی بومی هستیم از کاربردها و خدمات فضایی نیز استفاده می‌کنیم و در زندگی ما رسوخ کرده است که ملموس‌ترین آن مباحثی مانند ناوبری و موقعیت یابی است.

وی گفت: توسعه فناوری فضایی و توسعه کاربردها و خدمات به صورت موازی در حال انجام هستند و برای سرعت بخشیدن به این مسیر، راه ورود و سرمایه گذاری بخش خصوصی حتی در حوزه اپراتور ماهواره‌ای هموار شده و قوانین مرتبط با آن مصوب شده است. مطمئناً با ورود بخش خصوصی در این حوزه نه تنها بازارهای داخلی بلکه می‌توان نگاهی نیز به بازارهای منطقه‌ای و جهانی داشت.

کرونا پیشرفت برنامه‌های فضایی کشور را متوقف نکرد

معاون وزیر ارتباطات با اشاره به وضعیت استارت‌آپ‌های فضاپایه در کشور اظهار داشت: در حوزه پایین دست و حوزه خدمات فناوری فضایی پس از شکل گیری استارت‌آپ‌ها هم اکنون شاهد به بلوغ رسیدن این استارت آپ‌ها هستیم. با برگزاری رویدادهای مختلف توانمندسازی توسط سازمان فضایی ایران، این استارت آپ ها علاوه بر توسعه دانش فنی خود، توانسته‌اند بازارهای مورد هدف خود را نیز شناسایی و برای ورود به آنها اقدام کنند.

وی گفت: در این حوزه همچون گذشته با سیاست‌ها و راهبردهایی که تدوین شده است به دنبال رونق بازار این کسب و کارها هستیم که در پی فعالیت‌ها و برنامه‌های ترویجی که در سال گذشته برگزار شد احساس نیاز به خدمات کسب وکارهای این حوزه در بخش‌های مختلف مدیریتی کشور نیز ایجاد شده است.

پروژه‌های ماهواره‌ای بدون تأخیر زمانی در حال پیشرفت است

براری در خصوص برنامه‌های در دست انجام حوزه فضایی کشور افزود: خوشبختانه با تلاش و کوشش همکارانم در حوزه فضایی و به رغم شیوع ویروس کرونا، با رعایت پروتکل‌های بهداشتی تمام برنامه‌ها مطابق با جدول برنامه زمان بندی خود در حال پیشرفت است. پروژه‌های ماهواره‌ای با سرعت در حال پیشرفت است و گام به گام در حال تحقق اهداف سند چشم انداز هستیم.

وی گفت: به تازگی نیز تست‌های ماهواره سنجشی پارس ۱ به سرانجام رسید و به زودی نیز تحویل سازمان فضایی خواهد شد. دیگر پروژه‌ها نیز مطابق با برنامه و بدون هیچ تاخیر زمانی در حال پیشرفت است.

در مورد دیگر پروژه‌ها نیز به محض تایید نهایی تست‌ها، اطلاع رسانی انجام خواهد شد.

رئیس سازمان فضایی ایران با اشاره به موتور آرش نیز که در پژوهشگاه فضایی ایران طراحی و ساخته شده است، گفت: این موتور نیز برای به کارگیری در بلوک انتقال مداری در حال طی کردن تست‌های نهایی خود است.