سالگرد دوم اسفند؛ مجلس یازدهم الگوی انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده است؟

سالگرد دوم اسفند؛ مجلس یازدهم الگوی انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده است؟

• مسعود آذر
• بی‌بی‌سی

یک ساعت پیش

منبع تصویر،

ISNA

توضیح تصویر،

انتخابات مجلس یازدهم در دوم اسفندماه سال گذشته برگزار شد

یک سال از برگزاری انتخابات مجلس یازدهم در دوم اسفندماه گذشت. مجلسی که قرار است به قول محمدباقر قالیباف "بارهای به زمین مانده انقلاب اسلامی" را بلند کند و کم و کاستی‌های دوره‌های قبل را جبران کند تا در پایان این دوره "باری" روی زمین نمانده باشد.

حالا این مجلس در آستانه ۹ ماهگی قرار دارد و به نظر می‌رسد با توجه به مصوبات و تصمیاتی که تا به حال داشته هنوز حتی اصولگرایان که دوستانشان مجلس را قرق کرده‌اند، از شکل و شمایل مجلس یازدهم راضی نیستند، و زمان زیادی لازم است تا به قول رسانه‌ها "نمایندگان جوان و کم تجربه" بتوانند سکان بهارستان را بدست بگیرند و بارهای به زمین مانده ۴۲ ساله انقلاب را که بسیار است، بردارند.

رنگ رخساره مجلس یازدهم

دو روز از انتخابات مجلس گذشته بود که در میان انتقادها و اعتراض‌ها برای تاخیر در اعلام میزان مشارکت در انتخابات، سرانجام اعلام شد که ۴۲.۵۷ درصد از واجدین شرایط رای پای صندوق رفته‌اند. ستاد انتخابات اعلام کرده بود که ۵۷ میلیون نفر واجد شرایط رای بودند اما ۲۴ میلیون نفر رای دادند. با این حساب نمایندگان مجلس یازدهم با کمترین میزان مشارکت در تاریخ نمایندگی مجلس وارد بهارستان شدند و بعد از دومین دور از انتخابات شورای‌های شهر پایین‌ترین درصد مشارکت در تاریخ پس انقلاب ثبت شد.

وزیر کشور درباره چرایی پایین بودن مشارکت به رسانه‌ها گفت: "سقوط هواپیمای اوکراینی"، "حوادث آبان ۹۸ و دی ۹۶" و "ویروس کرونا" در آن نقش داشته و در این شرایط میزان حضور مردم "کاملا مورد قبول" است.

"مجلسی که قرار است به قول محمدباقر قالیباف "بارهای به زمین مانده انقلاب اسلامی" را بلند کند و کم و کاستی‌های دوره‌های قبل را جبران کند تا در پایان این دوره "باری" روی زمین نمانده باشد"

در پس این سخنان، بی اعتمادی و ناکارآمدی به نظام و فسادهای گسترده اقتصادی پنهان است و وزیر کشور سعی کرد گذرا از کنارشان عبور کند و اشاره‌ای هم به حذف جریان‌های سیاسی و رد صلاحیت گسترده نمایندگان جریان‌های مختلف فکری از سوی شورای نگهبان نکرد تا پرونده برگزاری انتخابات یازدهم بسته شود.

آنچه در مجموع از انتخابات و صندوق‌های رای بیرون آمد مجلسی یکدست و اصولگرا بود که به نظر تا اینجا حاکمیت از آن راضی است. فعلا آنچه از مجلس به گوش می‌رسد نطق‌هایی علیه دولت و ضعف‌ها و ناکارآمدی‌اش است و بهارستان میدان "مشق و تمرین" نماینده‌ها با هدف گرفتن دولت شده، دولتی که در سال پایانی‌اش با مشکلات عدیده‌ای روبروست و حتی طرفداران و حامیانش نیز از ناکارآمدی‌اش ناراضی‌اند.

