«شبه‌خانواده» چیست؟/ضرورت اصلاح نگاه به کودکان بی‌سرپرست

به گزارش خبرگزاری مهر، همزمان با روز مادر از کتاب «جهان کودکان مراکز شبانه روزی» با حضور فاطمه برزگر موسس و مدیر عامل بنیاد خیریه زینب کبری (س)، محمد علی بهمنی شاعر و از غزلسرایان مطرح معاصر، مصطفی رحماندوست شاعر کودک، علی سلطان‌زاده مدیر عامل موسسه خیریه رعد الغدیر و... رونمایی شد.

در ابتدای این برنامه سمانه نایینی مدیر روابط عمومی بنیاد زینب کبری و مجری برنامه درباره این کتاب گفت: این کتاب که چهارمین عنوان از مجموعه تالیفات بنیاد به حساب می‌آید شامل دو بخش است. بخش اول، بررسی جهان ساکنان و پرورش یافتگان مراکز شبانه روزی و بخش دوم، جهان کودکان شبانه روزی از دریچه نگاه مربیان که در هر یک از این بخش‌ها به تجربه زیسته کودکانی که در مراکز شبانه‌روزی زندگی کرده‌اند از منظر میدانی و از دریچه پژوهشی پرداخته شده است و مطالعه این کتاب می‌تواند برای همه افراد جامعه به‌خصوص کسانی‌که دغدغه و مسئولیت پرورش این کودکان را دارند راه‌گشا باشد.

نایینی در ادامه به فرهنگ‌سازی بنیاد زینب درباره زندگی این کودکان اشاره کرد و گفت: لازم است نگاه جامعه نسبت به این کودکان اصلاح شود و یکی از دغدغه‌ها و فعالیت‌های بنیاد در تمام این سال‌ها فرهنگ‌سازی و ترمیم نگرش جامعه و ترحم‌زدایی از این کودکان بوده است.

فاطمه برزگر که در بنیاد خیریه زینب کبری مامان فاطی صدایش می‌کنند ضمن خوش‌آمدگویی به مدعوین درباره شکل‌گیری بنیاد گفت این مجموعه از سال ۵۸ فعالیت خود را آغاز کرده است و در طول بیش از ۴۰ سال فعالیت خود از کودکان بسیاری حمایت کرده است.

سپس مصطفی رحماندوست در این راستا از این بنیاد خیریه و هدف‌های آن و کتاب‌هایش صحبت‌هایی کرد و محمدعلی بهمنی حضار این برنامه را مهمان چند بیت شعر کرد

.

پژوهش‌ها در زمینه کودکان بی‌سرپرست کم بوده است

در بخش بعدی برنامه صدیقه توکلی و محمدحسین شمسایی گردآورنده و ویراستار کتاب از تجربه شکل گیری این کتاب گفتند. صدیقه توکلی در بخشی از سخنان خود بیان کرد: این کتاب چهارمین اثر بنیاد خیریه زینب کبری است. ما مدت زیادی در این فکر بودیم که کتابی چاپ کنیم و تجربیاتمان را بنویسیم.

"صدیقه توکلی در بخشی از سخنان خود بیان کرد: این کتاب چهارمین اثر بنیاد خیریه زینب کبری است"در سال ۹۲ استارت این کار را زدیم. اولین کتابی که چاپ شد «نیم رخ مادر» بود که موضوع آن تجربیات و خاطرات خانم فاطمه برزگر بوده است.دومین کتاب «رازها و نیازهای کودکان مراکز شبانه روزی» با موضوع خاطرات مربیان بخش‌های کودکان و نوجوانان بنیاد بود، سومین کتاب «ما فرزندخوانده‌ایم» با موضوع خاطرات کودکان بنیاد زینب کبری (س) که توسط خانواده‌های مختلف به فرزندخواندگی پذیرفته شده‌اند و تحلیل وضعیت فرزندخواندگان در جامعه و نوع نگاه شهروندان به آنها را روایت کرده است.

