رضایی در نقش معاون اقتصادی رئیسی؛ کنایه‌ها و چشم‌اندازها
صدای آلمان
سوم شهریور ماه وقتی ابراهیم رئیسی با صدور حکمی محسن رضایی، رقیب شکست خورده در انتخابات ریاست جمهوری را به عنوان معاون اقتصادی منصوب کرد، بسیاری به کنایه نوشتند فرمانده سابق سپاه پاسداران بالاخره به آرزوی دیرین خود رسید و وارد ساختمان پاستور شد.
رضایی با چهار بار نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری، یک بار انصراف و سه شکست، پایه ثابت و ناکام این رقابت‌ها در حدود دو دهه پیش به شمار می‌رود. او سال ۷۸ هم بخت خود را برای ورود به مجلس آزمود که حاصلی جز شکست نداشت.
گذشته از کنایه‌ها و شوخی‌ها با سابقه شکست‌های رضایی برای نشستن بر صندلی ریاست دولت، انتصاب او به عنوان معاون اقتصادی ریاست جمهوری از جنبه دیگری هم جلب توجه میکند.
ابراهیم رئیسی در حکم خود، همزمان محسن رضایی را به عنوان "دبیر شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا" و "دبیر ستاد اقتصادی دولت" هم منصوب کرد.
شورای عالی هماهنگی یک نهاد فراقانونی است که سال ۹۷ به فرمان رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای تشکیل شد. مهم‌ترین هدف این شورا که از آن به عنوان "اتاق جنگ اقتصادی" هم نام برده می‌شود مقابله با بحران اقتصادی ناشی از تحریم‌های آمریکا اعلام شده است.
ستاد اقتصادی دولت نیز نهادی است برای هماهنگی و پیگیری تصمیم‌های اقتصادی هیئت دولت که هفته‌ای دوبار با حضور رئیس جمهوری تشکیل جلسه می‌دهد.
سه مسئولیت اقتصادی بدون سابقه مدیریتی
برخی ناظران احتمال می‌دهند سپردن همزمان این سه مسئولیت به محسن رضایی زمینه‌ساز تنش‌ها و اختلاف‌ها در میان چهره‌های اقتصادی دولت سیزدهم باشد، گرچه رویکرد آنها در حوزه مسائل مهم از هم دور نیست.
روزنامه خراسان با اشاره به این که رئیسی چند روز پیش اعلام کرده بود محمد مخبر، معاون اول رئیس جمهوری مسئول هماهنگی تیم اقتصادی دولت است، می‌نویسد مشخص نیست کدام یکی از اعضای این تیم حرف آخر را خواهند زد.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
محسن رضایی گرچه با ادعای داشتن یک برنامه فراگیر و کارآمد اقتصادی وارد انتخابات ریاست جمهوری شده در این حوزه فردی کم‌تجربه و کم‌سابقه به شمار می‌رود. او بین سال‌های ۶۰ تا ۷۶ فرمانده سپاه بود و از آن زمان تا کنون دبیری مجمع تشخیص مصلحت نظام را بر عهده داشته است.
جمع مخالفان FATF و مدافعان اقتصاد ریاضتی
روزنامه "توسعه ایرانی" چهارم شهریور در مطلبی با این کنایه که "محسن رضایی بالاخره به پاستور رسید" نوشته با حضور او در کابینه رئیسی جمع مخالفان پیوستن ایران به گروه ویژه اقدام مالی (FATF) کامل‌تر شد.
از چهار لایحه مورد نظر این گروه برای خارج کردن ایران از فهرست سیاه، دو لایحه قبلا تصویب شده و دو لایحه پیوستن جمهوری اسلامی به کنوانسیون‌های مبارزه با جرایم سازمان یافته فراملی (پالرمو) و مقابله با تامین مالی تروریسم (CFT) از حدود دو سال پیش در مجمعی که دبیرش رضایی است بلاتکلیف مانده است.