صد روز در بهارستان؛ از فیش حقوقی ۲۳۱ میلیونی تا استیضاح روحانی

دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی افتتاح شد: نه وکیل الدوله هستیم نه معاند الدوله

منبع تصویر،

LEADER.IR

توضیح تصویر،

آیت‌الله خامنه‌ای می‌گوید مجلس یازدهم از "قوی‌ترین و انقلابی‌ترین" مجالس پس از انقلاب است

مشارکت در انتخابات؛ از باور تا رنگ و لعاب نظام

آیت‌الله خامنه‌ای در نخستین دیدار با نمایندگان مجلس یازدهم در تیرماه امسال گفت: "درصد قابل قبولی" از مردم در انتخابات شرکت کردند. او مجلس یازدهم را از "قوی‌ترین و انقلابی‌ترین" مجالس پس از انقلاب خواند و از ترکیب مجلس استقبال کرد و آن را "بسیار خوب" و "امیدبخش" توصیف کرد.

منتقدان جمهوری اسلامی صحبت از نظامی می‌کنند که در زیر سایه "اسلامی"‌ بودنش نفس می‌کشد اما در برابر انتقاد از دمکراتیک نبودن، همیشه موضوع "جمهوریت"را به عنوان یک اصل مهم مطرح می‌کند به عبارتی جمهوری اسلامی "هایبرید" یا "دو بنُی" عمل می‌کند اما سوخت اصلی‌اش را از "اسلامیت" می‌گیرد. به اعتقاد آنها، کم نیستند کسانی مثل محمدتقی مصباح‌یزدی، روحانی نزدیک به آیت‌الله خامنه‌ای که حدود دو ماه پیش درگذشت، که در شکل‌دهی و تئوریزه کردن حکومت اسلامی ارزشی برای رای مردم قایل نیستند یا در نهایت آن را ذیل ولایت و در چارچوب حکومت اسلامی تعبیر و تفسیر می‌کنند.

رهبر پیشین و فعلی جمهوری اسلامی بارها حداقل به زبان از اهمیت مشارکت مردم در انتخابات سخن گفته‌اند و از نظر عددی نیز ۳۷ انتخابات در عمر جمهوری اسلامی برگزار شده.

آنچه بحث حضور مردم در پای صندوق را این روزها بیشتر مورد توجه قرار داده، انتخابات ریاست جمهوری سال آینده است.

سابقه مشارکت در انتخابات ایران نشان داده که مشارکت حداکثری در ایران دولت‌های اصلاحات محمد خاتمی و تدبیر و امید حسن روحانی را به دنبال داشته و انتظار آیت‌الله خامنه‌ای برای تشکیل یک "دولت جوان انقلابی" با مشارکت حداکثری به احتمال قوی در چنین شرایطی محقق نمی‌شود، از این رو به نظر می‌رسد نهادهای حکومتی مثل شورای نگهبان نقش موثری در این میان بازی کنند و نظام هم بدنبال یک مشارکت احتمالا پنجاه درصدی باشد. چنانکه احمد خاتمی عضو شورای نگهبان و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در ۲۲ بهمن‌ماه پیش‌بینی کرد انتخابات با مشارکتی بالای ۵۰ درصد برگزار خواهد شد.

نکته دیگر این است که تفاوتی معنادار بین مشارکت در انتخابات مجلس با ریاست جمهوری وجود دارد. معمولا در انتخابات مجلس در شهرهای کوچک مسایل قومی، طایفه‌ای و محلی بر مسایل ملی می‌چربد و همین موضوع، میزان مشارکت در انتخابات را بالا می‌برد. همزمانی انتخابات شورای شهر نیز ممکن است به کمک انتخابات ریاست جمهوری بیاید و روی درصد مشارکت تاثیر موثری داشته ‌باشد وگرنه میزان مشارکت واقعی در انتخابات در بعد ملی در صندوق رای ریاست جمهوری نمایان می‌شود. با توجه به میزان نارضایتی قشر محروم از عملکرد نظام، که معمولا پای ثابت صندوق‌های رای هستند این قشر همچنان در میزان مشارکت تعیین کننده خواهد بود.

به نظر می‌رسد با توجه به انتخابات مجلس یازدهم و بحث‌ها و سخنانی که این روزها در رسانه‌ها درباره حضور مردم درپای صندوق رای می‌شود نظام نه نگران مشارکت ۲۶ درصدی کلان شهرهایی مثل تهران در انتخابات مجلس یازدهم است و نه از میزان ۴۲درصدی مشارکت در کل کشور ناراضی است.

