درمان گودی و قوز کمر با فیزیوتراپی، ورزش، بریس و جراحی

در صورتی که انحنای ستون فقرات از ۱۰ درجه بیشتر باشد گودی و قوز کمر ایجاد می‌شود. امکان دارد شدت گودی کمر خفیف و یا شدید باشد. صرف نظر از شدت این عارضه، در تمامی موارد گودی و قوز کمر درد ایجاد می‌شود.

انواع اصلی گودی کمر

بر خلاف باور عمومی، ستون فقرات کاملاً صاف و مستقیم نمی‌باشد. در واقع در ستون فقرات تعدادی خمیدگی مختصر وجود دارد. در ستون فقرات در قسمت کمر یک خمیدگی به سمت داخل و در قسمت قفسه سینه، خمیدگی به سمت بیرون وجود دارد.

"در ستون فقرات در قسمت کمر یک خمیدگی به سمت داخل و در قسمت قفسه سینه، خمیدگی به سمت بیرون وجود دارد"انواع اصلی گودی و قوز کمر شامل موارد زیر می‌باشند:

• اسکولیوز: انحنای غیرطبیعی یک طرفه در ستون فقرات می‌باشد. انحنای ستون فقرات به طرف راست دکسترواسکولیوز و انحنا به سمت چپ لوواسکولیوز نام دارد. البته در بیشتر موارد در بیماران مبتلا به اسکولیوز بیش از یک خمیدگی در ستون فقرات وجود دارد.
• قوز کمر: قوز کمر زمانی ایجاد می‌شود که در قسمت فوقانی کمر گودی ایجاد می‌شود. در این حالت سر و شانه‌ها به سمت جلو متمایل شده و بالاتنه در حالت خمیده قرار می‌گیرد.
• گودی کمر: گودی کمر معمولاً به عنوان عارضه جانبی قوز کمر ایجاد می‌شود. در این حالت در قسمت کمر به سمت داخل گودی ایجاد شده و شکم به سمت بیرون متمایل می‌شود.
• سندرم کمر صاف: این عارضه زمانی ایجاد می‌شود که انحنای طبیعی ستون فقرات از بین برود.

  در این حالت ستون فقرات به صورت صاف و مستقیم در می‌آید. سندرم کمر صاف می‌تواند باعث شود تا بیمار به سمت جلو متمایل شود و در نتیجه در زمان راه رفتن دچار مشکل شود.

• اسپوندیلیت آنکیلوزان: این نوع التهاب مفاصل باعث اتصال مهره‌های ستون فقرات به یکدیگر می‌شود. در این حالت ستون فقرات قابلیت عملکردی خود را از دست می‌دهد و وضعیت بدنی شخص به یک حالت ثابت محدود می‌شود.
• اسپوندیلولیستزیس (لغزش مهره): این عارضه در اثر نقص مادرزادی در ستون فقرات ایجاد می‌شود. لغزش مهره در شدیدترین حالت خود باعث می‌شود تا مهره به طور کامل از ستون فقرات بیرون زده و باعث ایجاد عارضه اسپوندیلوپتوسیس شود.

علائم گودی و قوز کمر

 

در صورت وجود گودی و قوز کمر امکان دارد علائم زیر بروز کنند:

• درد گردن، کمر یا پا
• دردی که به دست‌ها و پاها انتقال پیدا می‌کند
• نشانه‌های فیزیکی گودی و قوز کمر
• طول نامساوی لگن، شانه‌ها یا پاها
• برآمدگی در قسمت فوقانی کمر یا در یک طرف قفسه سینه
• تورفتگی قسمت پایین کمر
• از دست رفتن انحنای طبیعی قسمت فوقانی یا تحتانی کمر
• سندرم چانه یا قفسه سینه و یا متمایل شدن سر به طرف جلو
• ناپایداری در زمان راه رفتن
• فتق دیسک، فشردگی اعصاب و تنگی کانال نخاعی کمر
• عارضه‌های مرتبط با قلب، ریه یا مثانه

درمان گودی کمر و قوز کمر

 

گودی کمر و قوز کمر می‌تواند باعث کاهش اعتماد به نفس اشخاص شده و از انجام فعالیت‌های روزانه جلوگیری کند و باعث ایجاد درد شود.

