فیلم‌های سینمایی چگونه بر جوامع و سبک زندگی ما تأثیر می‌گذارند؟

 به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، قدرت اثرگذاری آثار هنری در افکار، عقاید و حتی سبک زندگی مخاطبان آنچنان بالاست که در طول تاریخ استفاده از آثار هنری بخصوص فیلم و سریال به دلیل ایجاد حس همذات پنداری مخاطبان از سوی بسیاری از سیاستمداران مورد استفاده قرار گرفته و پروژه‌های مختلف ابرقهرمان‌سازی یا حتی القاء تفکری خاص در یک منطقه بکار گرفته شده است.

 به عنوان مثال، در طول جنگ جهانی دوم، هیتلر و استالین از فیلم‌های مختلفی برای تبلیغات اهداف دیدگاه خود استفاده کردند و گروه‌های بزرگی از جوامع هدف خود را تحت تاثیر قراردادند و به قول معروف همراه خود کردند.

به‌هرحال آنچه تاکنون مشخص شده، این است که  سینما یا همان هنر هفتم خودمان به راحتی می‌تواند نظرات و دیدگاه مردم را نسبت به زندگی تغییر داده و حتی در برخی موارد خطوط فکری آنها را نیز تحت تاثیر قرار دهد و همین نکته به عقیده برخی کارشناسان تیغ دولبه‌ای است که می‌توان از آثار سینمایی یا حتی برخی سریال‌ها برای رسیدن به اهدافی خاص استفاده ابزاری کرد.

با توجه به اینکه هدف اصلی سریال‌ها و آثار سینمایی دقیقاً تأثیرگذاری و انتقال پیام است تسهیل سطح دسترسی مخاطبان در قرن حاضر به اینگونه محتواها به نوعی باعث شده که اتاق‌های فکر در گوشه و کنار دهکده جهانی تشکیل و با ایجاد یک سناریوی هدفمند و تولید اثری سینمایی یا سریال‌های دنباله‌دار، مخاطبان گوشه دیگری از جهان را تحت تاثیر قرار دهند، که البته در بسیاری از موارد این اهداف یا در راستای منطقی جلوه دادن سیاست‌های نفوذی در منطقه بوده یا ایجاد همفکری و همسویی دیگران برای رسیدن به اهدافی خاص.

اما براستی اثرگذاری آثار سینمایی و سریال‌های دنباله‌دار در زندگی شخصی و اجتماعی مخاطبانشان چیست و چطور با دیدن سکانس‌ها یا قسمت‌های مختلف این آثار ناخواسته رنگ و بوی تازه‌ای در رفتار و کردار مخاطبان ایجاد می‌شود؟

گسترش دانش ما از تاریخ و فرهنگ

در نگاه اول یکی از ابتدایی‌ترین تاثیرهایی که آثار سینمایی و سریال‌ها بر مخاطبانشان دارند، گسترش دانش آنها از تاریخ و فرهنگ است. درواقع برخی از فیلم‌ها مانند درس‌های تاریخ برای بینندگان هستند، زیرا آنها رویدادهای گذشته زندگی را نشان می‌دهند.

نمونه آن برنده جایزه اسکار بهترین فیلم در سال ۲۰۰۱ "گلادیاتور" است. برنده پنج جایزه اسکار و نامزد هفت جایزه دیگر. زندگی گلادیاتورها، وضعیت سیاسی رم در آن زمان و وضعیت کلی جهان را نشان می‌دهد. افرادی که «گلادیاتور» را دیده‌اند، مطمئناً اطلاعاتی از فیلم به دست آورده‌اند و درک کنونی خود را از فرهنگ رومی گسترش داده‌اند.

