میراث ماندگار در شهر مناره ها

 

وقتی وارد شهر سنندج می شوید در قسمتی از بافت قدیمی شهر مسجد زیبایی با رنگ آبی و معماری خیره کننده‌ای خودنمایی می‌کند.

یکی از ویژگی های اصلی و منحصر به فرد سنندج، وجود مساجد بسیاری در دل این شهر تاریخی است که به آن شهر مناره ها هم گفته می شود.

مسجد دارالاحسان سنندج که شاخص‌ترین بنای مذهبی استان کردستان است در ضلع شمالی خیابان امام خمینی (ره) در بافت قدیم شهر قرار دارد.

این مسجد زیبا بر روی سکویی ساخته شده و برای ورود به آن باید چند پله را طی کرد. وارد حیاط که می‌شوی حوض زیبای آبی رنگ وسط حیاط است که دور تا دور آن را نمازگزاران به قصد گرفتن وضو احاطه می کنند، فواره‌های آن آهنگ دلنوازی را طنین انداز کرده که آدم را به وجد می‌آورد.

هنگام بازدید از مسجد جامع سنندج اولین چیزی که برای بیننده تداعی می‌شود، معماری مساجد و بنا‌های شهر اصفهان و سبک معماری اصفهانی است.

بنای این مسجد باشکوه به صورت یک ایوانی از نظر سبک شناسی مساجد ایرانی محسوب می‌ شود.

آنچه که در ابتدای امر به عنوان تزئینات این بنا جلوه گر است، کاشی کاری گسترده‌ی هفت رنگ خشتی است که در نما‌های داخلی و خارجی بنا به ویژه در ایوان‌های جنوبی و شرقی و نمای حجره‌ها به صورت وسیعی استفاده شده است و جلوه گری کاشی کاری به قدری اهمیت یافته است که با خط ثلث که نشانه جلال خداوند است توامن گشته که بنظر می‌رسد که هدف بانی، معمار و سازنده این بنای باشکوه ترکیب شکل و رنگ بوده که یکی از ویژگی‌های شاخص معماری ایرانی است.

از عمده تزئینات بنا، نگارش آیات قرآنی در قسمت‌های داخلی  آن است که بر روی دیوار‌ها به صورت کتیبه نواری و بر روی سر ستون‌ها وجود دارد.

تزئینات دیگری که در مسجد قابل توجه است، تزئینات آجر کاری است که عمده این آجر کاری‌ها به صورت ساده و خفته و راسته است که در نما‌ها به صورت بسیار منظم و زیبا خودنمایی می کند.

 بر اساس مدارک موجود زمان احداث مسجد مربوط به دوره قاجار بوده و به دستور امان‌الله خان والی کردستان توسط استادکاران بومی و استادکاران اصفهانی در سال ۱۲۲۸ هجری قمری ساخته شده است.

این مسجد دارای ۲۴ ستون سنگی با سر ستون‌ های مزین به مقرنس کاری می باشد که ستون‌های سنگی به طور قابل توجهی در بدنه آن با تزئینات طنابی شکل حجاری شده است که از این لحاظ قابل مقایسه با مسجد وکیل شیراز است. در مسجد گچ بری‌هایی هم وجود دارد که به صورت گل و بوته بوده که ویژگی‌های گچ بری دوره قاجار را به یاد می آورد.

 در کتیبه‌ی چهار دیوار این شبستان و کتیبه‌های اطراف ستون‌ها تقربا ۳ ثلث قرآن مجید را با کاشی به خطی که شبیه خط کوفی است نوشته اند.

خارج از شبستان مسجد، ۱۲ حجره و ۲ غرفه وجود دارد که محل سکونت طلاب می‌باشد.

نمازهای جمعه در این مسجد هر هفته با حضور شمار زیادی از نمازگران  برگزار می شود و همیشه حس و حال وصف ناپذیری برای مردم دارد.

مسجد جامع سنندج یکی از شاهکارهای معماری دوران قاجار است که از نظر تزئینات کاشی کاری، گچ بری و حجاری جزء نمونه های برتر کشور به شمار می رود. بنابراین، جا دارد که این مجموعه به طرزی جامع تر و بهتر توسط مسئولین به هموطنان معرفی شود  تا هم گردشگران بتوانند از زیبایی های آن بهره لازم را ببرند و هم  میراثی برای آیندگان  به یادگار بماند.