ناگفته‌های مستندسازان از تجربه همنشینی با کادر درمانی در خط مقدم کرونا

دوربین مستندسازان این روز‌ها رو به روی بحران ویروس کرونا ایستاده است.

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، جمعی از مستندسازان مشغول ساخت و تهیه فیلم‌های مستندی از خط اول مبارزه جامعه پزشکی با کرونا تا لایه‌های اجتماعی و درونی این بیماری مسری در بطن کشور هستند. مستندسازان این بار هم مثل هر بحران و بلایای طبیعی پیشتاز در ثبت و ضبط وقایعی هستند که در بطن جامعه و بیمارستان‌های درگیر ویروس کرونا می‌گذرد. آن طور که محمدحمیدمقدم، مدیر عامل مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی عنوان کرده طرح‌ها و پروژه‌های مرتبط با «کرونا» در اولویت حمایت‌های تولیدی این مرکز قرار گرفته است. «خروج از عادت» محمد مقدم، «همه با هم» محمد رفیعی، «سربازان بدون اسلحه» مجید شیدا، «همیاری» محمدعلی مرادی، «من، زمین، کووید» مهدی قربان‌پور از جمله مستند‌هایی با موضوع کروناست که در شهر‌های مختلف ایران روز‌های پایانی تولید را پشت سر می‌گذارد.

مرتضی آتش‌زمزم، شاهین صمدپور، دکتر محمد کیاسالار، لیلا امینی، حجت عدالت‌پناه، محمدجعفر باقری‌نیا و ...

"مستندسازان این بار هم مثل هر بحران و بلایای طبیعی پیشتاز در ثبت و ضبط وقایعی هستند که در بطن جامعه و بیمارستان‌های درگیر ویروس کرونا می‌گذرد"دیگر افرادی هستند که این روز‌ها درگیر ساخت مستند‌هایی با موضوعات مرتبط با کرونا هستند. برخی از چهره‌ها هم ترجیح داده‌اند آثارشان را در سکوت خبری تولید کنند. طبق رسم معمول از اغلب آثار بلندی که این روز‌ها جلوی دوربین مستندسازان است در جشنواره سینما حقیقت رونمایی خواهد شد و البته اکثر تیم‌های تولید همزمان مستند‌های کوتاهی را هم آماده کرده‌اند که بخش‌هایی از آن در همین ایام از تلویزیون پخش شده است.

بر اساس شنیده‌ها بیشتر آثار تولید شده بخصوص در شهرستان‌ها بر نگاه امیدآفرین متمرکز شده است و حال باید تا جشنواره سینما حقیقت منتظر ماند و دید کدام بخش از حقایق بحران ویروس کرونا در این جشنواره بازتاب خواهد داشت. مستندسازانی که این روز‌ها در خط مقدم مبارزه با کرونا مشغول ثبت و ضبط صحنه مواجهه تیم کادر درمان با این بحران هستند می‌گویند هر کدام بر اساس جهان‌بینی و دغدغه خاص خودشان با این موضوع مشترک برخورد کرده‌اند و معتقدند حاصل کار متفاوت خواهد بود، اما فصل مشترک دلمشغولی همه آن‌ها این روز‌ها نگرانی برای تیم درمان در روز‌های کرونا و پسا کروناست.

از نفس‌های به شماره افتاده تا بغض سال تحویل

جواد یقموری و مهدی امینی از جمله مستندسازانی هستند که علاوه بر تولید مستند «تنگنای»، مجموعه مستند‌های کوتاه بالغ بر ۳۰ قسمت را برای پخش در همین ایام تولید کرده‌اند. آن‌ها که از اولین روز‌های شیوع کرونا در بیمارستان کامکار قم یا به گفته خودشان قلب کرونای ایران حضور داشته‌اند تلاش پرسنل از پزشکان تا نیرو‌های خدماتی و جهادی و وضعیت بیماران و همراهان آن‌ها را به تصویر کشیده‌اند.

مهدی امینی از مواجهه‌اش با فضای بیمارستان‌های مختلف قم به «ایران» می‌گوید: روز‌های اول فضا غریبانه و سنگین و رعب‌آور بود. به آرامی و در گذر زمان متوجه شدیم غیر از ویروس کرونا چیز‌های دیگری وجود دارد که باعث دلگرمی است. همه دست در دست هم فضای امیدبخشی را شکل دادند. بسیاری از کمبود‌ها با همدلی برطرف می‌شد. تلاش آدم‌هایی که هر کدام سهمی از این همدلی داشتند سنگینی فضا را تلطیف کرد.

