اجرای طرحی که ۳۲ بار ناموفق بود!

به گزارش «تابناک» به نقل از ایسنا، کار کودک در خیابان یکی از معضلات اصلی و اساسی تهران محسوب می‌شود؛ چراکه کودکان با پشتیبانی باند و یا در سایه فقر خانواده در خیابان‌ها و چهارراه‌های سطح شهر در حال کسب‌وکار هستند؛ این کودکان در خیابان‌های تهران کاسبی می‌کنند تا افرادی خاص به پولی برسند، این در حالی است که تاکنون نهادهای مسئول ۳۲ مرحله طرح ساماندهی کودکان خیابان را با محوریت جمع آوری این افراد اجرا کردند که شکست خورده و در نتیجه اجرای ناموفق اینگونه طرحها، شاهدیم که روز به روز تعداد این کودکان در قالب مشاغل جدید افزایش می یابد.

شهرداری تهران در دوره مدیریت علیرضا زاکانی بارها ضمن انتقاد از اجرای طرح های ضربتی جمع آوری کودکان کار و خیابان، مدل جدیدی برای ساماندهی این کودکان با محوریت خانواده های کودکان و با پشتیبانی پلیس و دستگاه قضا برای انهدام باندهای مافیای استثمار کودکان کار و ارتقاء توانایی مالی خانواده های این افراد را مطرح کرده است. حالا با  انتخاب شهردار تهران به عنوان دستیار ویژه رئیس جمهور در حوزه آسیب های اجتماعی شهر تهران بار دیگر اجرای طرح جذب، ساماندهی و استعدادیابی کودکان کار مطرح شده است.

به گزارش ایسنا، مدیرعامل سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران معتقد است که باید  برای اجرای طرح جذب، ساماندهی و استعدادیابی کودکان کار و خیابان همه اضلاع اجرای این طرح به موازات یکدیگر مورد توجه قرار گیرد و یکی از اضلاع مهم نیز شهروندان هستند که یاد بگیرند به این کودکان کمک نکنند تا  اقتصاد کف خیابانی باندهای کار کودک منهدم شود.

احمدی صدر مدیرعامل سازمان خدمات و مشارکت های اجتماعی شهرداری تهران در گفت وگویی با ایسنا، با تأکید بر اینکه اگر فرهنگ سازی و اقناع عمومی انجام ندهیم این طرح ابتر خواهد شد، می‌گوید: با برگزاری چندین جلسه کارشناسی و تخصصی و بررسی طرح های خوبی که از سوی فعالین و گروه های جهادی این حوزه ارائه شد، به جمع بندی یک الگوی مناسب رسیدیم، بگونه‌ای که بر اساس همین اقدامات نیز کار اجرایی را شروع کردیم و در قرارگاه اجتماعی شهر تهران با جدیت و هم افزایی سایر نهادها پیگیر امور هستیم تا در قالب سه برنامه ریزی کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت بتوانیم به الگوی منسجم اجرایی دست یابیم.

به گفته وی، در برنامه ریزی کوتاه مدت سازمان خدمات و مشارکت های اجتماعی در نظر داریم در مرحله نخست اقداماتی در زمینه ساماندهی کودکان کار انجام دهیم که تغییر چهره شهر محسوس شود. قطعا پس از اجرای مرحله اول این طرح که با همکاری سایر نهادها انجام می شود، وارد مرحله دوم و سوم می شویم.

احمدی صدر در مورد برنامه شهرداری تهران برای ساماندهی کودکان کار با بیان اینکه نگاه کردن به مسئله کودکان کار باید چند بعدی باشد، می‌گوید: مسئله کودکان کار صرفا با موضوعی که در ادوار گذشته رخ داده، متفاوت است چراکه بنا بر گزارش مرکز پژوهش های مجلس ۳۲ بار طرح جمع آوری انجام شده و موفق نبوده، پس نباید مجددا اینگونه طرح های ساماندهی کودکان کار تکرار شود.

وی با تأکید بر اینکه اساساً جمع آوری این بچه‌ها از خیابان‌ها را قبول نداریم و تکرار نمی‌کنیم و بحث ما سامان دهی با محوریت حفظ کرامت این بچه‌ها و استعدادیابی آنهاست، ادامه می‌دهد: طرحی که برای سامان دهی کودکان کار آغاز کردیم؛ با رویکرد خانواده محوری و اخلاق محوری است؛ یعنی به عبارت ساده تر ما می‌دانیم که برخی از کودکانی که سر چهارراه هستند، خانواده دارند و باید به کانون خانواده شان انتقال داده شوند؛ البته اکثر خانواده‌هایی که بعضاً به علت مهاجرت به تهران و امرار معاش، کودکان خود را به چهارراه‌ها می‌فرستند نیز باید بدانند که جای کودکانشان سر چهارراه و خیابان نیست و کودکان در خیابان دچار بزه و مشکلات متعدد می‌شوند.