محمد حسین شمسایی نیز در ابتدا از فاطمه برزگر تقدیر و تشکر کرد و در خصوص این کتاب گفت: همه ما می‌دانیم که هر زمینه اجتماعی باید از زاویه‌های گوناگون پژوهش شود. در زمینه کودکان بی‌سرپرست و مراکز شبانه روزی پژوهش‌های میدانی شده است اما بسیار کم بوده است، ما با یک زاویه دید و یک نگرش این کتاب‌ها را نوشته‌ایم و قطعا زاویه‌های دیگری هم دارد که می‌توان به آنها پرداخت.

بنیاد زینب کبری، پیش‌رو در اجرای طرح شبه‌خانواده در ایران

وی افزود: درحال حاضر در سراسر جهان مراکز شبانه روزی را بر پایه شبه خانواده می‌گردانند و کسی که با مطالعات جهانی آشنا باشد می‌تواند این طرح را اجرا کند و اولین کسی که این طرح را در ایران اجرا کرد خانم فاطمه برزگر و بنیاد خیریه زینب کبری بود، البته درحال حاضر دیگر بیشتر مراکز شبانه روزی این طرح را اجرا کرده اند.

شمسایی اضافه کرد: اگر این کتاب را مطالعه کنید متوجه خواهید شد که این کتاب فقط خاطره گویی نیست و طرح یک موضوع اجتماعی از نگاه مددکاران، مربیان و بچه های این مجموعه است. این جهان را از یک نگاه بیرونی ارزیابی کرده‌ایم به همین دلیل است که نام این کتاب جهان کودکان مراکز شبانه روزی است.

این نویسنده و پژوهشگر ادامه داد: در یک معرفی کوتاه پشت کتاب به موضوع کودکانی که درباره آنها حرف می‌زنیم اما دیده نمی‌شوند، پرداخته‌ایم و این زمینه را فراهم کرده‌ایم که جامعه با جهان درونی کودکان آشنا شوند. این جهان را اول از همه خود این کودکان شرح داده‌اند و بعد از آن کسانی که در کنار این افراد هستند آن را ارزیابی می‌کنند و بعد از آن جامعه، که در این کتاب به این سه مورد پرداخته شده است.

شاید یک چهارم این کتاب خاطرات باشد و سه چهارم آن به ارزیابی‌های علمی پیرامون این موضوع اختصاص داده شده است.

هدف کتاب بررسی علمی جهان کودکان بی‌سرپرست است

محمد شمسایی همچنین به نقد بنیاد خیریه هم اشاره کرد و گفت: به نظر می آید کمتر مرکزی اجازه دهد که از درون خود نقد شود اما این مرکز این کار را کرد و بچه‌های این مرکز می‌آمدند و از تجربیات سال‌های زندگیشان می گفتند و چه نقد درست و چه غلط ما از آنها در کتاب استفاده کرده‌ایم.

وی در پایان گفت: هدف ما این است که این جهان را از بیرون به صورت علمی بررسی کنیم اما باید جامع‌تر باشد و این مسئله اینگونه میسر می‌شود که بدانیم کل جامعه ما درباره این موضوع چه طرحی تا به حال ارائه داده است چه طرحی درحال اجرا است و چه طرح‌هایی باید اجرا شود. ما اگر از دریچه مددکاری اجتماعی به عنوان یک رشته علمی نگاه کنیم می‌توانیم در ادامه کارهای زیادی انجام دهیم اما نه در چارچوب یک مرکز و موسسه، کارهای وسیع تر باید انجام داد، البته مقدماتی فراهم کرده‌ایم که در ادامه یک کتاب دیگر با مطالعات جامع‌تر بنویسیم. امیدوارم که سازمان بهزیستی راه این بنیاد را ادامه و توسعه دهد.

در پایان این مراسم از این کتاب رونمایی شد و به رسم یادگار مهمانان آن را امضاء کردند.