«منتخب الأثر فی الامام الثانی عشر» شاهکار علمی است

خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و اندیشه: مرجع والا مقام جهان تشیع مرحوم آیت الله العظمی شیخ لطف الله صافی گلپایگانی که در تاریخ ۱۲ بهمن سال جاری به لقاء الله شتافتند، عمر گرانقدر خویش را صرف مطالعه در علوم اسلامی، پژوهش، تالیف کتب ارزنده، تدریس و تبلیغ آیین اسلام و مکتب اهل بیت(ع) کرد و در این راه به توفیقات کم نظیری دست یافت. مرحوم آیت الله العظمی صافی که بیش از یک قرن در این دنیا زیستند، از دوران کودکی به دنبال کسب علم و دانش بوده و با بهره‌گیری از اساتید بزرگی همچون آیت‌الله العظمی حسین بروجردی، آیت‌الله العظمی سید محمد حجت، آیت الله خوانساری، آیت الله محمد کاظم شیرازی (در نجف) و آیت الله العظمی سید محمدرضا موسوی گلپایگانی و... در فقاهت به درجه‌ای عالی دست یافت.

مرحوم آیت‌الله صافی در سنین جوانی به عنوان طلبه‌ای فاضل و کوشا در علوم اهل بیت(ع) به مرجع عالیقدر مرحوم آیت الله بروجردی نزدیک شد و مورد اعتماد ایشان بود و از معدود افرادی به شمار می‌رفت که در حلقه استفتاءات ایشان راه یافته و پاسخ به پرسش‌های مهم به ایشان واگذار شد.

ایشان در طول زندگانی خویش آثار قلمی و تالیفات و مقالات بسیاری را به دو زبان فارسی و عربی و در رشته‌های گوناگون علوم اسلامی (فقه، کلام، سیره پژوهی، حدیث، علوم قرآنی، امام شناسی، نهج البلاغه و...) تدوین و منتشر کردند که برخی از آثار ایشان به شرح ذیل است:

منتخب الأثر فی الامام الثانی عشر(عج)، القرآن مصون عن التحریف، سبط المصطفی(ص)، عنوان صحیفة المؤمن، إرث الزوجة، الأحکام الشرعیة ثابتة لامتغیرة، رسالة فی تفسیر آیة التطهیر، رسالة القرعة، رسالة فی البداء، الی هدی کتاب الله، فقه الخمس، فقه الحج، جامع الأحکام، الهیات در نهج البلاغه،‌ نوید امن و امان، پاسخ به ده پرسش، اصالت مهدویت، پیرامون معرفت امام، ندای اسلام از اروپا، معرفت حجت خدا(عج)، در آرزوی وصال، پیرامون روز تاریخی غدیر، شرح حدیث عرض دین، معارف دین، حاشیه ای بر عروة ‌الوثقی، زن در پرتو اسلام، نیایش در عرفات، پرتوی از عظمت امام حسین(ع) و...

مرجع عالی مقام مرحوم آیت الله صافی که در کنار جایگاه والای علمی، تدریس درس خارج فقه و اصول برای سالیان بسیار و تربیت شاگردان فراوان، در عبادت، خداترسی، اخلاق، پارسایی و معنویت نیز شخصیتی ارجمند و نادر محسوب می‌شدند، مرجعی مردم گرا و دغدغه‌مند بوده و مشکلات و رنجهای مردم را به مسئولان کشور متذکر شده و همواره بر حل مشکلات فرهنگی، اقتصادی و... که مردم با آن مواجه‌اند، ‌تاکید می‌کردند.

آثار علمی مرحوم آیت الله العظمی صافی بسیار متنوع و پربار بوده که در عین عمق علمی و معرفتی، با زبانی ساده و قابل فهم برای عموم مردم به نگارش درآمده است (به ویژه آثار فارسی ایشان) و برای تبلیغ و نشر علوم و معارف اسلامی بسیار مفید و ارزنده است.

در میان آثار گوناگون و درخشان استاد والامقام آیت الله العظمی صافی گلپایگانی، از کتاب جاودان ایشان «منتخب الأثر فی الامام الثانی عشر» که در سه جلد و به زبان عربی تدوین شده است، می‌توان به عنوان شاهکاری علمی نام برد. در این کتاب ارزشمند که درباره امام دوازدهم حضرت بقیه الله الأعظم(عج) به نگارش درآمده است، مولف محترم با بهره گیری از منابع اصیل روایی شیعی و منابع اهل سنت، احادیثی که از رسول گرامی اسلام(ص) در این خصوص نقل و روایت شده، جمع آوری و آن را در این اثر گرانمایه تدوین کرده است.

