پژوهشگاه‌های علوم انسانی اسلامی تقسیم کار کنند

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، آیت الله رشاد در اختتامیه سومین همایش «علوم انسانی- اسلامی، پژوهش و فناوری» که در تالار شهید سلیمانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد به ایراد سخنرانی پرداخت و با تاکید بر ضرورت تقسیم کار در جریان تولید علوم انسانی- اسلامی گفت: با دستور کاری دقیق و تقسیم کار میان پژوهشگاه‌ها می‌توانیم به سمت ارتقا جایگاه علوم انسانی- اسلامی قدم برداریم. همه ما سال هاست که مسأله علوم انسانی، اصلاح، ارتقا، آسیب، تولید، توسعه، ترویج و احیاناً کاربردی سازی این حوزه وسیع را در دستورکار داریم و رهبر خردمند و فرهمند و تیزهوش و آینده نگر نیز به این مسأله اهتمام دارند و مرتب در خلال رهنمود‌ها و تدابیرشان به این موضوع می‌پردازند.

رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ادامه داد: عموم دستگاه‌ها خاصه دستگاه‌های حاضر در این محفل نیز به این مساله اهتمام دارند، ولی یک سری مشکلاتی پیش روی ماست که چندان که باید کار به نحو مطلوب پیش نمی‌رود. هنوز بعد از چند دهه که این مقوله مطرح است، درگیر مباحث ماقبل هستیم، یعنی هنوز از ضرورت این مسأله حرف می‌زنیم، از امکان این مسأله حرف می‌زنیم، از فایده مندی و ضرورت علوم انسانی حرف می‌زنیم در حالی که باید از این مرحله عبور کرده باشیم.

آیت الله رشاد ادامه داد: اگر یک قدم جلوتر می‌گذاریم، مجدداً در حال طرح یک سلسله مباحث کلی هستیم؛ مباحث نظری انتزاعی و احیاناً در حوزه فلسفه‌های مضاف به این علوم، و بحث‌های نظری و انتزاعی و فلسفی و احکام کلی مربوط به کلیات علوم انسانی و مباحث مشترک بین این رشته‌ها و اگر هم در مورد رشته خاصی حرف می‌زنیم بازهم بحث‌هایی مربوط به ماقبل را مورد بررسی قرار داده ایم. شاید راه حل مسأله یا مهمترین راه حل آن همان راه حلی است که حجت الاسلام والمسلمین دکتر لک زایی فرمودند و آن این است که ما یک تقسیم کار ملی در این زمینه انجام دهیم و دستگاه‌های هم افق، این ده، بیست دانش را با هم تقسیم کار کنیم و حتی الامکان هر دستگاهی نیز تنها یکی از رشته‌ها را بپذیرد، مگر اینکه خودش بخواهد در بیش از یک زمینه کار کند.

رئیس شورای حوزه‌های علمیه استان تهران اظهار داشت: در هر حوزه‌ای باید به آن مجموعه بگوییم در این حوزه تعیین شده شما باید پاسخگو باشید، یعنی زمانبندی کنید، فرایند تعریف کنید، سالانه کارکرد سنجی کنید و این کار را اگر انجام دهیم بنظر می‌رسد بتوانیم یک برآورد قابل پیش بینی و نقد و ارزیابی را در یک بستر و بازه زمانی معینی پیش بینی کنیم.

وی خطاب به اعضای مجمع پژوهشگاه‌های علوم انسانی – اسلامی گفت: در حال حاضر هیچکدام از ما نمی‌توانیم بگوییم که در این فرایندی که درحال طی شدن است در کجا هستیم یا هرکدام از ما بعد از ده سال به کجا خواهیم رسید.

آیت الله رشاد با بیان اینکه قطب گذاری تخصصی باید انجام شود گفت: باید بتوانیم بگوییم که این دستگاه قطب فلان حوزه است و آن دستگاه قطب فلان حوزه و بعد کلیاتی از یک الگو را طراحی کنیم که همه حول محور آن الگو فعالیت کنند و برای مثال در تولید علم فرایندی را تولید کنیم که مرحله به مرحله همگی با هم با توجه به آن فرایند فعالیت کنیم.

وی عنوان داشت: همایش سالانه علوم انسانی- اسلامی را نیز باید به یک باشگاه کارکرد سنجی سالانه تبدیل کنیم که هم فرابخشی باشد که در کل ببینیم به کدام نقطه رسیده ایم و هم به صورت بخشی باشد که ببینیم هر دستگاه به کدام نقطه رسیده است.

رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه با بیان اینکه ما در این پژوهشگاه در حوزه فرهنگ کارکردیم خاطرنشان کرد: در موضوعات ساختار فرهنگی و در زمینه فرهنگ مقاومتی کار‌های مفصلی کرده ایم و می‌توانیم گزارش بدهیم که سال گذشته در این نقطه بودیم و الان در این نقطه هستیم.

حجت الاسلام والمسلمین نجف لک زایی با اشاره به ضرورت هم افزایی بین پژوهشگاه‌های علوم انسانی اسلامی تصریح کرد: در هرسالی که این همایش برگزار شده اکثر اعضا توانسته اند مشارکت داشته باشند و در خصوص همایش، غیر از مجمع پژوهشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و مراکز دیگری نیز همکاری داشته اند.