فیلم‌ها همچنین فرهنگ‌های مختلف در سراسر جهان را توصیف و کشف می‌کنند، اما نکته اینجاست که نویسنده و کارگردان فیلم اصولا می‌تواند اهداف، عقاید و دیدگاه خود را آنقدر زیرپوستی در میان این قاب جذاب تصاویر در ضمیر ناخودآگاه مخاطبان ثبت کند که فقط و فقط از بروز بیرونی و تغییر رفتار مخاطبان طی دوره‌های میان مدت و کوتاه مدت پس دیدن اثر می‌توان آن پیام زیر متنی را دریافت که چه بوده است؟

تأثیر تماشای فیلم بر سلامتی جسم و روح

اما دومین نکته این است که فیلم‌ها همچنین می‌توانند سلامت افراد را بهبود بخشند یا از بین ببرند.

"درواقع برخی از فیلم‌ها مانند درس‌های تاریخ برای بینندگان هستند، زیرا آنها رویدادهای گذشته زندگی را نشان می‌دهند.نمونه آن برنده جایزه اسکار بهترین فیلم در سال ۲۰۰۱ "گلادیاتور" است"مطالعات نشان می‌دهد که معتادان آدرنالین عاشق رفتن به فیلم‌های ترسناک هستند، زیرا ترسیدن به آنها لذت واقعی می‌دهد. با این حال، اکثر آنها نمی‌دانند که ترسیدن هنگام تماشای یک فیلم ترسناک ضربان قلب و فشار خون را افزایش می‌دهد که می‌تواند منجر به حمله قلبی و حتی مرگ شود.

به عنوان مثال، زنی تماشای یکی از تئاتر‌های معروف بر اثر حمله قلبی جان خود را از دست داد. بله، این یک مثال بسیار خاص است، اما این اصل در مقیاس کوچکتر نیز اعمال می‌شود. اما مطمئناً فیلم‌ها می‌توانند برای سلامتی نیز مفید باشند. کمدی‌ها به کاهش فشار خون کمک می‌کنند و می‌توانند رگ‌های خونی را گشاد کنند.

مطالعاتی انجام شده است که نشان می‌دهد ۱۵ دقیقه خندیدن شدید در حین تماشای فیلم همان تأثیر ورزش بر سیستم قلبی عروقی را دارد.

تماشای فیلم؛ فرصتی برای خیال‌پردازی و الهام بخشیدن به انسان

شاید تأثیرگذارترین راهی که فیلم‌ها از طریق آن بر جامعه تأثیر می‌گذارند، فرصتی  است که به مخاطب داده می‌شود تا خیال‌پردازی کند. اگرچه این ممکن است عالی به نظر برسد، اما جنبه‌های منفی هم باید مورد توجه قرار گیرد، چون این خیال‌پردازی یا بعضاً همذات پنداری با شخصیت‌های اصلی اثر پاشنه آشیل موضوع است.

فیلم‌ها به مردم الهام می‌دهند و آنها را تشویق می‌کنند تا رؤیاهایی برای خود خلق کنند. بیشتر بازیگران، کارگردانان، سینماگران و غیره احتمالاً در کودکی فیلمی را دیده‌اند و از این رو الهام گرفته‌اند تا خودشان چیزی بسازند.

این مورد، یک جنبه بسیار مهم از چگونگی تأثیر فیلم‌ها بر جامعه است: آنها الهام‌بخش هستند. آنها افراد را تشویق می‌کنند تا در جهت رؤیاهای خود کار کنند و آنها را تشویق می‌کنند تا آثار بیشتری را تماشا کنند.

از طرف دیگر، فیلم‌های خوب درس‌های ارزشمندی به ما می‌دهند. هدف آن تأثیرگذاری بر بیننده و ارسال پیام است و بسیاری از افراد به دلیل آنچه در فیلم‌ها می‌بینند، آرمان‌ها و باورهای خود را تغییر می‌دهند.

تبلیغات محصولات مختلف برای مصرف‌گرایی

یکی دیگر از راه‌های بزرگ و اغلب نادیده گرفته شده که فیلم‌ها بر جامعه تأثیر می‌گذارند، تبلیغات محصولات مختلف است.

