عکس «تلسکوپ فضایی جیمز وب» از آخرین روز‌های زندگی یک ستاره غول‌پیکر

آفتاب‌‌نیوز :

ناسا روز ۱۴ مارس، تصاویر «تلسکوپ فضایی جیمز وب»(JWST) را از یک ستاره نادر «ولف–رایه»(Wolf-Rayet) موسوم به «WR ۱۲۴» منتشر کرد که در فاصله ۱۵ هزار سال نوری از زمین، در صورت فلکی «کمان»(Sagittarius) قرار دارد.

به گزارش اسپیس، مقامات ناسا در توضیح این تصاویر که جیمز وب آنها را در ژوئن ۲۰۲۲ درست پس از عملیاتی شدن ثبت کرده است، نوشتند: ستارگان بزرگ در چرخه زندگی خود با هم رقابت می‌کنند و فقط برخی از آنها پیش از تبدیل شدن به ابرنواختر، مرحله مختصری از ولف–رایه را پشت سر می‌گذارند که مشاهدات دقیق جیمز وب از این مرحله نادر را برای ستاره‌شناسان ارزشمند می‌سازد.

مقامات این آژانس فضایی در ادامه نوشتند: ستارگان ولف–رایه در حال بیرون ریختن لایه‌های بیرونی خود هستند که به شکل‌گیری هاله‌های گاز و غبار مشخص آنها می‌انجامد.

مقامات ناسا گفتند که WR ۱۲۴ حدود ۳۰ برابر جرم خورشید ما را دارد و تا به امروز گازها و غبارهایی را به اندازه بیش از ۱۰ توده خورشیدی به فضا پرتاب کرده است. هر چند این همه غبار، پیش پا افتاده به نظر می‌رسند اما برای ستاره‌شناسان بسیار جالب هستند.

در ادامه توضیح تصاویر آمده است: گردوغبار، مولفه جدایی‌ناپذیر عملکرد کیهان است که ستارگان در حال شکل‌گیری را پناه می‌دهد تا گردهم بیایند، به شکل‌گیری سیارات کمک کنند و به عنوان سکویی برای تشکیل و جمع شدن مولکول‌ها و عناصر سازنده حیات روی زمین عمل کنند. به رغم نقش‌های اساسی فراوانی که گردوغبار بر عهده دارد، نظریه‌های کنونی اخترشناسان در مورد تشکیل غبار هنوز نمی‌توانند نقش آنها را به درستی توضیح دهند.

شاید مشاهدات جیمز بتوانند این مازاد مرموز گردوغبار را آشکار کنند زیرا غبار کیهانی به بهترین وجه در طول موج‌های فروسرخ مطالعه می‌شود که جیمز وب برای مشاهده آنها تنظیم شده است.

مقامات ناسا نوشتند: اخترشناسان دوست‌دار غبار پیش از جیمز وب، اطلاعات دقیق کافی را برای بررسی پرسش‌های مربوط به تولید غبار در محیط‌هایی مانند WR ۱۲۴ در اختیار نداشتند و نمی‌دانستند که آیا دانه‌های غبار به اندازه کافی بزرگ و غنی هستند تا بتوانند از ابرنواختر جان سالم به در ببرند و سهم قابل توجهی را در میزان کلی گردوغبار داشته باشند. اکنون این پرسش‌ها را می‌توان با داده‌های واقعی بررسی کرد.

جیمز وب در ۲۵ دسامبر ۲۰۲۱ بر فراز یک موشک اروپایی «آریان۵»(Ariane ۵) از گویان فرانسه پرتاب شد. این تلسکوپ ۱۰ میلیارد دلاری سپس به سمت «نقطه لاگرانژ ۲»(Lagrange Point ۲) سفر کرد که یک نقطه پایدار گرانشی در فضا و در فاصله حدود ۱.۵ میلیون کیلومتری از سیاره ما است.

جیمز وب در مسیر نقطه لاگرانژ ۲ که در اواخر ژانویه ۲۰۲۲ به آن رسید، سپر خورشیدی بزرگ و آینه اولیه چندبخشی خود را باز کرد و یک توالی استقرار پیچیده را انجام داد که شگفتی اعضای گروه مأموریت، دانشمندان و هواداران فضا را سراسر جهان به همراه داشت.

این ماموریت پس از یک مجموعه بررسی‌های طولانی، کارزار علمی خود را در ژوئن ۲۰۲۲ آغاز کرد و ناسا یک ماه بعد نخستین تصاویر جیمز وب را برای عموم منتشر کرد.

این تلسکوپ اکنون طیف گسترده‌ای از مشاهدات بالقوه را از مشاهده برخی از نخستین ستاره‌ها و کهکشان‌های کیهان گرفته تا بررسی ترکیب جو سیارات فراخورشیدی مجاور انجام می‌دهد.