جایگاه همه‌پرسی در نظام سیاسی کشورها؛ سوئیس سال گذشته ۱۰ رفراندوم برگزار کرد

نگارش از یورونیوز فارسی  •  

به روز شده در: ۲۰/۰۴/۲۰۲۳ - ۱۸:۰۴

سخنان اخیر رهبر جمهوری اسلامی ایران در مخالفت با برگزاری همه‌پرسی درباره مسائل کشور، واکنش‌های زیادی را به دنبال داشت.

علی خامنه‌ای، رهبر ۸۴ ساله جمهوری اسلامی که از ۳۴ سال پیش طبق اصل ۱۱۰ قانون اساسی به تنهایی تعیین‌کننده «سیاست‌های کلی نظام» بوده است در توجیه مخالفت خود با برگزاری همه‌پرسی با لحنی اعتراضی گفت: «کجای دنیا این کار را می‌کنند؟ مگر همه مردم که باید در رفراندوم شرکت کنند امکان تحلیل آن مساله را دارند؟ این چه حرفی است؟»

هرچند سخنان علی خامنه‌ای درباره «امکان تحلیل» مسائل کشور از سوی مردم و رای‌دهندگان عادی با انتقادهای زیادی روبرو شد اما بخش دیگری از سخنان او درباره عدم برگزاری همه‌پرسی در دیگر کشورهای جهان کمتر مورد توجه قرار گرفت. 

به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید

یکی از کشورهای اروپایی که برگزاری همه‌پرسی نقش پررنگی در تعیین سیاست‌های خرد و کلان آن دارد سوئیس است. رای‌دهندگان سوئیسی تنها در سال ۲۰۲۲ میلادی امکان شرکت در ۱۰ همه‌پرسی فدرال را داشتند. 

ساز و کار برگزاری همه‌پرسی در سوئیس

Canva

همه‌پرسی‌های سراسری یا فدرال در این کشور اروپای مرکزی، به سه دسته تقسیم می‌شوند: 

اولین دسته، همه‌پرسی‌های اجباری هستند که در نظام سیاسی سوئیس برای بازنگری در قانون اساسی، عضویت در سازمان‌‌ها و نهادهای بین‌المللی و تصویب قانونی اضطراری برای مدتی بیش از یک سال در سطح فدرال برگزار می‌شوند.

دومین دسته از همه‌پرسی‌ها در سوئیس، معروف به رفراندوم‌های اختیاری هستند. در همین راستا شهروندان برای تغییر یکی از قوانین موجود در کشور می‌توانند با جمع‌آوری ۵۰ هزار امضاء تجدیدنظر در آن را به همه‌پرسی بگذارند. 

سومین دسته از همه‌پرسی‌ها، به «ابتکارهای مردمی» معروف هستند. شهروندان برای تصویب قانون پیشنهادی خود می‌توانند با جمع‌آوری ۱۰۰ هزار امضاء آن را به همه‌پرسی بگذارند. حدنصاب نسبتا پایین تعیین‌شده برای جمع‌آوری امضاها با توجه به جمعیت هشت میلیون نفری سوئیس از جمله ویژگی‌های مهم برای برگزاری همه‌پرسی در این کشور است. 

دولت سوئیس هر سال، چهار روز تعطیل (یکشنبه) را از پیش برای برگزاری همه‌پرسی تعیین می‌کند.

"شهروندان برای تصویب قانون پیشنهادی خود می‌توانند با جمع‌آوری ۱۰۰ هزار امضاء آن را به همه‌پرسی بگذارند"به این ترتیب هرگاه حدنصاب امضاء برای برگزاری همه‌پرسی به دست آمد پیشنهاد بازنگری در قوانین یا پیشنهاد تصویب قانون جدید به رای گذاشته می‌شود. در صورتی که هیچ پیشنهادی هم امضاهای مورد نیاز را کسب نکرده باشد، در روز تعیین‌شده هیچ موضوعی به رای گذاشته نمی‌شود. 

رای‌دهندگان سوئیسی در روز ۱۳ فوریه سال ۲۰۲۲ در چهار همه‌پرسی که دو مورد «ابتکار مردمی» بود شرکت کردند. سپس در روز ۱۵ مه سه موضوع دیگر به همه‌پرسی گذاشته شد. رای‌دهندگان سوئیسی چهار ماه بعد در روز ۲۵ سپتامبر سال ۲۰۲۲ در چهار همه‌پرسی دیگر شرکت کردند. 

روز ۲۷ نوامبر نیز به عنوان تاریخ برگزاری همه‌پرسی‌های احتمالی تعیین شده بود اما درنهایت هیچ کدام از پیشنهادهای مردمی به حدنصاب جمع‌آوری امضاء نرسید و برگزاری همه‌پرسی اجباری نیز در دستور کار نبود. 

به این ترتیب سال گذشته تصمیم‌گیری درباره ۱۰ مساله که انتخاب آنها هم لزوما وابسته به سیاستمداران نبود، با مشارکت مستقیم رای‌دهندگان سوئیسی انجام شد. 

یکی از نکات قابل توجه در ساز و کار برگزاری همه‌پرسی‌ها در سوئیس این است که از هم‌اکنون تاریخ برگزاری همه‌پرسی‌ها تا سال ۲۰۴۲ میلادی تعیین شده است. 

انتخابات فدرال در سوئیس نیز اغلب همزمان با یکی از روزهای همه‌پرسی برگزار می‌شود. به عنوان مثال رای‌دهندگان روز ۲۲ اکتبر سال جاری هم در همه‌پرسی‌های احتمالی شرکت خواهند کرد و هم رای خود را برای انتخاب نمایندگان و تصمیم‌گیرندگان فدرال به صندوق خواهند انداخت.

رای‌دهندگان سوئیسی از سال ۱۸۴۸ تاکنون در ۳۲۱ همه‌پرسی و رای‌گیری شرکت کرده‌اند.

هم‌رسانی این مطلب:

• هم‌رسانی کنید
• توییت
• هم‌رسانی کنید
• send
• هم‌رسانی کنید
• توییت
• هم‌رسانی کنید
• send

• هم‌رسانی کنید
• هم‌رسانی کنید
• Send
• هم‌رسانی کنید
• هم‌رسانی کنید
• Send

مطالب مرتبط

واکنش‌ها به صحبت‌های خامنه‌ای در مخالفت با رفراندوم؛ از میزان رای ملت است تا مردم قدرت تحلیل ندارند

سوئیس طرح افزایش سن بازنشستگی زنان به ۶۵ سال را به همه‌پرسی می‌گذارد

همه‌پرسی چهارگانه سوئیس؛ از ممنوعیت آزمایش روی حیوانات تا تخصیص یارانه به رسانه‌ها