"مطالعات نشان می‌دهد که معتادان آدرنالین عاشق رفتن به فیلم‌های ترسناک هستند، زیرا ترسیدن به آنها لذت واقعی می‌دهد"اغلب، شرکت‌ها به استودیوها پول می‌دهند تا محصولاتشان را در فیلم‌ها بگنجانند. وقتی تعداد زیادی از مردم این تولید را تماشا می‌کنند، مطمئناً برخی از آنها می‌خواهند از مواد غذایی استفاده کنند که شخصیت مورد علاقه‌شان تمام مدت از آن غذا استفاده می‌کرد.

در عین حال برخی از تولیدات راه‌هایی برای تبلیغ محصولات بدون فرو بردن آن‌ها در صورت مردم پیدا کرده‌اند. تحقیقات نشان داده است که مردم می‌خواهند از بت‌های خود تقلید کنند، بنابراین تولیدات اغلب بازیگران مشهور را تنها با هدف تبلیغات انتخاب می‌کنند.

برخی از مردم سعی می‌کنند چیزهایی را که در سینما دیده اند به طور مداوم و به روش‌های مختلف تقلید کنند. به عنوان مثال، خشونت در فیلم‌ها می‌تواند برای بسیاری از بینندگان جوان بسیار تأثیرگذار باشد. افراد ممکن است ناخودآگاه سعی کنند مانند شخصیتی باشند که در فیلمی می‌بینند که بسیار دوست دارند، حتی اگر آن شخصیت نیت بدی داشته باشد.

در سال ۲۰۱۲ در آرورا، کلرادو جیمز هولمز در جریان داستان یک نمایش دوازده نفر را کشت و هفتاد نفر را مجروح کرد.

جیمز هولمز برای مدت طولانی طرفدار ابرقهرمانان بود و به خصوص بتمن را دوست داشت. روانشناسان هنوز مطمئن نیستند که دقیقاً چه چیزی او را به انجام تیراندازی برانگیخته است، اما یکی از تئوری‌ها این است که او با ساختن "شوالیه تاریکی برمی خیزد" خشمگین شد زیرا این کتاب کمیک مورد علاقه‌اش را آلوده می‌کند.

خشونت نوجوانان در سراسر جهان در فیلم‌ها باعث می‌شود آنها میل به خشونت پیدا کنند. به عنوان مثال، در سال ۱۹۷۱، پس از به نمایش درآمدن برخی آثار  کلاسیک، میزان جرم و جنایت در آمریکا افزایش یافت. حدس زده می‌شود که برخی از افراد تحت تأثیر روان پرتقال‌ها و کارهای افتضاحی که انجام می‌دادند، قرار گرفتند و به گونه‌ای روی آنها تأثیر گذاشت که دیگر تمایل خود را برای انجام فعالیت‌های مجرمانه سرکوب نکردند.

اما این تنها از طریق خشونت نیست که مردم تلاش می‌کنند شخصیت و بازیگران مورد علاقه خود را تقلید کنند. اکثر استودیوهای بزرگ فیلم یک خط مشی تنباکو دارند که بیان می‌کند فیلم‌های دارای رتبه بندی PG-۱۳ نباید سیگار کشیدن یا هر گونه استفاده دیگری از تنباکو را در آنها لحاظ کنند.

"آنها افراد را تشویق می‌کنند تا در جهت رؤیاهای خود کار کنند و آنها را تشویق می‌کنند تا آثار بیشتری را تماشا کنند.از طرف دیگر، فیلم‌های خوب درس‌های ارزشمندی به ما می‌دهند"به این دلیل که استفاده از تنباکو در فیلم‌ها بر نوجوانانی که آن‌ها را تماشا می‌کنند تأثیر می‌گذارد به گونه‌ای که فکر می‌کنند سیگار کشیدن اشکالی ندارد.

با این حال، تقریباً نیمی از تمام فیلم‌های PG-۱۳ تولید شده توسط استودیوهای بزرگ فیلم، شامل مصرف تنباکو می‌شوند و استودیوها موظف به پرداخت جریمه در صورت انتشار آن هستند.