وی با اشاره به اسامی پژوهشگاه‌ها و مجموعه‌های مشارکت کننده در این همایش و تشکر از آنها، گفت: امسال از مشارکت مرکز هماهنگی و توسعه پژوهش و آموزش علوم قرآنی و علوم انسانی وزارت علوم تحقیقات و فناوری و دکتر هراتی قائم مقام وزیر علوم در امور علوم انسانی هم که در این جلسه حضور دارند، بهره‌مند بودیم که باید از آن‌ها نیز تشکر کرد. امسال اتاق فکر علوم انسانی نیز به ما ملحق شدند و در این برنامه مشارکت داشتند و پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق (ع) با دو نشست، پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد با ۱۲ نشست، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با یک نشست، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با ۱۴ نشست و پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی با ۱۱ نشست در این همایش مشارکت کردند.

وی بیان داشت: همچنین پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با هفت نشست و کرسی، پژوهشگاه قرآن و حدیث با ۱۰ کرسی ترویجی و نشست علمی، دبیرخانه انجمن‌های علمی حوزه با هشت نشست علمی، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور با چهار نشست علمی، سازمان مطالعه و تبیین کتب دانشگاهی در علوم اسلامی و انسانی با هفت نشست علمی در سومین همایش علوم انسانی- اسلامی، پژوهش و فناوری مشارکت داشتند.

حجت الاسلام والمسلمین لک زایی با بیان اینکه در برخی از این نشست‌ها شاهد سخنرانی چندین نفر از اساتید بودیم گفت: مجموع نشست‌های این همایش ۳۰ نشست علمی و مجموع کرسی‌های ترویجی ۱۹ کرسی بود که جمع کل نشست‌ها و کرسی‌های ترویجی به ۸۰ نشست و کرسی می‌رسد.

وی در خصوص محور‌های این ۸۰ نشست و کرسی خاطرنشان کرد: حکمرانی در جمهوری اسلامی ایران و علوم انسانی اسلامی، بازسازی ساختار فرهنگی کشور، عملکرد و آسیب شناسی گروه‌های معارف، ظرفیت سنجی حوزه و دانشگاه برای علوم انسانی اسلامی، راهکار‌های تحقق سند دانشگاه اسلامی و بحران‌های اجتماعی یا علوم انسانی اسلامی از جمله این محور‌ها بودند.

دبیر مجمع رؤسای پژوهشگاه‌های علوم انسانی – اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: به عنوان مجمع پیشنهاد می‌کنیم که مراکز با توجه به ظرفیت‌های خودشان از جمله مراکز آموزشی یا پژوهشی و چه آموزشی پژوهشی‌ها، به عنوان پایلوت و نمونه برای ارتقا یک رشته انتخاب شوند.

وی با بیان اینکه البته این کار را وزارت علوم می‌تواند انجام دهد گفت: سپس باید از آن رشته حمایت شود تا بتوان گفت آن مجموعه محور آن رشته است.

"پیشنهاد دوم، کمک به مأموریت یابی دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها در حوزه ارتقا علوم انسانی است که وزارت علوم کاملاً در محور کار خودش قرارداده است"پیشنهاد دوم، کمک به مأموریت یابی دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها در حوزه ارتقا علوم انسانی است که وزارت علوم کاملاً در محور کار خودش قرارداده است. پیشنهاد سوم تأسیس مجلات بین المللی برای ارائه دستاورد‌های علوم انسانی اسلامی است تا با کمک وزارت علوم، مراکز بتوانند به زبان غیر فارسی مرجعیت علمی را حاصل کنند. پیشنهاد بعدی نشر کتاب‌های بین المللی به زبان غیرفارسی از دستاورد‌های علوم انسانی- اسلامی است که باید این تصمیم نیز در دستور کار قرار گرفته و اگر پژوهشگاه‌ها و دانشگاه‌هایی اعلام آمادگی کردند مورد حمایت وزارت علوم قرار بگیرند.

وی خاطرنشان کرد: آخرین پیشنهاد تأسیس یک خبرگزاری در حوزه علوم انسانی اسلامی است. یکی از مشکلاتی که ما داریم این است که در این حوزه خیلی ضعیف هستیم و بخش عمده‌ای از پژوهش‌ها تولید می‌شوند، اما دست پژوهشگاه می‌مانند و متخصصانی را نیاز دارد که مقوله ترویج این پژوهش‌ها را پیگیر باشند و نهادی که می‌تواند این کار را انجام دهد حداقل یک خبرگزاری تخصصی است.

حجت الاسلام والمسلمین لک زایی با بیان اینکه در صداوسیما هم فقط شبکه چهار می‌تواند این کار را انجام دهد که آن هم بسیار ظرفیت محدودی دارد گفت: در مجلات هم مجلاتی نداریم که بتواند کار ترویج را انجام دهد و یا اگر خبرگزاری‌های فعلی گروهی را با این عنوان ایجاد کردند، باید مورد حمایت وزارت علوم قرار بگیرند.