خطر تکرار اشتباه ورود بدون آگاهی به بورس در بازار رمزارزها / کلاهبرداری با فروش رمزارز‌های غیرمجاز ممکن است

این روزها بازار رمزارزهای خارجی به خصوص بیت کوین برای سرمایه گذاری داغ است و مردم عادی که دانش خاصی در این زمینه ندارند، به سودای کسب سود بیشتر، سرمایه خود را وارد این بازار می کنند؛ غافل از اینکه سقوط این بازارها شدید است و ناآگاهی باعث به دام افتادن این افراد در تور کلاهبرداران خواهد شد.

اما نهادها و کارشناسان درباره بازار رمزارزها چه می گویند؟

این روزها بازار خرید و فروش رمز ارزها داغ است و به خصوص کسانی که در بورس متضرر شده اند، سعی دارند سرمایه خود را به خیال کسب سود بیشتر از این بازار خارج کنند و به سمت خرید و فروش رمزارزها به خصوص بیت کوین ببرند.

به گزارش «تابناک اقتصادی»؛ این هجوم به سمت خرید و فروش بیت کوین و رمزارزها شبیه ابتدای سال جاری است که مردم بدون آنکه آگاهی و تخصصی در زمینه بورس داشته باشند، تنها با دعوت عده ای سرمایه خود را به این بازار آوردند؛ غافل از آنکه بدانند این بازار هم ریسک های خاص خود را دارد.

رشد اغوا کننده رمزارز‌ها به خصوص بیت کوین، حالا پای ایرانی‌ها را بیش از پیش به این بازار کشانده است. در حالی که سال ۱۳۸۹ قیمت هر بیت کوین، تنها ۰.۱ دلار بود، این رقم در دوم اسفند ماه سال جاری به بیش از ۵۸ هزار دلار و در دوازدهم اسفند ماه به ۴۷ هزار و ۴۳۵ دلار رسید.

بخشی اعظمی از این رشد خیره کننده قیمت بیت کوین به سال جاری بازمی‌گردد. یکم فروردین ماه سال جاری، قیمت هر بیت کوین ۶۲۱۸ دلار بود و هم اکنون با رشد ۶۶۲ درصدی به ۴۷ هزار و ۴۳۵ دلار رسیده است. اگر بازه را کوتاه‌تر کنیم، خواهیم دید که بازبخش زیادی از رشد قیمت بیت کوین از آبان ماه سال جاری تاکنون بوده است. رشد قیمت بیت کوین از یکم آبان ماه سال جاری تاکنون ۲۶۷ درصد بوده است؛ درست زمانی که بورس با ریزش‌های شدیدی رو به رو بود.

شاید همین رشد خیره کننده بیت کوین و بازدهی غیرقابل تصور از یک سو و ریزش بورس و ضرر‌های هنگفت ناشی از سرمایه گذاری در این بازار از سوی دیگر، مردم را بر آن داشته تا با ناآگاهی یا کمترین آگاهی و با یک شیب تند به سمت سرمایه گذاری در بازار رمز ارز‌ها حرکت کنند.

موضع بانک مرکزی درباره رمزارزها چیست؟

به تازگی عبدالناصر همتی، رییس کل بانک مرکزی درباره مبادله رمزارز‌ها اعلام کرده است: در این خصوص مصوبه هیات وزیران را گرفته‌ایم که اخیرا اصلاحاتی هم روی آن انجام و مقرر شده افرادی که قانونی و رسمی رمز ارز تولید کنند، امکان این را داشته باشند که برای واردات از آن استفاده کنند.

وی افزود: به زودی برای بیت‌کوین صرافی‌هایی مشخص می‌کنیم که فقط برای مبادلات تجاری بتوان از آن استفاده کرد.

"یکم فروردین ماه سال جاری، قیمت هر بیت کوین ۶۲۱۸ دلار بود و هم اکنون با رشد ۶۶۲ درصدی به ۴۷ هزار و ۴۳۵ دلار رسیده است"همتی تاکید کرد: خرید و فروش بیت‌کوین آزاد نمی‌شود؛ فقط آن‌هایی که رسمی استخراج کرده‌اند، تنها برای واردات کالا می‌توانند از رمزارز استفاده کنند. آن گونه که از صحبت‌های همتی برداشت می‌شود، تنها رمزارز‌هایی که به صورت رسمی استخراج می‌شوند، مجاز به استفاده در واردات خواهند بود و این در حالی است که میزان استخراج قانونی بیت‌کوین، طبق برآورد بانک مرکزی مستند به آمار وزارت صنعت ناچیز بوده و استخراج غیرقانونی بیشتر است.