این روزنامه محسن رضایی را از منتقدان سرسخت پیوستن به گروه ویژه اقدام مالی در مجمع تشخیص معرفی میکند و احتمال می‌دهد با انتصاب او به عنوان معاون اقتصادی رئیس جمهوری "رویکرد کابینه رئیسی به اقتصاد در پیش گرفتن اقتصاد ریاضتی، منهای ارتباط با جهان" باشد.
احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد و دارایی، حجت‌الله عبدالملکی، وزیر کار و رضا فاطمی امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت از جمله اعضای دولت سیزدهم هستند که پیش از این با همکاری جمهوری اسلامی با گروه ویژه اقدام مالی به شدت مخالفت کرده‌اند.
مرد وعده‌ها و ادعاهای عجیب
توسعه ایرانی در مقاله خود نوشته است: «هر چه هست تیمی در حوزه اقتصاد فعالیت خود را آغاز میکند که سابقه وعده‌ها و سیاست‌های عجیبی را در کارنامه داشته است و مجموعه این‌ها شرایط نگران‌کننده‌ای برای آینده اقتصاد کشور ترسیم میکند.»
نمونه‌ای از این "وعده‌های عجیب" را محسن رضایی در مبارزات انتخابات ریاست جمهوری نشان داد و مدعی شد در صورت پیروزی یارانه‌های نقدی را ۱۰ برابر میکند و ارزش ریال را به سطح دلار و یورو ارتقاء می‌دهد. اکنون هر دلار آمریکا بیش از ۲۸۰ هزار ریال معامله می‌شود.
فرمانده سابق سپاه در مناظره‌های انتخابات دوره سیزدهم ریاست جمهوری مدعی بود رابطه دولت با اقتصاد و اقتصاد با مردم درست تنظیم نشده و برنامه‌های او در صورت پیروزی به شکل‌گیری یک "ایران بزرگ اقتصادی" با اقتدار سیاسی می‌انجامد.
روزنامه شرق هم گزارشی درباره معرفی معاون اقتصادی رئیس جمهوری را با کنایه آغاز کرده و نوشته است: «پای برادر محسن بالاخره به پاستور باز شد.»
این روزنامه با اشاره به صدور سه حکم همزمان برای رضایی، به خصوص دبیری شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا پیش‌بینی کرده که او "عملا سیاست‌های اقتصادی دولت را در دست خواهد داشت."
کلید خوردن اختلاف معاون اول و معاون اقتصادی؟
این می‌تواند سرآغاز تنش در تیم اقتصادی دولت باشد که ظاهرا سابقه هم دارد. پیش از این "اقتصاد آنلاین" به نقل از منابع موثق گزارش داده بود که علت تاخیر در معرفی وزیران پیشنهادی دولت سیزدهم مخالفت محمد مخبر با گزینه‌های مورد نظر رئیسی برای وزارت اقتصاد، سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی بوده است.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
روزنامه شرق در باره انتصاب رضایی نوشت: «به نظر می‌رسد این آغاز اختلافات اقتصادی در دولت سیزدهم نیز باشد؛ چرا‌که تا دیروز محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهور، خود را جلودار تیم اقتصادی می‌دید؛ اما اکنون محسن رضایی است که می‌تواند برنامه‌های اقتصادی خود را در دولت اجرا کند.»
این روزنامه می‌گوید احتمالا از هم اکنون باید "منتظر تعارض‌ها و اختلافات" میان معاون اول و معاون اقتصادی رئیس دولت سیزدهم بود.
تبریک مشاور خامنه‌ای
به رغم این گمانه‌زنی‌ها و کنایه‌هایی که نثار رضایی شده، علی اکبر ولایتی، مشاور خامنه‌ای در امور بین‌المللی معرفی او به عنوان معاون اقتصادی رئیس جمهوری را اقدامی شایسته ارزیابی کرده و به او تبریک گفته است.
ولایتی در پیامی خطاب به رضایی نوشت: «یقینا دانش، تجربه و سوابق ارزنده جنابعالی زمینه ساز توفیقات روزافزون برنامه های تحول‌گرای دولت سیزدهم به ویژه در حوزه‌های اقتصادی خواهد بود.»
