کیم جونگ اون در نقطه عطف حکومت ۱۰ ساله‌اش

آفتاب - ۲۳ آذر ۱۴۰۰

آفتاب‌‌نیوز :

خبرگزاری آسوشیتدپرس در تحلیلی نوشته است: «اما این نخستین رهبر جوان کره شمالی، همزمان با اینکه در روز جمعه، اولین دهه رهبری خود را جشن می‌گیرد، ممکن است با سخت‌ترین دوران رهبری‌اش مواجه باشد؛ تحریم‌های فلج‌کننده، همه‌گیری کرونا و مشکلات فزاینده اقتصادی، دست به دست هم داده‌اند. اگر کیم نتواند به وعده‌های عمومی‌اش برای توسعه همزمان تسلیحات هسته‌ای و اقتصاد محکوم به زوال این کشور تحقق ببخشد، رهبری‌اش در درازمدت، دچار مشکل خواهد شد؛ بسیاری از متخصصان می‌گویند که این وعده، تحقق‌پذیر نیست.

رشد ناچیز اقتصادی که "اون" در سال‌های گذشته از طریق تجارت و اصلاحات بازار-محور به آن دست یافت، در سال ۲۰۱۶، با تشدید تحریم‌های بین‌المللی مواجه شد، چرا که اون به دنبال دستیابی به تسلیحات هسته‌ای بود که آمریکا و متحدان آسیایی‌اش را نشانه می‌گرفت.

رهبر کره شمالی، پس از قرار گرفتن در معرض توجه بسیار در نشست‌هایش با دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق آمریکا در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹، امروز در "خانه" گرفتار بوده و با اقتصادی تحلیل‌رونده دست و پنجه نرم می‌کند که با بسته‌شدن مرزهای این کشور به دلیل همه گیری کرونا، اوضاعش وخیم‌تر شده است.

کره شمالی نتوانست ترامپ را وادار به لغو تحریم‌ها کند و مذاکرات پیونگ‌یانگ با واشنگتن، بیش از دو سال است که به بن‌بست رسیده است. ظاهرا جو بایدن، رئیس جمهوری فعلی آمریکا نیز عجله‌ای برای دستیابی به توافق با این کشور ندارد، مگر اینکه کره شمالی برنامه سلاح‌های هسته‌ای‌اش را کاهش دهد؛ اما این برنامه برای اون، "شمشیری گرانقدر" است که آن را تنها راه بقای خود می‌داند.

گرچه هنوز به نظر می‌رسد که اون کنترل را در دست داشته باشد، اما اینکه او بتواند به صورت همزمان، هم برنامه‌های تسلیحاتی‌اش را پیش برده و هم رفاه را برای مردم فقرزده‌اش به ارمغان بیاورد، هر روز نامحتمل‌تر از قبل به نظر می‌رسد.

پارک وون گون، استاد مطالعات کره شمالی در دانشگاهی در سئول می‌گوید، چگونگی مدیریت اقتصادی کیم در سال‌های پیش رو، تعیین‌کننده ثبات طولانی‌ مدت رهبری شخص وی و آینده حکومت خانوادگی‌اش است.

پارک تصریح می‌کند: برنامه هسته‌ای، اقتصاد و ثبات این حکومت، درهم تنیده‌اند. اگر مسئله هسته‌ای حل و فصل نشود، اقتصاد نیز بهبود نمی‌یابد و در نتیجه، می‌تواند منجر به بی‌قراری و سردرگمی مردم کره شمالی شود.

رهبر کره شمالی برای ساخت اقتصاد کشورش که با چندین دهه مدیریت اشتباه و هزینه‌های گزاف نظامی، آسیب دیده‌ است، نیاز مبرمی به رفع تحریم‌های آمریکا دارد.

اما لغو موثر این تحریم‌ها، تنها در صورتی اتفاق خواهد افتاد که کره شمالی اقداماتی شفاف و منسجم به سوی خلع سلاح هسته‌ای بردارد. ترامپ، علیرغم علاقه‌اش به گفت‌وگو و نشست، هیچ تمایلی به کوتاه آمدن در خصوص تحریم‌ها از خود نشان نداد چرا که آن‌ها را تنها اهرم قدرت واشنگتن علیه پیونگ‌یانگ می‌دانست؛ اما مشخص نیست که آیا دیگر رئیس جمهوری در آمریکا روی کار خواهد آمد که در تعامل با کره شمالی، به اندازه ترامپ مشتاق باشد یا نه.

مذاکرات دو کشور، پس از دومین نشست آن‌ها در فوریه ۲۰۱۹ و در پی رد پیشنهاد کره شمالی برای لغو تحریم‌ها از سوی آمریکا، متوقف شد؛ کره شمالی می‌خواست در ازای از کار انداختن یکی از تاسیسات هسته‌ای قدیمی‌اش که به معنی از دست دادن "بخشی از" توان اتمی‌اش بود، آمریکا بخش عمده‌ای از تحریم‌ها علیه پیونگ‌یانگ را لغو کند.

دو طرف پس از شکست نشستی میان مقامات دو کشور در اکتبر ۲۰۱۹، دیگر با یکدیگر دیداری رسمی نداشتند.

