شکست مذاکرات سه‌جانبه مصر و سودان و اتیوپی بر سر سد نیل

هیأت‌های مذاکره مصر و سودان و اتیوپی در کینشاسا پایتخت جمهوری دموکراتیک کنگو گرد آمده بودند تا بر سر نزاع آبی سه کشور با توجه به ساخت سد بزرگی بر نیل آبی در اتیوپی گفت‌و‌گو کنند. این مذاکرات سه‌شنبه هفته جاری ششم آوریل بدون نتیجه به پایان رسید.

عبدالفتاح سیسی، رئیس‌جمهوری مصر پس از شکست مذاکرات چهارشنبه هفتم آوریل به تهدید تلویحی نظامی روی آورد و گفت: «همه گزینه‌ها روی میز است». پیش از این نیز بارها مصر تهدید کرده بود که برای جلوگیری از افتتاح سد بزرگ اتیوپی روی رودخانه نیل آبی گزینه نظامی را از نظر دور ندارد.

سیسی گفت: «به برادرانمان در اتیوپی می‌گویم؛ بیایید به جایی نرسیم که شما حتی به یک قطره از آبِ مصر دست‌درازی کنید، چرا که همه گزینه‌ها روی میز است.»

«سد رنسانس عظیم اتیوپی» در غرب اتیوپی روی رودخانه نیل آبی محل اصلی مناقشه است. آدیس آبابا ۲۲ ژوئیه گذشته با اعلام آبگیری سد رنسانس عظیم اتیوپی، مصر و سودان را برآشفت. دو کشور پایین‌دستی نیل آبی خواسته بودند که تا دستیابی به توافقی جامع بر سر مدیریت آب، آبگیری این سد عظیم آغاز نشود.

"هیأت‌های مذاکره مصر و سودان و اتیوپی در کینشاسا پایتخت جمهوری دموکراتیک کنگو گرد آمده بودند تا بر سر نزاع آبی سه کشور با توجه به ساخت سد بزرگی بر نیل آبی در اتیوپی گفت‌و‌گو کنند"

یک کارگر به سد در حال ساخته‌شدن «رنسانس عظیم اتیوپی» نگاه می‌کند، ۲۶ دسامبر ۲۰۱۹ ــ عکس: EDUARDO SOTERAS / AFP

این سد به نماد افتخار ملی اتیوپی بدل شده اما مصر می‌گوید ساخت آن «تهدیدی وجودی» برای جمعیت ۱۰۰ میلیون نفره این کشور است. سودان نیز نگرانی‌هایی دارد اما کمتر از مصر و از ساخته شدن سد به دلیل مدیریت سیلاب‌ها شاید نفعی هم ببرد.

با وجود این، یاسر عباس وزیر آبیاری سودان نیز چهارشنبه هفتم آوریل هشدار داد که کشورش آماده است موضع خود را در مورد این سد سرسختانه‌تر کند و به لابی‌گری برای مخالفت با آن در بالاترین سطوح بین‌المللی بپردازد.

اگرچه این سد برخلاف معاهدات موجود بر سر نیل است، اتیوپی می‌گوید این معاهدات میراث استعمار بریتانیا است و آنها را قبول ندارد. همزمان اثرات سوء زیست‌محیطی و اجتماعی این سد نیز اجتماع‌های بومی و فعالان محیط زیست را نگران کرده است.

اتیوپی ۲۰۱۱ ساختن سد رنسانس عظیم اتیوپی را روی نیل آبی آغاز کرد. نیل آبی یکی از دو شاخه اصلی در کنار نیل سفید و مهم‌ترین بین این دو است که در سودان به هم می‌پیوندند و نیل را می‌سازند. ۸۵ درصد کل آب نیل از ارتفاعات اتیوپی می‌آیند.

دولت اتیوپی از مردم خود در داخل و خارج کشور خواسته که از این پروژه حمایت کنند.

چهره های مشهور و مردم عادی به این ندا پاسخ داده اند و مسأله سد رنسانس عظیم به مسأله ای ملی‌گرایانه بدل شده است.

درباره این مناقشه آبی بیشتر بخوانید:

داستان بزرگ‌ترین سد برق‌آبی آفریقا: «رنسانس» برای اتیوپی؟