خادمی: حل مسائل معیشتی به فرزندآوری کمک نمی‌کند / لزوم رفع خلاء‌های فرهنگی در قانون جمعیت

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، فاطمه خادمی، دبیر ستاد جمعیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ویژه برنامه روز ملی جمعیت که با عنوان «زیر تیغ بحران» از سوی بسیج دانشجویی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار شد، گفت: امروز مسئله جمعیت مسئله حاکمیت، ولی مردم آن را مسئله خود نمی‌دانند و حکومت‌هایی که در چنین موقعیتی برای حل مسئله قرار می‌گیرند کار آن‌ها به شدت سخت خواهد بود.

وی افزود: در شرایطی که مردم جمعیت را مسئله خود نمی‌دانند اولین اقدام اساسی که حاکمیت باید انجام بدهد این است که برای مردم جا بیندازد که جمعیت تنها مسئله حاکمیت نیست و با زندگی و آینده فرزندان گره خورده و در حوزه مناسبات خانوادگی و فردی معنا پیدا می‌کند و مردم باید به این نقطه برسند تا جمعیت را مسئله خود بدانند. با این اوصاف یکی از موانع جدی که باعث می‌شود ما علی رغم همه اقداماتی که دارد در حوزه جمعیت صورت می‌گیرد به نقطه مطلوب نرسیم دوگانه تفکیک بین مسئله مردم و حاکمیت است.

خادمی با بیان اینکه جمعیت مسئله مردم است و حاکمیت باید در گام نخست مردم را نسبت به مسئله شان آگاه کند، تصریح کرد: یکی دیگر از موانعی که موجب شده تا ما در حوزه جمعیت به وضعیت ایده آل نرسیم این است که جامعه ما جامعه آینده نگری نیست و رشته‌های آینده پژوهی و نگاه‌های آینده نگرانه در فرهنگ عمومی و بدنه سیاست گذاری، حاکمیتی و نخبگانی کمرنگ است.

دبیر ستاد جمعیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه ما در حوزه جمعیت خیلی از جامعه هدف و مخاطب خود شناخت نداریم و اقتضائات جامعه ایرانی را خوب درک نکردیم از این رو وقتی می‌خواهیم به حل مسئله وزن دهی کنیم، نقطه تمرکز خود را در جای دیگری قرار می‌دهیم، گفت: عرفی که در سیاست گذاری‌ها و خط مشی گذاری‌ها در دنیا وجود دارد این است که ما خود را در موقعیت ارزش قرار می‌دهیم و نه در لایه حمایت و اکنون قانون جوانی جمعیت در لایه حمایتی است. یعنی قانونی است که دارای رویکرد خدماتی بوده و خدماتی می‌دهد و این اتفاقی است که نسبت آن با جامعه ایرانی کمرنگ است، چون جامعه ایرانی در موضوع جمعیت باید در نقطه‌ای بایستد که تمرکز ما در حوزه ارزش باشد به این معنا که مادر چند فرزند بودن ارزش محسوب شود.

وی با بیان اینکه سیاست گذاری در لایه ارزشی با سیاست گذاری در لایه حمایتی کاملا متفاوت است، چون ما در لایه حمایتی می‌گوییم زمین، ماشین و مرخصی بدهید، ولی در لایه ارزشی جنس تدابیر نرم، معنایی و مفهومی خواهد بود به گونه‌ای که ما می‌گوییم مادری که داری چند فرزند است و می‌خواهد در فضای اجتماعی حضور داشته باشد باید تکریم شود، اضافه کرد: ارائه خدمات به خانواده‌ای که دارای جمعیت زیادی است باید در وجه ارزشی معنا پیدا کند و نه ارائه خدمات صرفا مادی باشد که بار معنایی ندارد؛ لذا خلاء قانون جوانی جمعیت کمرنگ بودن نگاه فرهنگی است و باید جبران شود.

خادمی اظهار کرد: نقش معیشت و اقتصاد در حوزه جمعیت مهم است؛ اما اقتصاد و معیشت همه داستان نیست؛ چون ما باید به تغییر انگاره‌های ذهنی جامعه مخاطب خود توجه کنیم. با این اوصاف کسانی که مشکل اقتصاد و معیشت ندارند اینطور نیست که لزوما تمایل به فرزندآوری داشته باشند و این موضوعی است که بنابر پیمایشی که صورت گرفته حداقل در جامعه بانوان قابل صدق است.

وی بر لزوم فعال کردن بدنه مردمی در حل مسئله جمعیت تاکید کرد و افزود: ما باید به این درک و شناخت برسیم که مسائل اجتماعی باید در ظرفیت مردمی حل شوند و این بدان معناست که حاکمیت نباید خودش را در موقعیت حل مسئله قرار دهد و مردم را صرفا به عنوان یک مخاطب مصرف کننده ببیند. بدنه مردمی می‌تواند در مورد جمعیت فکر کند و به ایده پردازی و ارائه روایت و نظر خود بپردازد تا مسئله حل شود؛ لذا حاکمیت باید شرایطی را فراهم کند تا موضوع جمعیت به مرز مسئله مردم نزدیک شود.

خادمی بیان کرد: دغدغه بنده به عنوان کسی که در حوزه فرهنگ و هنر قرار گرفته ام این است که چگونه می‌شود مسئله جمعیت را در فضای مردمی تسری داد و به فعال کردن مردم در این حوزه پرداخت.