بسیاری از روش‌های غیر جراحی و جراحی در کنترل درد و درمان گودی کمر موثر هستند. در صورتی که گودی کمر به درمان نیاز داشته باشد، ابتدا بایستی از روش‌های درمانی غیر جراحی استفاده شود.

"انواع اصلی گودی و قوز کمر شامل موارد زیر می‌باشند: اسکولیوز: انحنای غیرطبیعی یک طرفه در ستون فقرات می‌باشد"این روش‌ها شامل استفاده از بریس یا فیزیوتراپی هستند.

در صورتی که گودی کمر و قوز کمر با این روش‌ها بهبود پیدا نکردند، امکان دارد به جراحی جهت رفع عارضه نیاز باشد. جراحی جهت بهبود گودی و قوز کمر به سه روش انجام می‌شود.

در روش فیوژن ستون فقرات، جراح ستون فقرات را در حالت راست قرار داده و آن را در وضعیت مناسب نگه می‌دارد. در روش استئوتومی استخوان مورد نظر خارج شده و یا اینکه جهت رشد ستون فقرات در راستای مناسب، از روش جراحی بدون فیوژن استفاده می‌شود.

 

علت ایجاد گودی و قوز کمر

پزشکان گودی و قوز کمر را بر اساس دلایل ایجاد عارضه، در گروه‌های مختلفی دسته‌بندی می‌کنند. اگر چه عوامل مختلفی می‌توانند باعث ایجاد گودی کمر شوند، شایع‌ترین دلایل بروز این عارضه عبارتند از:

• عوامل مادرزادی: گودی یا قوز کمر در برخی از موارد پیش از تولد نوزاد شکل می‌گیرد. عوامل ژنتیکی و یا بروز مشکلات در رحم می‌توانند سبب ایجاد این عارضه شوند.
• عارضه‌های مربوط به کودکان: برخی از انواع قوز کمر در دوران کودکی بروز می‌کنند.

  برای مثال اسکولیوز معمولاً بین سنین ۱۰ تا ۱۲ سالگی ایجاد می‌شود.

• وضعیت نامناسب بدنی: وضعیت نامناسب بدنی در دوره رشد ستون فقرات می‌تواند باعث خمیدگی قسمت فوقانی کمر به سمت جلو شود. جهت رفع این حالت از تمارین مربوط به تقویت عضلات و بهبود وضعیت بدنی استفاده می‌شود.
• اختلالات عصبی- عضلانی: برخی از اختلالات مانند فلج مغزی می‌توانند سبب تغییر فعالیت عضلانی شوند. در نتیجه این اختلال امکان دارد گردن و کمر شکل طبیعی خود را از دست بدهند.
• عارضه‌های تخریبی: آسیب‌دیدگی در فقرات می‌تواند سبب تخریب دیسک‌های کمر شود. ضعیف شدن مهره‌ها می‌تواند منجر به ایجاد عارضه قوز کمر شود. همچنین رباط‌های محافظ ستون فقرات ممکن است سفت شوند و سبب بر هم زدن راستای ستون فقرات در قسمت کمر شوند.
• آسیب‌دیدگی: آسیب‌هایی مانند وارد شدن ضربه ناگهانی به کمر می‌تواند سبب خارج شدن مهره از جای خود شده و باعث تغییر انحنای کمر شود.
• عارضه‌های ناشی از درمان پزشکی: این عارضه‌ها مانند سندرم کمر صاف در نتیجه فیوژن ناموفق ستون فقرات ایجاد می‌شوند.
• عارضه‌های بدون علت مشخص (ایدیوپاتیک): زمانی که علت ایجاد گودی و قوز کمر مشخص نباشد، به آن عارضه ایدیوپاتیک گفته شود .

  برای مثال بیشتر موارد اسکولیوز تحت عنوان اسکولیوز ایدیوپاتیک شناخته می‌شوند.