صف سرشماری مهاجران افغانستانی/ آیا برنامه‌ریزی‌ها دقیق‌تر می‌شود

خبرگزاری مهر، گروه جامعه؛ خیلی وقت است که ساعت از وقت اداری هم گذشته و به شب رسیده اما هنوز صف‌های طولانی مهاجرانی که برای دریافت کارت اقامت خود مقابل دفاتر پیشخوان دولت تشکیل شده پابرجا است و حتی نسبت به صبح نیز تعدادشان اضافه‌تر شده است و با یک حساب سرانگشتی، بیش از ۲۰۰ مهاجر را می‌توان در صف‌ها مشاهده کرد.

اینجا دفتر پیشخوان دولت واقع در میدان سپاه است،.یکی از دفاتری که وظیفه ثبت نام مهاجران را بر عهده دارد و از ساعت ۷ تا ۲۳ و حتی برخی روزها تا بامداد پاسخگویی مهاجران است و کار آنها را پیش می‌برد.

تعداد بسیار زیادی از مردان در صف و تعداد بسیار زیادی از زنان و کودکان نیز در محوطه سبز میدان سپاه منتظر مانده‌اند تا کارشان پیش بروند.

پیر و جوان هم ندارد از نوجوان ۱۳ ساله تا پیرمرد ۷۳ ساله را در این صف می‌توان مشاهده کرد نوجوانی که به دنبال امکان تحصیل و کار به اینجا مراجعه کرده و پیرمردی که به دنبال دریافت خدمات رفاهی است.

اما وقتی به صف نزدیک می‌شویم مهاجرانی را می‌بینیم که در حال گفتگو با یکدیگر درباره کارت اقامت هستند مهاجرانی که به خواست دولت برای دریافت کارت اقامت شش ماهه و دریافت تمامی خدمات رفاهی به دفاتر پیشخوان دولت می آیند و با تکمیل مدارکشان جهت دریافت اقامت شش ماهه اقدام می‌کنند.

وقتی از آنها می‌پرسم برای چه این ساعت به دفتر خدمات الکترونیک مراجعه کردند یکی از آنها می‌گوید از صبح تا عصر سرکار هستیم و پس از ساعت کاری که به شب می‌خورد می‌توانیم برای انجام کار خود مراجعه کنیم.

یکی دیگر از آنها می‌گوید کار دفاتر از ساعت ۷ شروع می‌شود و برخی مواقع تا ۱۲ شب هم ادامه دارد مثالی به خود می‌زند و می‌گوید من شب گذشته هم به این دفتر مراجعه کردم اما به دلیل پایان وقت نتوانستم کار خود را انجام دهم و برای همین امروز از ساعت ۱۵ به دفتر مراجعه کردم و تا اکنون که ساعت ۸ شب است منتظر مانده‌ام تا کار خود را پیش ببرم.

یکی دیگر از مهاجرانی که کار خود را انجام داده می‌گوید برادر من کارگر نگهبان ساختمان است و نمی‌تواند این ساعت هم به دفتر مراجعه کند من آمده‌ام امشب تا صبح در صف به جای او بمانم تا برادرم اول وقت فردا بیاید و بتواند کار خود را انجام دهد.

دیگر از آنها می‌گوید باید حتماً تا پایان امشب کار خود را انجام دهم کار روزمزد هستم و از صبح کاری انجام نداده‌ام و تنها به اینجا آمده‌ام تا بتوانم در این طرح ثبت نام کنم و فردا سرکار بروم.

قصه مهاجرانی با امید زندگی با آرامش تر

همه این کسانی که در صف ایستادند و همه خانواده‌هایی که در محوطه سبز میدان سپاه نشسته‌اند داستان مخصوص به خود را دارند. یکی سرپرست خانواده‌ای است که تنها به دنبال دریافت کارت اقامت برای ادامه تحصیل فرزندانش است و دیگری سرایدار ساختمانی است که شرط ادامه کارش دریافت کارت قامت است.

از کارگر ساختمان تا سرایدار و استادکارانی در حوزه‌های فنی و صنعتی را می‌توان در این صف مشاهده کرد افرادی که شرط ادامه کار خود و آسایششان را دریافت کارت اقامت می‌دانند.

یکی از این مهاجران می‌گوید برای تحصیل و اشتغال باید در این طرح ثبت نام کرد.