با وجود مجلسی که اکثریت قاطع کرسی‌های آن در اختیار طیف‌های مختلف جناح موسوم به اصولگرایان است و با اعلام پیروزی رئیسی در انتخابات ریاست جمهوری که پیش از آن منصوب خامنه‌ای در تولیت آستان قدس و ریاست قوه قضائیه بوده بسیاری از "یکدست" شدن حاکمیت سخن گفته‌اند.
کم نیستند تحلیلگرانی که این ارزیابی را نادرست می‌دانند و اعتقاد دارند اختلاف منافع میان گروه‌ها و افرادی که نقطه اشتراکشان رانت‌خواری و فساد مالی است دیر یا زود به ترکیدن حباب همدلی و هماهنگی‌های ادعایی منجر می‌شود و تعارض‌ها و تنش‌ها را بر ملا میکند.
-
ابراهیم رئیسی و اعدام‌های سال ۶۷ به روایت تصویر
دادستان در ۲۰ سالگی؟
ابراهیم رئیسی که رئیس جمهور ایران شده، مدت کوتاهی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، فعالیت قضایی خود را در ۲۰ سالگی به عنوان دادستان کرج و سپس همدان آغاز کرد.
"گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل تعداد زندانیان سیاسی اعدام‌شده را دست‌کم ۱۸۷۹نفر اعلام کرده‌است"او در سال ۱۳۶۴ به تهران منتقل شد و جانشین دادستان این شهر شد. رئیسی در این سمت عضو "هیئت مرگ" شد و احکام اعدام هزاران نفر را امضا کرد. (عکس در کنار اسدالله لاجوردی، رئیس پیشین زندان اوین و دادستان انقلاب تهران و اسدالله جولایی)
-
ابراهیم رئیسی و اعدام‌های سال ۶۷ به روایت تصویر
جنایتی بزرگ در تاریخ نوین ایران
طی دوماه مرداد و شهریور سال ۱۳۶۷ هزاران زندانی سیاسی که حتی بعضی از آنها مدت محکومیت خود را به اتمام رسانده بودند ولی همچنان زندانی بودند و به اصطلاح "ملی کشی" می‌کردند، اعدام شدند. تعداد دقیق اعدام‌ها هرگز فاش نشد. تعداد قربانیان این واقعه نزد مراجع مختلف متفاوت و تا ۴۴۸۴ نفر تخمین زده می‌شود.
گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل تعداد زندانیان سیاسی اعدام‌شده را دست‌کم ۱۸۷۹نفر اعلام کرده‌است.
-
ابراهیم رئیسی و اعدام‌های سال ۶۷ به روایت تصویر
پیش‌زمینه تاریخی
در مورد علل اعدام‌های دسته‌جمعی در تابستان سال ۶۷ نظرات مختلفی وجود دارد: برخی معتقدند این اعدام‌ها نتیجه جدال جمهوری اسلامی با سازمان مجاهدین ومشخصا واکنش به عملیات "فروغ جاویدان" بوده است. روایت قوی‌تر اما این است که کشتار زندانیان سیاسی از قبل برنامه‌ریزی شده بود، به خصوص که زندانیان اعدام شده فقط اعضای مجاهدین نبودند، بلکه از اعضای گروه‌های چپ همچون راه‌کارگر، فدائیان و حزب توده نیز بوده‌اند.
-
ابراهیم رئیسی و اعدام‌های سال ۶۷ به روایت تصویر
حکم آیتالله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی
پس از قبول قطعنامه ۵۹۸ سازمان ملل و متعاقب آن حمله سازمان مجاهدین و عملیات "مرصاد" ، روح الله خمینی در حکمی افرادی را مامور بررسی مجدد وضعیت زندانیان کرد و نوشت:« کسانی که در زندان‌های سراسر کشور بر سر موضع نفاق خود پافشاری کرده و می‌کنند، محارب و محکوم به اعدام می‌باشند و تشخیص موضوع نیز در تهران با رای اکثریت آقایان حجت‌الاسلام نیری و جناب آقای اشراقی و نماینده‌ای از وزارت اطلاعات می‌باشد».
-
ابراهیم رئیسی و اعدام‌های سال ۶۷ به روایت تصویر
نقش سید احمد خمینی در صدور حکم قتل‌عام
آیتالله منتظری که در آن زمان جانشین آیتالله خمینی، رهبر جمهوری اسلامی بود در خاطرات خود که سال‌ها بعد منتشر کرد می‌نویسد که "در آن زمان گفته می‌شد که نامه اول به خط سید احمد خمینی نوشته شده‌است و در مورد نامه دوم هم آشکارا دستخطِ سؤال‌کننده و پاسخ دهنده نامه یکسان است". آیتالله منتظری به علت انتقادهایش از سمت خود غزل شد و در حصر خانگی درگذشت.
-
ابراهیم رئیسی و اعدام‌های سال ۶۷ به روایت تصویر
اعضای هیئت مرگ
گرچه در حکم خمینی از اسامی مرتضی اشراقی (سمت راست- دادستان تهران)، حسینعلی نیری (رئیس هیئت – نفر وسط) و مصطفی پور محمدی (نماینده سازمان اطلاعات- سمت چپ) یاد شده، اما ابراهیم رئیسی (معاون دادستان- پائین سمت راست) و اسماعیل شوشتری (رئیس سازمان زندان‌ها – پائین سمت چپ) نیز در جلسات و صدور احکام حضور داشتند. ابراهیم رئیسی در آن زمان ۲۷ ساله بود.
-
ابراهیم رئیسی و اعدام‌های سال ۶۷ به روایت تصویر
آغاز اعدام‌ها
یرواند آبراهامیان تاریخ‌نگار ایرانی می‌نویسد: «روز جمعه ۲۸ تیرماه ۱۳۶۷ درهای زندان‌ها بسته و تلفن‌ها قطع شد. تلویزیون‌ها را از برق کشیدند و از توزیع نامه‌ها، روزنامه‌ها و بسته‌های دارویی خودداری ورزیدند.
" ابراهیم رئیسی و اعدام‌های سال ۶۷ به روایت تصویر آغاز اعدام‌ها یرواند آبراهامیان تاریخ‌نگار ایرانی می‌نویسد: «روز جمعه ۲۸ تیرماه ۱۳۶۷ درهای زندان‌ها بسته و تلفن‌ها قطع شد"ساعات ملاقات حذف شد و بستگان زندانیان را از حول و حوش زندان‌ها پراکنده ساختند. رفت‌وآمد زندانیان به مکان‌های عمومی مانند درمانگاه‌ها، کارگاه‌ها، قرائت خانه‌ها، تالارهای تدریس و حیاط‌ها ممنوع شد.»
-
ابراهیم رئیسی و اعدام‌های سال ۶۷ به روایت تصویر
سئوالات مرگ و زندگی
به گفته آبراهامیان، هیئت اعدام در تهران به زندانیان اطمینان می‌دادند که چند سؤال برای "اعطای عفو عمومی" می‌پرسند. در مورد مجاهدین می‌پرسیدند "آیا حاضر به معرفی یاران سابق خود در برابر دوربین هستید؟"، "آیا حاضر هستید به خط مقدم رفته و از روی مین‌های دشمن عبور کنید؟" و در مورد چپ گرایان، "آیا حاضرید علنی ماتریالیسم تاریخی را نفی کنید؟"، "آیا حاضر به نفی اعتقاد گذشته‌تان در مقابل دوربین هستید؟"
-
ابراهیم رئیسی و اعدام‌های سال ۶۷ به روایت تصویر
اعدام با طناب دار
به گزارش شاهدان عینی "هیئت اعدام" در صورت عدم رضایت از پاسخ‌ها، فوراً دستور انتقال به اتاقی برای نوشتن وصیت‌نامه را می‌داد و سپس زندانیان در دسته‌های شش نفری و با چشمان بسته به دار آویخته می‌شدند.
