یک دهانه روی ماه باعث شد فرودگر قمری ژاپن سقوط کند

نمایندگان شرکت «آی‌اسپیس» (ispace) که فرودگر قمری خصوصی ژاپن موسوم به «هاکوتو-آر» (Hakuto-R) را ساخته است، گفتند که یک ویژگی غیرمنتظره روی سطح ماه باعث شده تا رایانه کاوشگر تصمیم بگیرد که اندازه‌گیری ارتفاع آن اشتباه بوده است و در عوض، بر محاسبه‌ای مبتنی بر ارتفاع مورد انتظارش در آن نقطه از مأموریت تکیه کند. در نتیجه دیدن لبه یک دهانه روی ماه و عدم محاسبه درست، رایانه متقاعد شد که فرودگر در ارتفاع پایین‌تری است و همین موضوع به سقوط آن در ۲۵ آوریل منجر شد.

آی‌اسپیس در بیانیه‌ای که روز ۲۶ مه منتشر شد، گفت: اگرچه فرودگر، ارتفاع خود را صفر یا روی سطح ماه تخمین زد، اما بعد‌ها مشخص شد که در ارتفاع تقریبا پنج کیلومتری از سطح ماه قرار داشته است. پس از رسیدن به زمان فرود برنامه‌ریزی‌شده، فرودگر با سرعت کم به فرود آمدن ادامه داد تا اینکه سوخت سیستم پیشرانه تمام شد. در آن زمان، فرود کنترل شده فرودگر متوقف شد و گمان می‌رود که یک سقوط آزاد روی سطح ماه داشته است.

این شرکت در یک جلسه توجیهی گفت که در نظر نگرفتن توپوگرافی محل فرود، به شکست کمک کرده که تا اندازه‌ای به دلیل تغییر یافتن محل فرود چندین ماه پیش از پرواز ماموریت بوده است.

فرودگر هاکوتو-آر که در دسامبر ۲۰۲۲ با موشک «فالکون ۹» (Falcon ۹) شرکت «اسپیس‌ایکس» (SpaceX) پرتاب شد، قرار بود در ۲۶ آوریل روی بستر «دهانه اطلس» (Atlas Crater) با عرض ۸۷ کیلومتر در منطقه موسوم به «دریای سرما» (Mare Frigoris) فرود بیاید.

«مدارگرد شناسایی ماه» (LRO) ناسا در هفته گذشته، لاشه هاکوتو-آر را در نزدیکی محل فرود مورد نظر مشاهده کرد. اگر این ماموریت موفقیت‌آمیز بود، هاکوتو-آر به نخستین فرودگر خصوصی تبدیل می‌شد که یک فرود را روی ماه انجام داده است.

آی‌اسپیس تاکید کرد که این ماموریت، هشت مرحله را از ۹ نقطه عطف ماموریت خود با موفقیت به پایان رسانده و تنها در مراحل پایانی فرود شکست خورده است.

نمایندگان این شرکت گفتند که این اتفاق ناگوار بر پرتاب‌های برنامه‌ریزی‌شده ماموریت‌های دوم و سوم آی‌اسپیس که قرار است به ترتیب در سال‌های ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ انجام شوند، تأثیری نخواهد گذاشت.

از آنجا که این شکست در یک مشکل نرم‌افزاری ریشه دارد، ماموریت‌های آینده نیازی به طراحی مجدد سخت‌افزار ندارند.

«تاکشی هاکامادا» (Takeshi Hakamada)، بنیان‌گذار و مدیرعامل آی‌اسپیس در بیانیه‌ای گفت: اکنون ما توانسته‌ایم مشکل پیش‌آمده در حین فرود را شناسایی کنیم و تصویر بسیار واضحی را از چگونگی بهبود ماموریت‌های آینده خود داشته باشیم.

منبع: اسپیس