دلار به ۳۱ هزار تومان رسید؛ وزیر اقتصاد: تمام «هم و غم» خود را متوجه ارز نکنیم

سرانجام پس از گذشت یک ماه از «جراحی اقتصادی» و چند روز پس از ماجراجویی‌های دریایی جمهوری اسلامی برای توقیف برخی کشتی‌های خارجی، تلاطم به بازار ارز ایران نیز رسید و هر دلار آمریکا بیش از ۳۱ هزار تومان معامله شد.

منابع خبری در ایران اعلام کرده‌اند که قیمت هر دلار آمریکا از شامگاه یکشنبه روند صعودی خود را آغاز کرد و بعد از ظهر دوشنبه نهم خرداد به اوج خود در شش ماه اخیر رسید.

رسانه‌های رسمی در ایران عموما «قیمت دلار در بازار آزاد» را منتشر نمی‌کنند و صرفا به انعکاس قیمت بازار متشکل ارزی، ارز نیمایی، نرخ «ای‌تی‌اس» و نهایتا «ارز صرافی» که در آن ارزهای خارجی به صورت محدود با رقمی پایین‌تر و فقط با «شرایط خاص اعلام شده از سوی دولت» عرضه می‌شود، می‌پردازند.

پیشتر در نیمه آذرماه ۱۴۰۰ نرخ برابری دلار ایالات متحده آمریکا در برابر ریال ایران به بیش از ۳۱۰ هزار ریال رسید. در آن زمان مسئولان دولت سیزدهم جمهوری اسلامی علت آن را «شرایط به جا مانده از دولت قبل» و «دست‌های پنهان» دانستند.

ابراهیم رئیسی شانزدهم آذرماه ۱۴۰۰ همزمان با مامور کردن نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی «جهت بررسی علل افزایش ناگهانی بهای ارز»، مدعی شده بود که دولت او «خبر دقیق» دارد از «تلاش عده‌ای» برای «بالا بردن نرخ ارز» همزمان با «مذاکرات وین» و احیای معاهده برجام که در آن زمان در حال برگزاری میان تهران و کشورهای غربی بود.

اما وزیر امور اقتصادی و دارایی ایران روز دوشنبه گفت که «مسیر صحیح» در اقتصاد ایران این است که «بین دو مقوله پول و ارز توازن ایجاد شود» و با توجه به «لنگر ارز»، تمام «هم و غم» خود را «متوجه ارز نکنیم»، بلکه به «سیاست‌های پولی و بانکی» هم توجه شود.

احسان خاندوزی با اعلام این که «اقتصاد برای رشد نیاز به ثبات و پیش‌بینی‌پذیری دارد»، اظهار داشته است: اگر «فضای ثبات» بر اقتصاد حاکم شود و «قابل پیش‌بینی» باشد، اقتصاد «به صورت خودکار» مسیر رشد خود را پیدا خواهد کرد.

این سخنان در حالی صورت می‌گیرد که رئیس دولت سیزدهم و تیم اقتصادی او از خرداد ۱۴۰۰ و میانه تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری تا کنون، بارها وعده «تغییر وضع موجود به نفع مردم»، «تک رقمی شدن تورم» و یا «رفع فقر مطلق» به همراه «روتق بخشی به بازار» را داده‌اند.

از سوی دیگر، بر اساس اعلام بانک مرکزی جمهوری اسلامی، در پایان فروردین امسال حجم نقدینگی نسبت به اسفند ۱۴۰۰ به ۴ هزار و ۸۲۳ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان رسیده است.

در کنار آمار منتشر شده از حجم نقدینگی تا فروردین‌ماه، از نیمه اردیبهشت‌ماه نیز حجم قابل توجهی از «خلق پول» در قالب «کمک هزینه معیشتی» ناشی از «آزادسازی قیمت کالاهای اساسی» و «حذف ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی» توسط دولت جمهوری اسلامی در سطح جامعه تزریق شده است.

بر اساس این گزارش رسمی منتشره از سوی بانک مرکزی دولت سیزدهم جمهوری اسلامی، نرخ «رشد دوازده‌ماهه نقدینگی» در فروردین‌ماه ۱۴۰۱ نیز معادل «۳۸.۲ درصد» بوده است.

آشفتگی امروز بازار ارز ایران که برآورد می‌شود ناشی از فعالیت‌های مناقشه برانگیز جمهوری اسلامی در منطقه و برخی اخبار مربوط به مذاکرات اتمی تعلیق یافته وین باشد، همراه شده است با افزایش بهای برخی بازارهای نزدیک به آن همچون طلا که در همین راستا، بهای سکه را به بالای ۱۵ میلیون تومان نیز رساند.