-
ابراهیم رئیسی و اعدام‌های سال ۶۷ به روایت تصویر
دفن در گورهای دسته‌جمعی
اعدام شدگان بدون اطلاع به خانواده‌ها، در گورهای دسته‌جمعی به خاک سپرده می‌شدند. بیشتر خانواده‌ها نیز پس از چند ماه خبردار شدند که فرزندانشان اعدام شده‌اند.
-
ابراهیم رئیسی و اعدام‌های سال ۶۷ به روایت تصویر
اعتراض آیتالله منتظری
آیتالله احمد عابدینی در خاطراتش می‌گوید: «بنا شد نزد آیتالله منتظری برویم و بخواهیم موقتاً سکوت کند. او جواب داد: افرادی که محاکمه شده‌اند و در زندانند و دوران محکومیت خود را به سر می‌برند و جرم جدیدی مرتکب نشدند، به چه دلیل باید دوباره سوال و جواب کرد و سپس اعدام؟ گروهی از منافقان به ایران حمله کرده‌اند، این چه ربطی به زندانیان دارد؟ میگویید در این امور من سکوت کنم؟».
-
ابراهیم رئیسی و اعدام‌های سال ۶۷ به روایت تصویر
"شما را در آینده جزء جنایتکاران درتاریخ می‌نویسند"
براساس فایل صوتی منتشر شده، آیتالله حسینعلی منتظری در یک جلسه حضوری در مرداد ۱۳۶۷ با حضور اعضای هیئت اعدام‌ها، یعنی حسینعلی نیری (حاکم شرع وقت)، مرتضی اشراقی (دادستان وقت)، ابراهیم رئیسی (معاون وقت دادستان) و مصطفی پورمحمدی (نماینده وقت وزارت اطلاعات در زندان اوین) به آنها می‌گوید که "شما را در آینده جزء جنایتکاران در تاریخ می‌نویسند".
-
ابراهیم رئیسی و اعدام‌های سال ۶۷ به روایت تصویر
حمید نوری، در زندان سوئد
از جمله کسانی که در زمان اعدام‌های مخالفین سیاسی دهه شصت نقش موثری داشت، می‌توان به حمید نوری اشاره کرد که دادیار وقت زندان گوهردشت کرج بود.
او که در آن زمان با نام مستعار "عباسی" احکام ناعادلانه‌ای را علیه بسیاری صادر کرده، مدتی پیش در سوئد شناسایی، بازداشت و در یک روند قضایی تفهیم اتهام شده است.
-
ابراهیم رئیسی و اعدام‌های سال ۶۷ به روایت تصویر
سایه جنایت بر ریاست جمهوری
سازمان عفو بین‌الملل پس از انتخاب ابراهیم رئیسی به ریاست جمهوری اسلامی با اشاره به اعدام هزاران زندانی سیاسی در تابستان ۶۷ خواستار آن شد که رئیسی، "به خاطر جرائم بین‌المللی" تحت تعقیب کیفری قرار گیرد.
-
ابراهیم رئیسی و اعدام‌های سال ۶۷ به روایت تصویر
رئیسی؛ مدافع حقوق بشر؟
خبرنگار شبکه تلویزیونی الجزیره در اولین نشست خبری پس از انتخابات از ابراهیم رئیسی در مورد نقش او در اعدام‌های ۶۷، قرار گرفتن در لیست تحریم‌های حقوق بشری و درخواست محاکمه او از سوی نهادهای فعال حقوق بشر پرسید. مترجم این نشست از ترجمه کامل این سوال خودداری کرد. رئیسی بدون اشاره به نقش‌اش در اعدام‌ها گفت: « تمام اقداماتی که من در مدت مسئولیتم انجام دادم همواره در جهت دفاع از حقوق بشر بوده است.»
نویسنده: محمود صالحی
- ۶ شهریور ۱۴۰۰ اخبار مرتبط
دیگر اخبار این روز
حق کپی © ۲۰۰۱-۲۰۲۴ - Sarkhat.com - درباره سرخط - آرشیو اخبار - جدول لیگ برتر ایران