کمک به رشد و شکوفایی اقتصاد

راه دیگری که فیلم‌ها بر دنیای مدرن ما تأثیر می‌گذارند این است که به رشد و شکوفایی اقتصاد کمک می‌کنند. استفاده از کالاهای نمایشی یکی از محصولا در این زمینه است. طرفداران آنها را برای ارزش زیبایی شناختی و کلکسیونی می‌خرند. در حالی که آنها هیچ کاربرد یا تأثیر واقعی بر زندگی مردم ندارند و فقط برای سرگرمی هستند.

علاوه بر این، پولی که تئاتر در برخی کشورها از فروش تنقلات قبل از هر نمایش به دست می‌آورد، ۸۵ درصد از کل سود آن تئاتر است. مقداری از این پول به صورت مالیات به کشور می‌رود.

بسیاری از مردم در صنعت فیلم، به ویژه در ایالات متحده، شغل پیدا می‌کنند.

حدود یک دهم درصد از کل مردم ایالات متحده در صنعت فیلم کار می‌کنند. اگرچه ممکن است این درصد کم به نظر برسد، اما در واقع از بسیاری از زمینه‌های شغلی دیگر دیگر بالاتر است. بنابراین، به دلیل تولیدات بزرگ، نه تنها پول به منابع کشوری می‌رود و در نتیجه اقتصاد توسعه می‌یابد، بلکه تولیدکنندگان و شرکت‌های خصوصی رونق می‌گیرند و کارگران بیشتری در این زمینه وجود دارند.

قدرت فیلم در تأثیرگذاری بر جامعه و سبک زندگی افراد

به هرحال با وجود اینکه به سینما «هنر هفتم» می‌گویند، مطمئناً سینما تأثیرگذارترین شکل هنری است. اکثر مردم مجسمه‌سازی یا معماری را دنبال نمی‌کنند و تحت تأثیر مجسمه‌ها یا ساختمان‌های جدید قرار نمی‌گیرند. اما فیلم‌ها همه جا هستند.

"به عنوان مثال، خشونت در فیلم‌ها می‌تواند برای بسیاری از بینندگان جوان بسیار تأثیرگذار باشد"افراد زیادی هر روز فیلم می‌بینند و صنعت فیلم بسیار بزرگ و تأثیرگذار است.

بنابراین فیلم‌ها می‌توانند جامعه را به صورت مثبت و منفی تحت تأثیر قرار دهند. آنها می‌توانند به رشد اقتصاد کمک کنند، به افراد الهام بخشند و دانش اولیه ما را از دنیای اطراف خود گسترش دهند. فیلم‌ها همچنین می‌توانند خشونت و عادت‌های بد ایجاد کنند، می‌توانند افراد را حریص‌تر کنند و می‌توانند پیام بدی را برای مردم ارسال کنند.

تأثیراتی که فیلم‌ها بر جامعه می‌گذارند متعدد و دوگانه است و از آنجایی که فیلم‌ها یک شکل هنری تأثیرگذار هستند، استودیوهای بزرگ فیلم باید در آنچه در تولیدات خود گنجانده می‌شوند بسیار مراقب باشند، زیرا حتی کوچک‌ترین چیزها می‌تواند بر بیننده تأثیر بگذارد.

از سوی دیگر، افراد باید مراقب باشند که چه چیزی از فیلم‌ها برداشت می‌کنند، زیرا حتی کوچکترین عاملی می‌تواند آنها را به انجام یک کار بد یا تبدیل شدن به فردی متفاوت وادار کند.

کاملاً واضح است که فیلم‌ها جامعه را بسیار تحت تأثیر قرار می‌دهند. در عین حال دنیای مدرنی را که ما در آن زندگی می‌کنیم شکل می‌دهند و به رشد افراد کمک می‌کنند. در تصویر کلی، شاید خیلی زود باشد که بگوییم به چه شکلی.

تنها کاری که مردم در حال حاضر می‌توانند انجام دهند این است که انتقادی بیندیشند و اجازه ندهند فیلم‌ها به طور کامل بر تغییر شخصیت آنها اثرگذار باشند.

• برگرفته از: گزارش ourmovielife