تحریم‌ها؛ ابزار سیاست خارجی دولت‌های غربی

خبرگزاری میزان - در دو دهه گذشته، تحریم‌ها به ابزار سیاست خارجی دولت‌های غربی، به ریاست آمریکا تبدیل شده‌اند.

بسته‌های تحریمی اقتصادی و فردی اخیر که علیه روسیه به خاطر جنگ اوکراین و همچنین بر شرکت‌های چینی به دلایل امنیت ملی اعمال شده‌اند، به این معناست که این دو قدرت به یک انجمن رو به افزایش از کشور‌هایی مانند میانمار، کوبا، ایران، سوریه و ونزوئلا پیوسته‌اند.  

به گزارش «فارین پالیسی»، بر اساس پایگاه داده‌ای که از سوی دانشگاه کلمبیا نگهداری می‌شود، کلیه‌ تراکنش‌های تجاری و مالی با نهاد‌ها و افراد در چند کشور از جمله کوبا، ایران، روسیه، سوریه و ونزوئلا - تحت تحریم‌های جامع واشنگتن قرار دارند، که به این معنی است که طبق قوانین آمریکا اکثر ارتباطات تجاری و مالی با این کشور‌ها ممنوع است.

علاوه بر این، هفده کشور دیگر - از جمله افغانستان، بلاروس، جمهوری دموکراتیک کنگو، اتیوپی، عراق، لبنان، لیبی، مالی، نیکاراگوئه، سودان و یمن - تحت تحریم‌های هدفمند قرار دارند، که به این معناست که بر اساس قوانین آمریکا، روابط مالی و تجاری با برخی شرکت‌ها، افراد و اغلب خود دولت این کشور‌ها ممنوع است.

بر اساس پایگاه داده‌ای موجود در دانشگاه «پرینستون:، هفت کشور دیگر، از جمله چین، اریتره، هائیتی و سریلانکا هم تحت کنترل‌های صادرات خاص قرار دارند.

این فهرست بلند همچنین شامل تحریم‌های هدفمندی است که بر افراد و کسب و کار‌ها در کشور‌هایی مانند السالوادور، گواتمالا یا پاراگوئه اعمال شده‌اند یا تحریم‌هایی که بر مناطقی مانند هنگ کنگ، بالکان، یا مناطق کریمه، دونتسک و لوهانسک در اوکراین تحمیل شده‌اند.  

تا سال ۲۰۲۱، طبق گزارش وزارت خزانه‌داری آمریکا، تحریم‌های این کشور بر بیش از ۹ هزار فرد، شرکت و بخش‌های اقتصادی کشور‌های هدف تأثیر گذاشته بود.

در سال ۲۰۲۱، در نخستین سال روی کارآمدن «جو بایدن»، دولت او ۷۶۵ مورد تحریم جدید در سطح جهان، از جمله ۱۷۳ مورد مرتبط با حقوق بشر، به دایره تحریم هایش اضافه کرد.

به طور کلی، کشور‌هایی که مورد تحریم‌های آمریکا قرار گرفته‌اند، در مجموع حدود یک پنجم از کل تولید ناخالص داخلی جهانی را شکل می‌دهند.

چین در این زمینه سهمی ۸۰ درصدی دارد. اکنون، ائتلاف رو به رشدی از دولت‌ها در تلاش برای بازنویسی قوانین سیستم مالی جهانی است - عمدتاً به پاس وجود گسترده تحریم‌های آمریکا؛ اکنون وقت آن رسیده است که سنجشی دوباره داشته باشیم از اینکه چگونه این تدابیر تنبیهی آمریکا، در حال فرسایش نظم غربی است که همین تحریم‌ها با هدف حفاظت از آن طراحی شده‌اند.  

وزن سنگین و نامتناسب پکن در فهرست کشور‌های تحت تحریم آمریکا یک مشکل است، به این دلیل که حزب حاکم چین خود را به عنوان متحد اقتصادی، دیپلماتیک و اخلاقی جنوب جهانی معرفی کرده است.