وی در پاسخ به این سوال که «چرا باید در این طرح ثبت نام کنید؟» گفت: با توجه به کارت اقامتی که تحویل من و خانواده‌ام می‌شود می‌توانیم به راحتی در ایران زندگی کنیم؛ به مدرسه و دانشگاه برویم و اشتغال داشته باشیم.

یکی دیگر از این مهاجران که شاهد صحبت‌های ما است می‌گوید: حتی برای خرید ملک نیز می‌توان از این مدرک اقامتی استفاده کرد زیرا در حکم پاسپورت تلقی می‌شود و اقامت ما را قانونی می‌کند.

یکی دیگر از مهاجران می‌گوید تنها ترس من از دریافت کارت اقامت بازگشت به کشورم است اما هموطنان وی به او می‌گویند هیچ ترسی ندارد می‌تواند هم به کشور خود بازگردد و هم اقامتی قانونی در ایران با دریافت تمامی خدمات را داشته باشد.

اما در این میان مهاجرانی هم هستند که برای پرس و جو درباره این طرح به دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کرده‌اند برخی شناسنامه همراهشان ندارند و برخی چیزی درباره این سرشماری نمی‌دانند.

حتی اگر مهاجران متقاضی شناسنامه و کارت هویت افغانستانی همراه خود نداشته باشد می‌تواند به خانواده خود در افغانستان بگوید از این مدارک عکس بگیرند و برای او بفرستند تا با ارائه عکس هم بتواند کارت اقامت بگیرد

یکی از مهاجرانی که در صف ایستاده هموطن خود را صدا می‌زند و به او می‌گوید با داشتن شناسنامه افغانستانی می‌توان کارت اقامت ۶ ماهه را دریافت کرد. او حتی در توصیه‌ای می‌گوید حتی اگر شناسنامه و کارت هویت افغانستانی همراه خود نداشته باشد می‌تواند به خانواده خود در افغانستان بگوید از این مدارک عکس بگیرند و برای او بفرستند تا با ارائه عکس هم بتواند کارت اقامت بگیرد.

یکی از مهاجران که از صف طولانی خسته شده است به هموطن خود می‌گوید دفاتر خلوت‌تر را کجا می‌توان پیدا کنند و یکی از مهاجران می‌گوید تمامی دفاتر خدمات الکترونیک کارت اقامت را ثبت نام نمی‌کند و تنها در هر منطقه یک یا دو دفتر هستند که این کار را انجام می‌دهند و برای همین هم صف‌های طولانی در مقابل دفاتر تشکیل می‌شود.

صف‌های طولانی مدتی که از میانه اردیبهشت ماه ایجاد شده‌اند و قرار بود تا نیمه خرداد ماه تمام شوند حالا به دلیل استقبال و افزایش تعداد مهاجران تا اول تیرماه پابرجا خواهند بود و مهاجران با هر سن و شغلی به امید دریافت کارت اقامت و خدمات رفاهی می‌توانند به دفاتر خدمات الکترونیک بیایند.

سرشماری مهاجران افغانستانی، پیش نیازی برای برنامه‌ریزی دقیق‌تر

اما در این میان موضوعی که مطرح می‌شود این است که سرشماری و فراخوان مهاجران افغانستانی از سوی وزارت کشور، مقدمه‌ای برای برنامه ریزی دقیق‌تر در راستای مدیریت و مسائل مربوط به مهاجران، به ویژه برنامه‌های اقتصادی این حوزه است.

هشتم اردیبهشت ماه وحید احمدی وزیر کشور از طرح سرشماری مهاجران بدون مدرک حاضر در ایران خبر داد و گفت: مسأله کنونی شناسانی مهاجران افغان به داخل مرزهای ایران است؛ این اقدام بسیار مهمی محسوب می‌شود؛ به ویژه اینکه جمهوری اسلامی ایران راهبرد و استراتژی‌ها و برنامه‌هایی درباره مسائل مختلف اقتصادی دارد که نشناختن مهاجران افغان هم برای ما و هم برای آنها مشکل ایجاد می‌کند.

وحیدی با بیان نمونه‌ای از این مسائل گفت: در برخی از استان‌ها با در نظر گرفتن جمعیت سهمیه آرد توزیع می‌شود، وقتی مهاجران افغان با جمعیت زیاد در استانی مستقر می‌شوند سهمیه آرد یا سوخت غیر متناسب با آن ظرفیت واقعی شناخته شده استان است.