"بالاخره روزی می‌رسد که کیم جونگ اون مجبور شود تصمیم بگیرد تا کجا می‌خواهد به برنامه‌های هسته‌ای‌اش چنگ بزند؛ آن روز خیلی دور نیست.»"دو ماه پس از آن، اون متعهد شد که زرادخانه‌های هسته‌ای‌اش را، در مواجهه با فشارهای "آمریکای گانگستر" گسترش داده و از مردمش خواست تا برای دستیابی به یک اقتصاد خودمتکی، در برابر سختی‌ها طاقت بیاورند.

اما بستن مرزهای کشور برای مقابله با همه‌گیری کرونا، مانع دستیابی این رهبر ۳۷ ساله به اهداف اصلی اقتصادی‌اش شده است، چرا که تجارت این کشور با چین را قطع کرده است؛ چین تنها متحد قدرتمند کره شمالی بوده و شاه‌راه حیاتی پیونگ‌یانگ محسوب می‌شود.

سازمان‌های جاسوسی کره جنوبی، اخیرا به قانون‌گذاران این کشور گفتند که تجارت سالانه کره شمالی با چین، به یک سوم رسیده و در سپتامبر ۲۰۲۱ به ۱۸۵ میلیون دلار کاهش یافته است. مقامات پیونگ‌یانگ همچنین نگران کمبود غذا، قیمت‌های فزاینده و کمبود دارو و دیگر اقلام ضروری هستند که موجب شیوع "بیماری‌های ناقل به وسیله آب" مانند مانند "حصبه" شده است.

گفت‌وگوها با آمریکا به دست فراموشی سپرده شده‌اند. خروج دولت بایدن از افغانستان، نشان از این داشت که آمریکا دیگر بر مبارزه با تروریسم و "دولت‌های یاغی" مانند کره شمالی تمرکز نداشته و تمام توجه خود را معطوف به مقابله با چین کرده است؛ ساکنین فعلی کاخ سفید، چیزی بیشتر از گفت‌وگوهای با پایان باز، ارائه نکرده‌اند.

کره شمالی نیز مقدمه‌های گفت‌وگوها را رد کرده و می‌گوید واشنگتن ابتدا باید "سیاست‌های متخاصم" خود را کنار بگذارد، این اصطلاحی است که پیونگ‌یانگ برای اشاره به تحریم‌ها و مانورهای نظامی آمریکا و کره جنوبی به کار می‌برد.

یک استاد دانشگاه سئول می‌گوید: کره شمالی به هیچ وجه تسلیحات هسته‌ای‌اش را تسلیم نخواهد کرد. تنها موضوعی که کره شمالی حاضر است در مورد آن بحث کند، نه "خوش‌خیالی" خلع سلاح هسته‌ای، بلکه مسائل مربوط به نظارت بر تسلیحات است.

این استاد دانشگاه گفته: ممکن است اون از مقابله آمریکا و کره شمالی سود ببرد، چرا که این اتفاق، ارزش استراتژیک پیونگ‌یانگ را برای پکن افزایش می‌دهد. چین حاضر است با افزایش کمک‌های غذایی، سوختی و غیره، کره شمالی را سرپا نگه دارد و این، فشار عواملی که اون را وادار به مذاکره با آمریکا می‌کنند، کاهش می‌دهد.

به گفته وی، با این حال ممکن است کره شمالی درگیر رکود بشود و رشد نکند اما این برای کیم‌ جونگ اون و متحدانش، "مصالحه‌ای" قابل قبول است، چرا که این "رکود" و در جا زدن، بهتر از "بحران" است.

کره شمالی اقداماتی جدی برای اعمال دوباره نظارت دولتی بر اقتصاد این کشور در میان همه‌گیری کرونا و مرزهای بسته شده‌اش انجام داده است.

همچنین بعضی از شواهد حاکی از آن است که مقامات این کشور، در حال مقابله با استفاده از دلار آمریکا و دیگر ارزهای خارجی در بازارهایشان هستند؛ این به وضوح نشان‌دهنده نگرانی آن‌ها از تخلیه ذخایر ارزی این کشور است.

همچنین از سرگیری نظارت مرکزی بر اقتصاد، می‌تواند در استفاده دولتی از منابع این کشور نقشی اساسی داشته باشد؛ رهبر این کشور می‌خواهد برنامه‌های تسلیحاتی‌اش را گسترش دهد اما بدون این منابع، با وخامت اوضاع اقتصاد، این کار چالش برانگیزتر می‌شود.

گرچه کره شمالی در سه سال گذشته تسلیحات هسته‌ای و موشک‌های دوربرد خود را آزمایش نکرده، اما آزمایش‌های موشک‌های کوتاه‌برد خود را به شدت افزایش داده و متحدان آمریکا، یعنی کره جنوبی و ژاپن را تهدید می‌کند.

یک تحلیلگر ارشد در موسسه مطالعات سیاسی سئول، گفت: اون برای خروج از این وضعیت آشفته، دست به دامن گسترش بیشتر فعالیت‌های هسته‌ای‌اش شده است، حال آنکه اصلا در ابتدا همین برنامه‌ هسته‌ای بود که او را به این وضع کشاند!

این تحلیلگر می‌افزاید: نظام تحریم‌ها به رهبری آمریکا، ادامه خواهد داشت و "اقتصاد دستوری" نیز نه در گذشته و نه امروز، راه حل مشکلات کره شمالی نیست.