«دانیل درتزنر»، ستون‎نویس مشهور «فارین پالیسی» و «آگات دماره»، دانشمند علوم سیاسی و اقتصاددان، به تازگی استدلال‌ها و مباحث مفصلی را منتشر کرده‌اند در مورد اینکه دولت‌های تحت تحریم آمریکا از نقاط ضعف نظام تحریم‌های واشنگتن بهره‌برده‌اند تا بتوانند از اثرات معمول و رنج‌های ناشی از این مجازات‌ها بکاهند و با بکارگیری روش‌هایی اغلب غیرقانونی، به جای اتکا به دلار و سیستم مالی غربی، سازوکار‌های جایگزینی را برقرار کنند.

"به عبارت دیگر، حتی شرکای آمریکا هم در برابر سیاست‌های تحریمی کاخ سفید ایستاده‌اند" 

چین، برخلاف بسیاری از کشور‌های تحت تحریم، از وزن اقتصادی، تأثیر دیپلماتیک رو به رشد، پایداری ارز و آزادی مالی برخوردار است- دستکم تا این لحظه - تا بتواند برای افزایش پذیرش بین‌المللی سامانه ارزی خود، به نام رنمینبی، و جا افتادن بیشتر طرح‌های مالی چینی مانند سیستم پرداخت بین‌بانکی فرامرزی پکن، تلاش کند.

چین همچنین بازار بزرگ و سودآوری برای صادرات کشور‌های تحت تحریم فراهم می‌کند - مانند نفت و گاز ونزوئلا، روسیه یا ایران.

اگرچه بسیاری از بازار‌های تجاری، نو مسیر، هزینه‌بر و ناکارآمد هستند، اما برای دولت‌های زیر تحریم، درآمد کافی فراهم می‌کنند.

یکی از این ریسک‎ها، شمار رو به افزایش کشور‌های غیرتحت تحریم در «جنوب جهان» است که به اقتصاد جهانی موازی مخالف تحریم‌ها می‌پیوندند.

«لوئیز ایناسیو لولا دا سیلوا»، رئیس‌جمهور برزیل، پس از بازگشت از سفر آوریل گذشته به پکن، حمایت خود را از پذیرش یک ارز مشترک برای تجارت میان کشور‌های بریکس (برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) تکرار کرد.

«لولا» این پیشنهاد را با اشاره به نگرانی‌های خود درباره اقتصاد جهانی که تحت هژمونی دلار قرار دارد و یادآوری اینکه آمریکا از سلطه دلار، برای سیاست خارجی مجازاتگرای خود بهره می‌گیرد، توجیه کرد.

در چارچوب بریکس - که حداقل ۶ کشور دیگر از اقتصاد‌های در حال ظهور هم در صف پیوستن به آن هستند - فقط ۲ کشور تاحدودی زیر تحریم قرار دارند: چین و روسیه.

۳ کشور دیگر، به ویژه هند، کشور‌هایی هستند که واشنگتن با آن‌ها همکاری‌های رو به رشدی دارد و بنابراین احتمالاً به زودی‌ها تحت تحریم‌های این کشور قرار نخواهند گرفت. به عبارت دیگر، حتی شرکای آمریکا هم در برابر سیاست‌های تحریمی کاخ سفید ایستاده‌اند.  

پیشنهاد «لولا داسیلوا»، نماینده‌ یک آرزوی واقعی و رو به رشد بین بسیاری از اعضای «جنوب جهانی: است که می‌خواهند از هژمونی دلار و سیستم مالی آمریکا رها شوند.

اکنون وقت آن است که واشنگتن درک کند که علاقه او به تحریم‌ها، ممکن است قدرت اقتصادی و دیپلماتیک این کشور را در سراسر جهان تضعیف کند.

فراتر از تلاش‌هایی که هنوز در آغاز راه خود هستند، اما احتمالاً پایدار می‌مانند تا جایگزینی برای دلار بیابند، تهدیدی بیشتر و فوری‌تر هم برای نفوذ غرب وجود دارد: تحریم‌های ثانویه‌ای که بر خرید بدهی‌های اضطراری کشور‌ها می‌شود.  

انتهای پیام/