کمک مردم به کودکان کار؛ ظلم بزرگ به کودکان است

احمدی صدر ادامه می‌دهد: مردم از صحنه ناخوشایند مراجعه کودکان سر چهارراه به ماشین های آنها و زدن روی شیشه و یا بعضاً بی احترامی کردن ناراحتند. ما یک مسئله به نام کار کودک داریم؛ اما چند وجه دارد و یک وجهش فرهنگ سازی عمومی است و مردم باید بدانند که اگر به این کودکان کمک کنند، یعنی به این بچه ها می گویند که در خیابان حضور داشته باشند و مردم همواره به آنها کمک می کنند که این ظلم بزرگی به این کودکان است؛ چراکه این سرمایه در جیب بچه ها نمی رود و حتی اگر بخشی به جیبشان برود باعث می شود دائما در خیابان و در معرض آسیب باشند و آینده‌ای برای خود متصور نباشند و کرامتشان حفظ نشود و از نظر روحی _ روانی خود شهروندان هم آسیب ببینند.

وی تأکید می‌کند: نکته دوم برخورد با کسانی است که این کودکان را استثمار می کنند. اعتقاد و کار کارشناسی دو ساله بنده این است که اگر بخواهیم موفق باشیم باید با سرشبکه ها برخورد کرد و هر کس بخواهد مسیری جز این مسیر طی کند؛ مسیر اشتباهی است و ابتر خواهد ماند.

"اعتقاد و کار کارشناسی دو ساله بنده این است که اگر بخواهیم موفق باشیم باید با سرشبکه ها برخورد کرد و هر کس بخواهد مسیری جز این مسیر طی کند؛ مسیر اشتباهی است و ابتر خواهد ماند"طرح ضربتی جمع آوری کودکان کار یک طرح ابتر خواهد بود.

مدیرعامل سازمان خدمات و مشارکت های اجتماعی شهرداری تهران در مورد برنامه‌های شهرداری تهران با تأکید بر اینکه رویکردی که انتخاب کردیم؛ اصلا طرح ضربتی نیست، ادامه می دهد: در این برنامه یک ساماندهی در کوچه‌ها و خیابان‌ها ایجاد خواهیم کرد و منظورمان این نیست که به خیابان بریزیم و جمع آوری کنیم. منظور و هدف مان ساماندهی است و در ابتدا نیز به موضوع فرهنگ سازی عمومی توجه می‌کنیم تا شهروندان به کسانی که سر چهارراه هستند؛ کمک نکنند چراکه بستر اقتصادی کف خیابان سبب می‌شود کودکان کار با پشتیبانی سرشبکه‌ها حضور داشته باشند و باعث می شود درآمدی که از خیابان‌ها کسب می‌شود حتی دیگران را از سایر شهرستان ها و همچنین اتباع را به خیابانهای تهران جلب کند.ب بنابراین باید این فرهنگ سازی عمومی اتفاق بیافتد و مردم به این نوع افراد کمک نکنند که واقعا کمک نیست و نگهداشتن بچه ها در معرض انواع و اقسام آسیب ها و لطمات سوء است.

احمدی صدر ادامه می‌دهد: دستگاه‌های مجری موظفند با سرشبکه‌هایی که این کودکان را استثمار می کنند و در شهرستان ها جذب می‌کنند و با پرداخت مبلغ ناچیزی این کودکان را سر خیابان‌ها می آورند و هدایت می‌کنند برخورد کنند. این بچه ها باید مشاوره شوند. در خودروهایی که قرار است این کار را انجام دهند، مشاور متخصص هست و قرار است این مشاوران سر چهارراه با این بچه‌ها صحبت کنند و بگویند کرامت، عزت و شخصیت شما این است که آینده‌ای برای خود متصور باشید، ضمن این که سر چهارراه بودن ممنوع است؛ یعنی سر چهارراه تکدی کردن و گدایی کردن به صرف این که گل یا دستمال کاغذی دست بگیرید؛ پوششی برای تکدی‌گری است و ممنوع است و باید به خانواده برگردید و توسط مشاور نزد خانواده شان فرستاده می شوند؛ نه این که مرکزی ایجاد کنیم و در آنجا زندانی و نگهداری کنیم که این ابتر است.

وی یادآور می‌شود: فرضا اگر مرکزی ایجاد شود و کودکان کار را جمع کند و ۲۱ روز نگه دارند، بعدش چه؟ ۳۲ بار این اتفاق در تهران در ادوار گذشته رخ داده و موفق نبوده و الان هم این هشدار را می دهم. طرح ما یک طرح کارشناسی دو ساله است.

اگر هر کس و هر دستگاهی بخواهد به سمت جمع آوری و اتفاقات زود بازده برود جواب نمی‌دهد. اگر این بسته را ببینند که این نوع کودکان را به خانواده هایشان ارجاع دهیم و خانواده بپذیرد که بچه را به درون یک بزه اجتماعی می فرستد و نباید این کار را بکند و متعهد شود، کم کم این چرخه در سر چهارراه ها و خیابان‌ها و سطح شهر اتفاق می‌افتد که کودک کار می‌بیند که دیگر سر چهارراه کسی به او کمک نمی کند و بازارش وجود ندارد و در ادامه دستگاه قضا و پلیس باید با سرشاخه‌ها برخورد کنند.

مدیرعامل سازمان خدمات و مشارکت های اجتماعی شهرداری تهران با اشاره به اینکه در ادامه اجرای این طرح خانواده‌ها نسبت به نگهداری و حفظ فرزندانشان کوشا می شوند، در مورد ضلع چهارم اجرای این طرح می‌گوید: باید بستری برای این بچه ها فراهم کنیم که جذابیت داشته باشد که در حال حاضر شروع به ارائه خدمات فرهنگی -ورزشی و تفریحی  رایگان به این کودکان می‌کنیم تا این کودکانی که همیشه در چهارراه ها بودند و قرار است که دیگر نروند، اوقاتشان پر شود.

وی با تأکید بر اینکه در طرح شهرداری تهران یک ضلع حمایتی برایش دیدیم که استعدادیابی است، ادامه می‌دهد: تا به امروز ۳۷ مرکز برای حمایت از کودکان کار در تهران راه اندازی شده و مرکز استعدادیابی کودکان ایران را راه‌اندازی کردیم تا استعدادهای این کودکان  شناسایی شود.

مدیرعامل سازمان خدمات و مشارکت های اجتماعی شهرداری تهران در ادامه سخنان خود تأکید می‌کند: اگر این این چند برنامه و ضلع را با هم و همزمان در تهران اجرا کنیم و مردم نیز در جریان باشند و اطلاعاتشان در این زمینه افزایش یابد، قطعا اجرای این طرح بستری را فراهم می‌کند که فعالیت کودکان کار ظرف مدت زمان مشخص از سطح شهر کاهش می یابد؛ ولی اگر مردم همکاری نکنند و سر چهارراه کمک کنند و از آنها گل بخرند و دلسوزی کنند؛ حتما بازگشت کودکان کار را در چهارراه‌ها خواهیم دید و در بیان کلی تر باید تأکید کنم که اگر هر کدام از این اضلاع خود را کم رنگ نشان دهد شاهد کودکان کار در خیابان خواهیم بود.

وی در مورد زمان به ثمر نشستن اثرات اجرای این طرح نیز تأکید می‌کند: حل آسیب‌های اجتماعی در یک یا دو ماه به صورت کامل امکان پذیر نیست؛ اما مرحله اول این است که این اتفاق بیافتد و طرح اجرایی شود تا در سطح شهر شرایطی را ببینیم که حضور کودکان کار کاهش پیدا کرده است؛ اما شروع طرح معنایش این نیست که آسیب‌های اجتماعی و کودکان کار سر چهارراه ها کم و صفر شدند و این طور نیست و به مرور زمان انجام می‌شود.

مدیرعامل سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران ابراز امیدواری می‌کند: این طرح استمرار داشته باشد و بتوانیم طی یکی دو سال آینده این جمله را بگوییم که امروز فرهنگ عمومی به سمتی رفته که سر چهارراه ها دیگر اقتصادی برای کودک و متکدی وجود ندارد و این اتفاق شدنی است چراکه در چند گوشه کشور افتاده و در برخی از کلان شهرهای جهان نیز این اتفاق افتاده و ما هم می‌توانیم به این سمت پیش برویم.

وی در پاسخ به این سوال که بسیاری از خانواده های این کودکان به دلیل مشکلات مالی و تأمین پول، فرزندان خود را سرچهارراه می فرستند، برای حل این مشکل چه باید کرد؟ می‌افزاید: ضلع پنجم ضلع حمایت از خانواده است؛ یعنی باید به سراغ خانواده برویم و در اینجاست که باید کمیته امداد، بنیاد مستضعفان، ستاد اجرایی فرمان امام، بنیادهای کارآفرین کشور، وزارت کار و وزارت صمت به میدان بیایند و از خانواده حمایت شغلی کنند. هرگز نمی‌توانیم درآمد بالایی که این کودکان سر چهارراه دارند را تأمین کنیم؛ ولی به اندازه و مقدورات خودمان باید از خانواده این کودکان حمایت کنیم.