تغذیه سالمندان باید به چه نحو باشد؟

آفتاب‌‌نیوز :

زهرا مرادی اظهار کرد: پیرشدن و سالخوردگی با کاهش تدریجی فعالیت‌های فیزیکی و افزایش بیماری‌های مزمن همراه می‌شود و به نظر می‌رسد که بهبود تغذیه تا حد زیادی قادر است از این مشکلات پیشگیری کند و یا آن‌ها را تخفیف دهد. به همین دلیل یکی‌از مسائل مهم سالمندان، مسائل پزشکی و بهداشتی ازجمله وضعیت تغذیه است.

وی ادامه داد: با افزایش سن، نیاز سالمندان به انرژی کاهش یافته و تمایل به مصرف غذا کمتر می‌شود، در این حال اگر انتخاب غذا درست صورت نگیرد، میزان دریافت مواد مغذی ضروری در آن‌ها پایین‌تر از حد مطلوب خواهد بود.

مرادی با اشاره به این‌که توجه به تغذیه سالمندان به‌دلیل تغییر نیازهای تغذیه اهمیت دارد، عنوان کرد: رعایت اصول تغذیه صحیح سالمندان باعث می‌شود فرد سال‌های عمر خود را با سلامت، نشاط و راحتی بیشتری طی کند و کمتر در معرض بیماری‌های شایع مانند فشارخون بالا، چربی خون بالا، دیابت و پوکی استخوان قرار بگیرد.

این متخصص تغذیه تصریح کرد: تغذیه سالمندان و عادات غذایی مطلوب و صحیح در پیشگیری از این بیماری‌ها مؤثر است، در نتیجه اگر اصول تغذیه آن‌ها رعایت شود کمتر در معرض خطر ابتلا به انواع بیماری‌ها قرار می‌گیرند و این خود منجر به بهبود کیفیت زندگی آنان خواهد شد.

وی با اشاره به این‌که مشکلات روحی و روانی می‌تواند در تغذیه سالمندان تأثیرگذار باشد، افزود: از جمله عوامل جسمانی مؤثر در تغذیه سالمندان می توان به کاهش کل انرژی مورد نیاز، بیماری‌های مزمن، بی‌اشتهایی، تغییر حس چشایی، خرابی دندان‌ها، بی‌تحرکی، ناتوانی جسمی، مشکلات گوارشی، تداخلات دارویی و یا تداخل غذا و داروها اشاره کرد.

مرادی با اشاره به این‌که مشکلات روحی و روانی مانند افسردگی، تنهایی و از دست دادن همسر در نوع تغذیه سالمندان تأثیر دارد، افزود: از عوامل تأثیرگذار در انتخاب نوع تغذیه سالمندان مشکلات اقتصادی مانند درآمد کم، کمبود امکانات برای تهیه و طبخ غذای مناسب و زندگی در آسایشگاه نام برد.

این متخصص تغذیه با اشاره به این‌که یکی‌از نکات مهم در تغذیه سالمندان مصرف فراوان مایعات است، افزود: در این سنین رعایت اصل تنوع در برنامه‌ریزی غذایی و در عین حال توجه به عادات غذایی و شیوه زندگی فرد سالمند بسیار اهمیت دارد.

وی ادامه داد: برای جلوگیری از مشکلات عاطفی ـ احساسی سالمندان، بهتر است به عادات غذایی آن‌ها احترام گذارده و هرگونه تغییری با ملایمت و تفاهم به وجود آید.

مرادی با بیان این‌که با توجه به مشکل یبوست در اکثر سالمندان، مصرف کافی مایعات، ۸ تا ۱۰ لیوان در روز و مواد پرفیبر نظیر نان تهیه شده از گندم کامل و میوه‌هایی مانند گلابی رسیده، آلو، آلوزرد و سبزی‌ها اهمیت دارد، عنوان کرد: همچنین هشدار دادن به سالمند در مورد مصرف بی‌رویه مسهل‌ها می‌تواند مفید باشد.