مراقب کلاهبردار‌ها باشید

محمدرضا مانی یکتا، معاون اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی که در برنامه گفت و گوی ویژه خبری دوشنبه شب شبکه دو سیما حاضر شده بود، گفت: مردم بدانند خطر‌های این رمز ارز‌ها بسیار است و پرونده‌های بسیاری در زمینه کلاهبرداری، سرقت از کیف پول و مسدود شدن کیف پول رمز ارز‌ها تشکیل شده است.

وی با بیان اینکه در موضوع رمز ارز‌ها با یک پدیده روبه رو هستیم که اثر آن در کشور‌ها یکنواخت نیست گفت: هیچ پشتوانه دولتی و حاکمیتی در دنیا برای رمز ارز‌ها وجود ندارد و به این علت، مبادلات جهانی آن از سال ۲۰۱۶ افزایش نداشته است. معاون اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی افزود: در سال ۲۰۱۶ میزان مبادلات روزانه رمز ارز‌ها ۱۳۰ میلیارد دلار بوده که همچنان این رقم حفظ شده است و به دلیل غیر مجاز بودن این حوزه، برآورد دقیقی از مبادلات آن در کشور وجود ندارد. وی افزود: شش هزار رمز ارز در دنیا وجود دارد که ۶۰ درصد سهم این بازار در اختیار بیت کوین است.

معاون اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی گفت: به علت پشتوانه نداشتن رمز ارز‌ها، نوسانات قابل ملاحظه‌ای در حد ۱۵ تا ۲۰ درصد در روز برای آن وجود دارد. یکتا افزود: برای نمونه در سال ۲۰۱۶ بیت کوین ۲۰ هزار دلار افزایش قیمت داشت، اما در چند ساعت بهای آن کاهش بسیاری داشت.

معاون اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی با بیان اینکه آینده رمز ارز‌ها قابل تحلیل نیست، افزود: حدود سه و نیم درصد از کل قدرت پردازش شبکه بیت کوین جهانی در کشور ماست.

درباره ریسک‌های ناشی از این بازار همین قدر کافی است که بگوییم، در حالی که هر بیت کوین در دوم اسفند ۹۹ در اوج قیمت خود و در قله ۵۸ هزار و ۱۲۰ دلاری قرار داشت، در عرض ده روز قیمت آن به ۴۷ هزار و ۴۳۵ دلار سقوط کرده است؛ یعنی کسی که در قله این رمز ارز را خریداری کرده، هم اکنون ۱۸ درصد از دارایی خود را از دست داده است.

همچنین هر صعودی تندی یک سقوط تندتر نیز با خود به همراه دارد و باید مراقب بود.

وبسایت‌های خرید و فروش رمز ارز مجوز ندارند؟

مرکز ملی فضای مجازی در مورد سرمایه‌گذاری مردم در ارز‌های مجازی به دلیل احتمال متضرر شدن و نبود امکان پیگیری حق و حقوق آن‌ها اطلاعیه‌ای را در مورخه ۱۲ اسفندماه منتشر کرد. در این اطلاعیه تأکید شده که تاکنون هیچ‌ گونه تصمیمی برای اعطای مجوز به درگاه‌ها و وب‌سایت‌های فعال خرید و فروش رمزارز و بیت­ کوین در کشور گرفته نشده است.

در ادامه ذکر شده است: اکنون انواع رمزارز در فضای مجازی عرضه می‌شود و بسیاری از افراد با تبعات منفی و مشکلات متعدد در این زمینه مواجه می‌شوند. به همین دلیل، مرکز ملی فضای مجازی اعلام می‌کند که این نوع شبه دارایی‌ها هیچ‌گونه پشتوانه و تضمینی ندارند و دائم دچار نوسان قیمتی خارج از مناسبات اقتصادی متعارف می‌شوند که بیم از دست رفتن ثروت و دارایی خریداران را به وجود می‌آورد.

مردم و نهاد‌های نظارتی، گزارش های متعددی در مورد سرقت و کلاهبرداری در این بازار داده‌اند و بررسی این گزارش‌ها نشان می‌دهد فعالیت های مجرمانه در این فضا شدت گرفته است.

مرکز ملی فضای مجازی با اشاره به اینکه شرایط فعالیت در بازار ارز دیجیتال شفاف نیست و سرمایه را از کشور خارج می‌کند، می‌گوید: هیچ نشانه‌ای از وجود سازوکار‌های حفظ دارایی ‌های مردم توسط گردانندگان پشت پرده‌ی آن‌ها ارائه نشده است. در نتیجه این مرکز به مردم توصیه می‌کند که احتیاط ‌های لازم را انجام بدهند و در دام تبلیغات سوداگران این بازار غیر شفاف نیفتند.