"ستاد انتخابات اعلام کرده بود که ۵۷ میلیون نفر واجد شرایط رای بودند اما ۲۴ میلیون نفر رای دادند"ممکن است انتخابات مجلس و نتایجی که به همراه داشته، تجربه و چراغ راه آینده برای انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ باشد.

منبع تصویر،

JAHANNEWS

توضیح تصویر،

محمدباقر قالیباف رئیس مجلس ایران در مراسم افتتاحیه مجلس یازدهم

مجلس یازدهم از مصوبات تا حاشیه‌ها

مجلس یازدهم با ارایه چندین طرح اقتصادی و اجتماعی مثل طرح جمعیت و تعالی خانواده، ساماندهی بازار بورس، خودرو، سهام عدالت، مالیات برخانه‌های خالی، کارش را پرسرو صدا آغاز کرد اما وقتی مفاد بسیاری از آنها منتشر شد نشان داد که برخی فاقد پختگی لازم هستند و نیاز به کار کارشناسی مجدد دارند. در نهایت طرح مهمی برای ابلاغ به دولت نرسید یا اغلب با در بسته شورای نگهبان مواجه شد. اگر "طرح پروتکل الحاقی " درباره برنامه هسته‌ای ایران هم به نتیجه رسید و خیلی زود رئیس مجلس آن را ابلاغ کرد، با نظر و حمایت آقای خامنه‌ای چنین روندی را سریع طی کرد.

طرح اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری از جنجالی‌ترین طرح‌های مجلس یازدهم بود که با تغییرات زیادی با اصل قانون اساسی همراه بود. منتقدان این طرح می‌گفتند "لباسی" که مجلس در این طرح می‌دوزد به گونه‌ای است که فقط به تن افراد محدودی می‌خورد و عملا می‌توان از حالا فهمید چه کسی رئیس جمهور آینده است و معنا و مفهوم انتخابات را زیر سوال برده‌ است.

فعلا طرح اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری هم از شورای نگهبان به مجلس برگشت خورده، دولتی‌ها می‌گویند این طرح به انتخابات سال آینده نمی‌رسد اما مجلسی‌ها می‌گویند می‌رسد.

در دومین روز از آغاز به کار نمایندگان مجلس یازدهم طرح شفافیت آرای نمایندگان هم به عنوان یک طرح انقلابی برای شفاف شدن آرای نمایندگان مطرح ی‌شد که دو هفته پیش، در پی کش وقوس‌های فراوان با اختلاف چند رای رد شد و قرار است در چند روز آینده دوباره در صحن علنی مجلس بررسی شود.

نمایندگان دور یازدهم فقط در صحن علنی پرسرو صدا نبودند.

عبور یکی از نمایندگان مجلس از خط ویژه اتوبوس و زدن سیلی به صورت یک سرباز راهنمایی و رانندگی بار دیگر بحث میزان مشارکت و ورود نمایندگانی از پشتوانه کم مردمی را زنده کرد. این موضوع هم در مجلس و هم در راهنمایی و رانندگی در حال پیگیری است و گفته می‌شود حداقل نتیجه این اتفاق این بوده که نمایندگان مجلس مجوزی برای عبور از خط ویژه برای خودشان دریافت کرده‌اند.

درکنار مسائل و حاشیه‌هایی که نمایندگان مجلس در این ۹ ماهه داشته‌اند، محمدباقر قالیباف در قامت رئیس مجلس هم کم حاشیه نبود. در فضای مجازی بعضی از سخنرانی‌های او و کلمات اشتباهی که به کار برده، دست به دست می‌شود اما سفر او به مسکو و حاشیه‌های آن، در تاریخ مجالس پس از انقلاب کم سابقه است. بیشترین نقدها و انتقادها از این سفر شد و آن را یک " سرشکستگی" برای دیپلماسی ایران خواندند.

منتقدان آقای قالیباف سفر به مسکو و سفرهای استانی او را به عنوان فعالیت‌هایی انتخاباتی برای ریاست جمهوری سال آینده ارزیابی می‌کنند و می‌گویند اگرچه او حالا رئیس یکی از قوای سه‌گانه کشور است اما همچنان "پاستور" را به "بهارستان" ترجیح می‌دهد و چشم به ریاست جمهوری دارد.