"آن طور که محمدحمیدمقدم، مدیر عامل مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی عنوان کرده طرح‌ها و پروژه‌های مرتبط با «کرونا» در اولویت حمایت‌های تولیدی این مرکز قرار گرفته است"ما هم گریه و فریاد و مرگ را به چشم دیدیم و تصویر کردیم و هم این فضای دلگرم‌کننده همدلی را. از مریضی که احیا می‌شود و به زندگی برمی‌گردد تا مریضی که نفس‌های آخرش را می‌کشد، از مریضی که تنهاست و کسی ندارد و پرسنل آنقدر دلسوزانه به او کمک می‌کنند که تنهایی را درک نکند تا خنده‌های سال تحویل و گریه دلتنگی دوری از آغوش خانواده و بغض پرستاری که یک ماه است فرزندش را ندیده. تصاویر نابی بود، اسمش بیمارستان بود، اما فضا چیزی فراتر بود. او معتقد است که مستندسازی در باره تلاش تیم پزشکی به هر میزان که باشد بازتاب‌دهنده کامل فداکاری آن‌ها نیست. امینی در ادامه تأکید می‌کند که قدرشناسی از پرسنل بیمارستان محدود به ایام بحران کرونا نشود: جانفشانی این عزیزان را فراموش نکنیم.

خیلی‌ها می‌گفتند از خانه خارج شدنمان به اختیار خودمان است، اما برگشتنمان معلوم نیست. ما به عینه این گفته‌شان را دیدیم پزشکان و پرستارانی که «راش» زنده‌شان را داشتیم، اما بعد از چند روز شاهد مرگشان بودیم. فراموش کردن آن‌ها کم لطفی است.

جواد یقموری که همراه امینی نویسندگی و کارگردانی این مجموعه مستند را بر عهده داشته، در پاسخ به سؤال «ایران» در باره لزوم ساخت این حجم مستند و احتمال تولید آثار مشابه توضیح می‌دهد: هر فیلمسازی جهان‌بینی خاص خودش را دارد و از زاویه دید خودش به وقایع هستی و اتفاقات پیرامونش نگاه می‌کند. مدنظر ما جنبه‌های مثبت ماجرا بود و این که قدری از دلهره و فشار روحی که تمام مردم دنیا را آزار می‌دهد کم کنیم. وظیفه هر کار فرهنگی این است که رنج و جهل جامعه را کم کند و شادی و زندگی واقعی را یادآوری کند.

۲۴ ساعت با کادر درمانی و مواجهه‌شان با اتفاقات

«در خط مقدم» عنوان مستندی است که توسط حسین گوهری جمشیدی و حامد کاظم‌زاده کارگردانی می‌شود.

"دیگر افرادی هستند که این روز‌ها درگیر ساخت مستند‌هایی با موضوعات مرتبط با کرونا هستند"این مستند قرار است ۲۴ ساعت از فعالیت پرسنل بیمارستان سینا تهران و تمام اتفاقاتی که کادر درمانی با آن مواجه می‌شوند را روایت کند از فعالیت‌های مربوط به شغل و خانواده تا مواجهه‎شان با بیمار و خانواده بیماران. محمد شکیبانیا تهیه‌کننده این مستند هم معتقد است که کار‌های تولید شده با موضوع کرونا شبیه هم نخواهد بود چرا که هر فیلمساز دغدغه و نگاه خاص خودش را دارد. او می‌گوید: وقتی مساله‌ای به این فراگیری وجود دارد بدیهی است که هیچ مستندسازی سراغ کار گردشگری و سیاسی نرود. اغلب مستندسازان مستقل، درگیر همین فضا هستند. طبق اطلاعاتی که من از برخی آثار دارم فضای کار‌ها متقاوت است.