این متخصص تغذیه تأکید کرد: توصیه می‌شود سالمندان از غذاهای پُرچرب و سرخ شده، سس مایونز، سبزی‌های نفاخ مانند کلم، گل کلم، پیاز و ... استفاده نکنند و توصیه می‌شود تعداد وعده‌های غذایی سالمندان افزایش داشته باشد و در هر وعده مقدار غذای کمتری مصرف شود.

وی با اشاره به این‌که در سالمندانی که جویدن غذا برای آن‌ها مشکل است، مصرف غذاهای نرم مثل انواع پوره، گوشت نرم، سوپ، آشی که حبوبات زیاد ندارد و آب میوه توصیه می‌شود، عنوان کرد: برخی از سالمندان ممکن است مبتلا به فشارخون بالا باشند، در این مورد رژیم غذایی کم سدیم و در صورت نیاز، کاهش وزن پیشنهاد می‌شود.

مرادی با اشاره به این‌که برای تنظیم رژیم غذایی برای کاهش وزن در سالمندانی که اضافه وزن دارند، حتما باید با متخصص تغذیه مشورت شود، عنوان کرد: رژیم غذایی سالمند باید دارای مواد غذایی غنی از ویتامین‌ها و املاح به‌ویژه کلسیم و آهن باشد بنابراین مصرف شیر و لبنیات، غذاهای گوشتی، سبزی‌ها و میوه‌ها بسیار تأکید می‌شود.

این متخصص تغذیه با تأکید بر مصرف روزانه مولتی ویتامین توسط سالمندان، عنوان کرد: شناخت درست از نیازهای تغذیه سالمندان اهمیت ویژه‌ای دارد.

وی عنوان کرد: سالمندان نباید ورزش را فراموش کنند، ۶۰ دقیقه فعالیت بدنی مانند پیاده‌روی و بالا رفتن از پله یا ۳۰ دقیقه شنا و راه رفتن سریع و یا حتی ۲۰ دقیقه پیاده‌روی در هوای آزاد باعث نشاط سالمند می‌شود.

مرادی با اشاره به این‌که در انتخاب نوع تغذیه سالمندان باید به بیماری‌های آن‌ها نیز توجه کرد، تصریح کرد: جذب کلسیم و ویتامین D بدن با افزایش سن کاهش می‌یابد که خود اثر مخربی بر سلامت استخوان‌ها دارد و سبب افزایش احتمال شکستگی‌های استخوانی می‌شود، بنابراین با افزایش سن نیاز بدن به مصرف منابع غنی کلسیم مانند شیر و لبنیات و تأمین ویتامین D و استفاده از نور آفتاب افزایش می‌یابد.

این متخصص تغذیه ادامه داد: قرار گرفتن به مدت طولانی‌تر در معرض نور مستقیم خورشید و مصرف جگر و روغن کبد ماهی برای تأمین ویتامین D توصیه می‌شود، براین اساس توصیه می‌شود زنان بالای ۵۰ سالی که تحت درمان با استروژن نیستند و همچنین همه بزرگسالان بالای ۶۵ سال ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ میلی‌گرم در روز مکمل دارویی کلسیم مصرف کنند.

وی افزود: در برخی افراد، به خصوص سالمندان به علت ایجاد ناراحتی معده ناشی از مصرف شیر تازه، مصرف سایر غذاهای غنی از کلسیم از جمله ماست و پنیر به‌عنوان جایگزین شیر توصیه می‌شود، همچنین شیر بدون لاکتوز که اخیراً در کشور تولید شده جهت مصرف افرادی که دستگاه گوارش آن‌ها قادر به تحمل شیر معمولی نیست توصیه می‌شود.

مرادی عنوان کرد: بهترین راه برای دستیابی و حفظ یک وزن مناسب و ایده‌آل در حالی که سن شما بالاتر می‌رود، دریافت کالری کمتر نسبت به زمانی است که شما جوان‌تر بودید و اطمینان از اینکه بیشتر چیزی که شما می‌خورید مغذی است و چربی و قند کمی نیز دارد، بنابراین در سن سالمندی باید از چربی‌های اشباع و ترانس اجتناب کنید.