جمهوری اسلامی ایران راهبرد و استراتژی‌ها و برنامه‌هایی درباره مسائل مختلف اقتصادی دارد که نشناختن مهاجران افغان هم برای ما و هم برای آنها مشکل ایجاد می‌کند

وزیر کشور در پی موج اخیر ورود مهاجران افغان به کشور اعلام کرد که ضرورت دارد تا شناسایی گسترده‌ای از همه مهاجران افغانی به ایران داشته باشیم زیرا برخی با روادید وارد شدند، اما ممکن است باطل شده باشد و با ابطال آن همچنان در ایران باشند. برخی در کشور مشغول کار شدند و مجاز هستند اما محل خود را تغییر دادند و از این منظر تعادل جمعیتی مشخص نیست.

هدف از سرشماری مهاجران افغانستانی شناسایی آنها اختصاص سهمیه‌های منطقه‌ای و ارائه خدمات اقتصادی است

همانطور که گفته شد هدف از سرشماری مهاجران افغانستانی شناسایی آنها اختصاص سهمیه‌های منطقه‌ای و ارائه خدمات اقتصادی است البته از سوی دیگر نیز اعلام شده اگر مهاجران افغانستانی در این طرح شرکت نکنند تحت عنوان مهاجران غیر قانونی شناخته می‌شوند و بر همین اساس همه اتباع فاقد مدرک اقامتی، مهاجرین و پناهجویان جدیدالورود برای دریافت تسهیلات اقامتی باید طرح سرشماری شرکت و برگه اقامت موقت ۶ ماه خود را دریافت کنند.

برای دریافت کارت اقامت چه باید کرد

ثبت نام برای طرح سرشماری برای سه گروه واجدین شرایط در حال انجام است.

گروه اول دارندگان باز سرشماری شوندگان هستند که برگه سرشماری سال ۱۳۹۵-۱۳۹۸ هستند، این گروه باید بعد از اخذ نوبت، به دفاتر کفالت مراجعه کنند تا برگه باز سرشماری خود را دریافت کنند.

گروه دوم اتباع افغانستانی فاقد مدرک که قبلاً معرفی نامه واکسن خود را از دفاتر کفالت دریافت کرده‌اند و در طرح سرشماری سال ۱۳۹۵- ۱۳۹۸ شرکت نکرده‌اند که این گروه باید از طریق سایت اعلام شده نوبت بگیرند تا مراحل سرشماری خود را تکمیل کنند (ثبت نام تکمیلی واکسیناسیون) بنا بر اعلام دفاتر کفالت، بعد از تکمیل مراحل سرشماری، این افراد یک برگه سرشماری که تا ۳۰ مهر ۱۴۰۱ اعتبار دارد دریافت خواهند کرد.

و دسته سوم نیز اتباع افغانستانی فاقد مدرک که در هیچکدام از طرح‌های سرشماری و واکسیناسیون شرکت نکرده‌اند هستند این گروه باید از طریق سایت اعلام شده نوبت بگیرند تا معرفی نامه واکسیناسیون برای سرشماری دریافت کنند و در روز مراجعه برای نوبت، سرپرست خانوار باید به همراه همه اعضای خانواده با در دست داشتن تمامی مدارک هویتی (تذکره، پاسپورت، گواهی ازدواج، قولنامه و غیره) به دفتر کفالت تعیین شده مراجعه کند.

سرشماری مهاجران افغانستانی تا اول تیر ادامه دارد

سرشماری و ارائه کارت اقامت به مهاجران افغانستانی منجر به ارائه خدمات رفاهی به آنها می‌شود آنها می‌توانند در بستر این اقامت یارانه سهمیه آرد حق تحصیل حق اشتغال و خرید مسکن داشته باشند و بتوانند در ایران به صورت قانونی زندگی کند.

سرشماری مهاجرین افغانستانی از ۲۰ اردیبهشت ماه آغاز شده و تا اول تیرماه ادامه دارد به گفته معاون امنیتی و انتظامی وزارت کشور تاکنون یک میلیون و نیم مهاجر افغانستانی غیر مجاز فاقد اقامه از در طرح سرشماری شرکت کردند و قرار است تعداد دفاتر پیشخوان دولت از یک هزار و ۷۰۰ عدد نیز بیشتر شود.