در این کتاب سنگین وزن و علمی، روایات بسیاری در خصوص بشارت پیامبر اسلام(ص) و اهل بیت طاهرین(ع) به آمدن منجی آخر الزمان که از نسل پیامبر اسلام(ص) است، با دقت بسیار بالایی گزینش و گردآوری شده و نتیجه سعی، کوشش و اشراف گسترده مولف آن بر منابع روایی شیعی و سنی است و دستاوردی ارزنده برای مهدوی پژوهی به شمار می‌رود.

به عنوان حسن ختام این نوشتار کوتاه، روایتی را که مرحوم آیت الله العظمی صافی گلپایگانی به نقل از منابع معتبر اهل سنت در جلد نخست کتاب گرانسنگ منتخب الأثر آورده، نقل و همگان را به مطالعه همراه با اندیشه این اثر وزین و ارزشمند دعوت می‌کنم.

طبق این روایت، زید بن أرقم صحابی نامدار خاتم پیامبران(ص) از آن حضرت(ص) چنین نقل کرده است:

«خَطَبَنَا رَسُولُ اللهِ«ص» فَقَالَ بَعدَمَا حَمِدَ اللهَ وَ أثنَی عَلَیهِ:

...

مَعَاشِرَ النَّاسِ، أوصِیکُمُ اللهَ فی عِترَتِی وَ أهلِ بَیتِی خَیراً. فَإنَّهُم مَعَ الحَقِّ وَ الحَقُّ مَعَهُم وَ هُم الأئمَّةُ الرَّاشِدُونَ بَعدِی وَ الأمَنَاءُ المَعصُومُونَ فَقَامَ الیه عَبدُ اللهِ بنِ عَبَّاسٍ فَقَالَ: یَا رَسُولَ اللهِ، کَم الأئمَّةُ بَعدَکَ؟

قَالَ: عَدَدَ نُقَباءِ بَنِی اسرائِیلَ وَ حَواریِّ عِیسَی، تِسعَةٌ مِن صُلبِ الحُسَینِ«ع» وَ مِنهُم مَهدِیُّ هَذِهِ الأمَّةِ.» (منتخب الأثر فی الامام الثانی عشر، ج۱ ص۹۰- ۸۹؛ چهل حدیث درباره امام مهدی«عج»، ص۱۸- ۱۷).

ترجمه روایت چنین است: «رسول خدا برایمان خطبه‌ای ایراد و پس از حمد، ثنا و ستایش پروردگار جهان، چنین فرمود:

... ای مردم؛ شما را درباره عترت و خاندانم به نیکی سفارش می‌کنم ؛ آنان«ع» همراه با حق بوده و حق نیز همراه ایشان است [اهل بیت«ع» از حق جدا نمی‌شوند و راهشان همواره حق و مطابق با آموزه‌های اسلام و پیامبر اسلام«ص» است و این پیوستگی، همیشگی خواهد بود] و آنان پیشوایان هدایت یافته پس از من هستند و افراد مورد اعتماد، پاک و پیراسته [از گناه، لغزش و اشتباه] هستند.

عبد الله بن عباس برخاست و گفت: ای پیامبر خدا«ص»، پیشوایان پس از شما چند نفرند؟

پیامبر اکرم«ص» فرمود: آنان به عدد نقبای بنی اسرائیل و حواریان عیسی«ع» هستند [۱۲ نفر به تعداد نقبای بنی اسرائیل و حواریون حضرت عیسی«ع» هستند.] ۹ نفر از فرزندان حسین«ع» [پیشوایان از نسل و ذریه امام حسین] و از جمله آنان، مهدی این امت«عج» است.»

برای روح بلند و پاکیزه فقیه اهل بیت(ع) و مرجع آراسته خو مرحوم آیت الله العظمی شیخ لطف الله صافی گلپایگانی آرامش ابدی و همنشینی با پیامبران، صدیقان، نیکان و پیشوایان دین(ع) را خواستاریم. روحشان قرین رحمت الهی باد.

محمدجواد گودینی