یک مستندساز سراغ خیابان‌های خالی شهر و بازار همیشه شلوغی رفته که این روز‌ها خلوت است و مستندسازی در قم که کانون شیوع ویروس است شرایط مذهبی و نگاه‌ها به طب سنتی و تناقضات موجود را مدنظر قرار داده است. هر سوژه و شهر رنگ مایه خاص خودش را دارد. باید بیشتر از این‌ها مستند تولید شود تا جنبه‌های گوناگون این ماجرا در تاریخ ثبت شود. از این میان برخی آثار مصرف روز دارند و تعداد محدودی هم ماندگار می‌شوند.

تهیه‌کننده مستند «در خط مقدم» در باره برداشت و نوع نگاه این مستند به سوژه توضیح می‌دهد: کادر درمان فراتر از برنامه‌ریزی دارند فرسوده می‌شوند. تخت خالی و دستگاه‌ها و لوازم پزشکی قابل جایگزینی است، اما کادر درمان سرمایه‌ای غیرقابل جایگزین است.

"مهدی امینی از مواجهه‌اش با فضای بیمارستان‌های مختلف قم به «ایران» می‌گوید: روز‌های اول فضا غریبانه و سنگین و رعب‌آور بود"نمی‌شود به سرعت نیرو تعلیم داد و تربیت کرد. ماسک و شیلد را می‌شود تولید کرد، دستگاه پزشکی را می‌شود از کشور دیگری وارد کرد، اما پرستار و پزشک عنصری نیست که یک شبه خلق کنید. دغدغه ما این بود که فرآیند کار و خستگی و فرسودگی تیم درمان را نشان بدهیم.

فراموش‌شان نکنیم

مرکز فیلمسازی شمسه فیلم در مشهد از آغاز شیوع کرونا در چین دست به کار شده است. آن طور که هاشم مسعودی تهیه کننده و از اعضای این مرکز فیلمسازی می‌گوید حاصل کارگروه این مرکز ۸ فیلمنامه است که قرار است در قالب فیلم‌های کوتاه ۵ دقیقه‌ای تصویر شود. «گلشهر» به کارگردانی حسین نژاد‌موسی عنوان یکی از مستند‌های این مرکز است که فعالیت‌های سلامت محور گروهی از مهاجرین افغانستانی در منطقه گلشهر از قبیل تولید ماسک، غربالگری مردم و توزیع ارزاق بین خانواده‌های کم‌درآمد را روایت می‌کند.

دیگر تولید مستند شمسه فیلم، پرتره پرستاری است که در بخش سوختگی بیمارستان امام رضا (ع) مشهد مشغول کار است، اما تصمیم می‌گیرد به بخش کرونای این بیمارستان منتقل شود تا باری از دوش همکارانش بردارد. این مستند ۹۰ دقیقه‌ای که هنوز عنوانی برای آن انتخاب نشده را محسن جهانی کارگردانی می‌کند.

هاشم مسعودی که به همراه مجتبی احسانی تهیه‌کنندگی این آثار را بر عهده دارند، هم ضمن مرور تجربه حضور تیم‌های تولید مستند در خط مقدم مبارزه با کرونا، از لزوم توجه به کادر درمانی در ایام پساکرونا می‌گوید: محسن جهانی یکی از کارگردان‌های مستند این مرکز، پرستار بخش آی سی یو است و شغل دومش فیلمسازی است. او بیش از یک ماه است که همسر و فرزند ۴ ساله‌اش را ندیده، یا در بیمارستان است و اوقاتی هم که در خانه است تنهاست، چون خانواده‌اش به خانه پدری رفته‌اند تا خطری آن‌ها را تهدید نکند. از ایشان شاهد مثال آوردم تا درک کنیم که تیم درمانی چه روز‌های سختی را پشت سر می‌گذراند. در کنار این موارد، قصه تلخ همکارانشان هست که مبتلا می‌شوند.

"به آرامی و در گذر زمان متوجه شدیم غیر از ویروس کرونا چیز‌های دیگری وجود دارد که باعث دلگرمی است"همکارانی که از دیدن خانواده‌شان محروم بوده‌اند، تنها زندگی می‌کنند و در بیمارستان هم با آدم‌های رو به مرگ مواجه‌اند. علاوه بر کرونا، آسیب‌های روحی کادر پزشکی و درمانی جدی است. بعد از کرونا آن‌ها را فراموش نکنیم. مستند ساختن در باره آن‌ها لازم است و محدودیتی هم ندارد.

منبع: ایران

انتهای پیام/