پژوهشگر دانشگاه تگزاس: «دستاورد فنی» راه‌آهن ایران مهمترین جنبه‌ای بود که یونسکو در نظر گرفت

پروفسور میکیا کویاجی، پژوهشگر آمریکایی ژاپنی‌تبار بخش مطالعات خاورمیانه دانشگاه تگزاس در شهر آستین، که پایان‌نامه تحصیلی خود را درباره خطوط راه‌آهن ایران که در دوره رضا شاه ساخته شد نوشته است، در مصاحبه‌ای اختصاصی با بخش فارسی صدای آمریکا، این اثر را پروژه‌ای چندملیتی با کارشناسی فنی توصیف کرد.

مرکز میراث جهانی سازمان یونسکو، نهاد آموزشی و علمی و فرهنگی وابسته به سازمان ملل متحد – که مقر آن در شهر پاریس فرانسه است – به‌تازگی شبکه خطوط راه‌آهن ایران را در فهرست میراث صنعتی سده بیستم میلادی قرار داد.   

این شبکه راه‌آهن که دریای خزر در شمال ایران را به سواحل خلیج فارس در جنوب پیوند می‌دهد و مسیری ۱۳۹۴ کیلومتری را می‌پیماید، اینک در فهرست میراث صنعتی سازمان یونسکو جای گرفته است. کارهای عمرانی آن در سال ۱۹۲۷ میلادی آغاز و در ۱۹۳۸ تکمیل شد. این شبکه خطوط راه‌آهن که ثمره همکاری دولت ایران با ۴۳ شرکت پیمانکار ساختمانی از کشورهای گوناگون بود، دارای ۱۷۴ پل بزرگ و ۱۸۶ پل کوچک و ۲۲۴ تونل است.

میکیا کویاجی می‌گوید که طرح ساخت خطوط آهن ایران در آن دوره مهمترین پروژه دولت وقت بود.

وی درباره اهمیت انتخاب این خط آهن سراسری به عنوان یک میراث جهانی می‌گوید: «مهمترین جنبه‌ای که یونسکو و نیز درخواست نامه دولت ایران در برابر مرکز میراث جهانی بر آن تأکید شده دستاورد فنی آن است.»  

استادیار دانشگاه تگزاس در مورد دلایل این انتخاب بر دشواری مسیر راه‌آهن، ساخت آن در میانه یک دوره رکود اقتصادی و نیز به کار گرفتن کارگرانی از جنوب اروپا، هندوستان، عراق و منطقه خلیج فارس تأکید می‌کند.  

به گفته او، «مهم است وجود این طرح عمده چندملیتی در ایران را در نظر داشته باشیم، زیرا این ‌چنین کارشناسی فنی، محدودیت جغرافیایی نداشت و به صورت گسترده و جهانی به اجرا گذاشته شد.»

راه آهن سراسری ایران، یادگار دوران رضا شاه، در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد راه آهن سراسری ایران، که در مسیر طولانی خود از شمال ایران به جنوب کشور، از رشته ‌کوه‌ها، رودخانه‌ها، جنگل‌ها، و دشت و بیابان‌های ایران می‌گذرد، چهار منطقه آب و هوایی را پشت سر می‌گذارد، و دریای خزر را به خلیج فارس متصل می‌کند، روز یکشنبه ۳ مرداد در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد