ایران، خاورمیانه و تندروها؛ چه در انتظار است؟

آفتاب‌‌نیوز :

صادق زیباکلام استاد کرسی علوم سیاسی دانشگاه تهران، چهره سرشناس سیاسی در ایران است که گاهاً نظراتش در سپهر عمومی کشور جنجال‌آفرین می‌شود، وی به تازگی پس از مدت‌ها دوباره به صداوسیما دعوت شد، در این گفتگو سوالات درباره مسائل داخلی و بین المللی را با او در میان گذاشتیم که می‌خوانید.

صادق زیباکلام در پاسخ به سوالی در مورد اتمسفر مسائل قومیتی در حال حاضر و نقش آن را مسائل سیاسی کشور به آفتاب‌نیوز گفت: این یک واقعیت است که ما با مسئله‌ای به نام قومیت در کشور روبه رو هستیم و این یک مسئله واقعی و عینی است. اینکه هرگاه با مسئله قومیت رو به رو می‌شویم سعی کنیم با برچسب تجزیه‌طلبی موضوع را فیصله بدهیم، راه به جای نمی‌برد. در یکصد سال گذشته هرگاه دولت مرکزی در تهران دچار ضعف شده ما شاهد به راه افتادن تحرکات گریز از مرکز بوده‌ایم، به خصوص در کردستان، پس از آنکه وقتی نظام مشروطه به برخی اختلافات داخلی انجامید، ما شاهد مسائلی در کردستان و آذربایجان بودیم. در زمان رضاه شاه وحدت و یکپارچگی سرزمینی به وجود آمد، اما بعد از سقوط او دوباره این مسائل اوج گرفت، محمدرضاه شاه پهلوی و نیرو‌های مسلح دوباره یکپارچگی و ثبات را به وجود آوردند. تا زمان پیروزی انقلاب که دوباره مسائل قومیتی بروز و ظهور یافت.

"اینکه هرگاه با مسئله قومیت رو به رو می‌شویم سعی کنیم با برچسب تجزیه‌طلبی موضوع را فیصله بدهیم، راه به جای نمی‌برد"در حال حاضر نیز در اعتراضات مدنی که شکل می‌گیرد، ما شاهد یک نوع یکدستی و پیوستگی در کردستان و شهر‌های کُردنشین هستیم. اینکه حالا ما بیایم کاری که در ظرف یکصد سال گذشته انجام داده‌ایم را تکرار کنیم خیلی راه به جای نمی‌برد، بلکه باید مطالبات و خواسته‌های آن‌ها را بررسی کنیم و همانطور که در کشور‌های دمکراتیک به مسئله قومیت پرداخته و آن را حل کرده‌اند، ما نیز باید تلاش کنیم به کمک دمکراسی مسئله قومیت را سامان بدهیم.

وی در ادامه افزود: اینکه شما بخواهید به زور فارسی‌گرایی را حاکم کنید، کاری که در یک قرن اخیر انجام گرفته، راه به جای نمی‌برد. در عراق هم خواستند پان عربیسم را به زور حاکم کنند و نتیجه‌ای در بر نداشت، به نظر من راهکار همان دمکراسی است، همانگونه که در کشور‌های دیگر ملت‌ها، زبان‌ها و مذاهب مختلف در کنار هم و در سایه دمکراسی به نوعی همگرایی و زیست مسالمت‌آمیز رسیده‌اند، ما نیز می‌توانیم از همان روش تبعیت کنیم. 

صادق زیباکلام در پاسخ به سوالی در مورد روند فعلی یکدست شدن حاکمیت و خالص‌سازی و حذف اصلاح‌طلبان از ساختار قدرت گفت: من فکر می‌کنم به جزء دمکراسی، دمکراسی و فقط دمکراسی آینده دیگری برای ایران نمی‌توان متصور بود. دلواپسان، جبهه پایداری و افراطی‌ها امروز خیلی قدرت دارند. در خصوص انتخابات نیز تا آنجا که می‌دانم قاطبه اصلاح‌طلبان تمایلی به همراهی با انتخابات نداشته‌اند، حالا ممکن است برخی گروه‌ها که خود را اصلاح‌طلب می‌دانند تمایل به مشارکت داشته باشند، اما  این یک واقعیت است که مردمی که پایگاه اجتماعی اصلاح‌طلبان بوده‌اند اگر اصلاح‌طلبان هم مشارکت کنند در این مورد با اصلاح‌طلبان همراهی نخواهند کرد.

زیباکلام در خصوص سوالی در مورد نحوه مواجهه افکار عمومی با فلسطین در ایران اظهار کرد:، چون خیلی‌ها منتقد و ناراضی هستند و مسئولین هم نمی‌خواهد قبول کند، بنابراین یک دوگانگی میان حاکمیت و بدنه اجتماعی ۷۰ تا ۸۰ درصد جامعه به وجود آمده است؛ بنابراین هرچه مسئولین می‌گویند خوب است اکثریت جامعه در برابر آن موضع می‌گیرند، البته حکمرانی چندان گوشش به این حرف‌ها بدهکار نیست.

بعضی وقت‌ها انسان فکر می‌کند، که گرانیگاه حکمرانی می‌گوید همان ۲۰ درصد که موافق من هستند کافی است.

وی درباره راه‌حل دو کشوری اسرائیل و فلسطین و از سویی دیگر، تئوری نابودی کامل اسرائیل بیان کرد: جناح راست اسرائیل، یعنی جریانات تندرو و رادیکال و مذهبی که در ائتلاف با نتانیاهو هستند خواهان یک کشور کامل به نام اسرائیل هستند و به شدت با نظریه دو کشور مخالف هستند. حاکمیت ما نیز به شدت با نظریه دو دولت در کنار هم مخالف است. انقلابیون در ایران هم می‌گویند اسرائیل باید نابود شود، با این همه حوادثی که در ۷ اکتبر روی داد نشان داد که تنها چاره کار نظریه دو دولت است، حالا هر چه قدرهم تندرو‌های اسرائیل با آن مخالفت کنند. آمریکا و بسیاری از کشور‌های اروپایی نیز از ایده دو کشور حمایت می‌کنند، در نهایت معتقدم نظریه دو کشور فلسطین و اسرائیل به عنوان راه حل مورد پذیرش واقع می‌شود.