مرکز ملی فضای مجازی به تجربه‌ی از دست رفتن دارایی‌ های مردم در جریان‌ های مشابه مانند شبکه ‌های هرمی اشاره می‌کند و می‌گوید تمام نهاد‌ها و صاحبان رسانه باید آگاهی‌بخشی صحیح به شهروندان انجام دهند.

کلاهبرداری با فروش رمزارز‌های غیرمجاز

دانیال دارایی کارشناس بازار رمزارز در گفتگو با خبرنگار تابناک اقتصادی گفت: همیشه در مرحله اول بازار‌های سرمایه گذاری دارای ضرر و زیان هستند و ضرر جزئی از بازار‌های سرمایه گذاری است. یک سر بازار‌های سرمایه گذاری سود است و سر دیگر آن ضرر؛ اما موضوع این است که ما چگونه وارد بازار‌های سرمایه گذاری شویم.

زمانی که ما بدون آگاهی و چشم بسته وارد بازار تاریکی مانند بازار رمزارز‌ها می‌شویم، دچار مشکل بسیاری خواهیم شد.

"اگر بازه را کوتاه‌تر کنیم، خواهیم دید که بازبخش زیادی از رشد قیمت بیت کوین از آبان ماه سال جاری تاکنون بوده است"من تجربه سه سال کار کردن در این بازار رمزارز‌ها را دارم. در این سه سال، هزار و یک اتفاق در این بازار را مشاهده کردم، اما هنوز بازار رمزارز‌ها برای من اتفاقات جدیدی دارد.

دارایی اظهار داشت: کاربر جدیدی که قصد ورود به این بازار را دارد اولین چالشی که با آن رو به رو می‌شود، ۵ تا ۷ هزار انواع رمزارز‌هاست که تنها ۲۰۰ تا ۲۵۰ رمزارز معتبر است. کاربر چگونه می‌تواند تشخیص دهد کدام رمز ارز معتبر و کدام معتبر نیست.

به گفته این کارشناس اقتصادی، در این بازار کارگزاری وجود ندارد که شما وارد یک سامانه مشخص شوید و خرید معتبر انجام دهید. اینجا یک بازار آزاد وجود دارد که ممکن است در دام کلاهبرداران بیفتید و حتی متوجه نشوید چه اتفاقی برای شما رخ داده است.

ممکن است یک نفر به شما مراجعه و یک پروژه‌ای را معرفی کند و بگوید که این پروژه بیت کوین آینده است و صحبت‌هایی را انجام دهد و بگوید که این رمز ارز هم به مانند بیت کوین ده سال پیش قیمت آنچنانی ندارد، اما در آینده رشد چشمگیری خواهد داشت. یا صرافی‌های غیرمجازی وجود دارد که کار‌های عجیب و غریبی را انجام می‌دهند که گا‌ه برخی از این صرافی‌های غیرمجاز در حال فروش رمزارز‌های غیرمجاز هم هستند؛ یعنی ارز‌هایی را می‌فروشند که وجود خارجی ندارند.

شیوه کلاهبرداری هم این گونه است که ده ارز معتبر دنیا و در کنار آن‌ها یک ارز کلاهبرداری را نیز قرار داده است. بعد کاربر همان ارز غیرمعتبر را می‌خرد که هیچ ارزشی ندارد؛ یعنی در حوزه ارز دیجیتال، چون چشم بسته و با ناآگاهی وارد شده است، کلا از همه طرف تیغ کلاهبرداران به سمتش هست؛ پس کاربر ناوارد باید شانس بیاورد که بتواند از این وضعیت خارج شود.

وی افزود: در این وضعیت از مدرسین زرد فضای مجازی تا صرافی‌های غیرمجاز همه به دنبال کلاهبرداری در این فضا هستند. یک کاربر ناآگاه چطور می‌تواند از کنار همه این تهدید‌ها به سلامت عبور کند؟

دانیال دارایی در ادامه گفت: پیش بینی می‌کنم که در چهار ماه آینده کلی پرونده از شکایات افراد حقیقی در همین زمینه رمزارز‌ها به دادستانی برود. موضوع پرونده‌ها هم این خواهد بود که فلانی فلان ارز را به من داد که ارزش نداشت، اینقدر پول گرفت و ارزی تحویل نداد و... .

توصیه من به مردم به عنوان یک کارشناس این است که در این بازار‌ها بسیار صبور باشند.

"همتی تاکید کرد: خرید و فروش بیت‌کوین آزاد نمی‌شود؛ فقط آن‌هایی که رسمی استخراج کرده‌اند، تنها برای واردات کالا می‌توانند از رمزارز استفاده کنند"بازار‌های سرمایه همیشه فضای ورود را می‌دهند. مردم اشتباهی را که در ورود به بازار سرمایه داشتند، تکرار نکنند. وقت بیشتری برای آموزش بگذارند و سپس وارد شوند.