قاسمی: عسگرخانی، پدر علم روابط بین‌الملل در ایران بود / فاضلی: عسگرخانی معتقد بود که باید برای برجام رفراندوم برگزار شود

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، مراسم بزرگداشت استاد مرحوم دکتر عسگرخانی به همت بسیج دانشجویی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران و با حضور برخی اساتید این دانشکده از جمله محمد مهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، ابراهیم متقی، بیژن پیروز، حبیب‌الله فاضلی، ناصر هادیان، فرهاد قاسمی و سیروس فیضی برگزار شد.

حبیب‌الله فاضلی، استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشکده تهران در این مراسم گفت:

دکتر عسگرخانی به دوگانه دانشمند و سیاست‌مدار در بین اساتید دانشکده حقوق و علوم سیاسی باور نداشت و ایشان دانشمندی بود که نوع خاصی از سیاست‌ورزی و سیاست‌مداری را پیشنهاد می‌کرد. ایشان بیشتر از اینکه علاقه به امر نوشته داشته باشد، بسیار به گفتگوی شفاهی اعتقاد داشتند و همیشه می‌خواست بین اذهان اشتراک ایجاد کند. دکتر عسگرخانی همیشه به هر مناظره‌ای می‌رفت.

وی در ادامه افزود: رشته روابط بین‌الملل با قدرت ارتباط دارد و ایشان می‌گفت دانشجوی این رشته باید بصیرت و فهم درستی از مسائل آن داشته باشد. ایشان از اواخر دهه هفتاد مسائلی را می‌دید و پیش‌بینی می‌کرد که همه اتفاق افتاد. به عنوان مثال ایشان پیش‌بینی می‌کرد که آنان به سمت ترور دانشمندان هسته‌ای، تحریم برنامه هسته‌ای ایران و تحریم تمام بخش‌های دیگر می‌روند و همین اتفاق هم افتاد.

"ایشان بیشتر از اینکه علاقه به امر نوشته داشته باشد، بسیار به گفتگوی شفاهی اعتقاد داشتند و همیشه می‌خواست بین اذهان اشتراک ایجاد کند"ایشان به الزامات هسته‌ای و قدرت پایبند بود و دائم آن را تکرار می‌کرد.

دکتر عسگرخانی اولین نفری بود که اعلام کرد باید برای پرونده هسته‌ای و برجام، رفراندوم برگزار شود

فاضلی بیان کرد: دکتر عسگرخانی معتقد بودند که مسئله هسته‌ای، یک مسئله نخبگانی است و باید در وزارت خارجه حل شود. ایشان می‌گفتند که مسئله هسته‌ای باید به عموم مردم اطلاع داده شود و همه در این قضیه آگاه شوند. ایشان اولین نفری بود که اعلام کرد باید برای پرونده هسته‌ای و برجام، رفراندوم برگزار شود. به عبارتی ایشان معتقد بودند که طبق ظرفیت قانون اساسی، باید مسائل مردم را به رفراندوم گذاشت.

او در پایان صحبت‌های خود اظهار کرد: استاد عسگرخانی می‌گفتند که غرب می‌خواهد ایران را به سمت تجزیه ببرد و تجزیه ایران به عناوین مختلف قوم یا زبان یا نژاد روی میز اروپایی‌ها و غربی‌ها قرار دارد و نقطه مقابل این قضه نیز تقویت قدرت ملی است. تقویت قدرت ملی نیز در داشتن بازدارندگی غیرمتعارف است و ایشان بار‌ها این مسئله را بیان کردند.

می‌گفتند دولت ملی در ایران باید تقویت شود. ایشان بیان می‌کردند که غربی‌ها تجربه موفقی در تجزیه شوروی داشتند و می‌خواهند در خاورمیانه و ایران نیز این مسئله را اجرا کنند. هیچ اندیشه‌ای نیست که مخالفی نداشته باشد و خود دکتر عسگرخانی نیز می‌دانست که با حرف‌های او مخالفت‌های زیادی می‌شود و با این حال این مسیر را ادامه داد.

موسوی، از اساتید دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران در این نشست گفت: فوت استاد عسگرخانی در زمان خاصی اتفاق افتاد. در حال حاضر هفته دفاع مقدس هست که امنیت و آسایش را مدیون شهدا هستیم و علم ما به برکت خون آن ایثارگران است. همچنین ما در نزدیکی روز اربعین هستیم که خود جای بحث مفصل دارد و برای ما یک الگوی تاریخی است؛ و می‌بینیم این جمعیت میلیونی به سمت کربلا حرکت می‌کنند و نشان می‌دهد که حق همیشه باقی می‌ماند.

"دکتر عسگرخانی همیشه به هر مناظره‌ای می‌رفت.وی در ادامه افزود: رشته روابط بین‌الملل با قدرت ارتباط دارد و ایشان می‌گفت دانشجوی این رشته باید بصیرت و فهم درستی از مسائل آن داشته باشد"مانند ماجرای عاشورا و تأثیرگذاری آن، برخی اساتید نیز علم و نام‌شان باقی خواهد ماند.

وی در ادامه افزود: در کتب احادیث ما زیاد درمورد علم و عالمان صحبت شده است و باید آنان را تشخیص داد. در احادیث ما بسیار به عدم تکبر اساتید اشاره شده است و دکترعسگرخانی از جمله عالمان سربه‌زیر ما بود. ایشان به دنبال استادی نبود و می‌خواست علم و جهت‌گیری‌های خود را با دیگران با اشتراک می‌گذاشتند. موضع‌گیری‌های ایشان درمورد غرب و اروپا و دنیا و فضای‌الملل همیشه مطرح بود که خب باعث می‌شود افرادی مخالف ایشان باشند، اما ایشان صریح حرفش را می‌زد و هزینه‌های آن را پرداخت می‌کرد. ایشان به شدت به دنیا بی‌رغبت بود و شیفت آن نبود.

فرهاد قاسمی، استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشکده تهران نیز در این مراسم گفت: بنده به عنوان اولین دانشجوی استاد عسگرخانی خاطرات زیادی از ایشان دارم.

او فراز و نشیب‌های زیادی را در زندگی خود داشت. دکتر عسگرخانی اولین دوره روابط بین‌الملل در دانشگاه تهران برگزار کرد. دانشجویان در همان جلسه‌های اول جذب اخلاق و کردار استاد می‌شدند. ایشان می‌خواستند که رشته روابط بین‌الملل را به یک رشته علمی تبدیل کنند و از دانشجویان می‌خواستند که این رشته را نگذارند از حالت علمی‌بودن خارج شود. ویژگی برتر دکتر عسگرخانی دانشجوپروری بود که در نظام آموزش عالی ما بی‌نظیر بود.

دکتر عسگرخانی، پدر علم روابط بین‌الملل در ایران بودند

قاسمی افزود: دکتر عسگرخانی معتقد بودند که دانشجو باید در قلب استاد جا داشته باشد تا کلام وی در دانشجو اثر کند.

"ایشان از اواخر دهه هفتاد مسائلی را می‌دید و پیش‌بینی می‌کرد که همه اتفاق افتاد"ایشان می‌گفتند که از بودن در کنار دانشجویان خود لذت می‌بردند. آن خدمتی که ایشان به روابط بین‌الملل کرد، کمتر کسی مانند ایشان در نظام آموزشی باشد. محور اعتقاد ایشان امنیت ملی بود و همیشه آن را مطرح می‌کرد. دکتر عسگرخانی هیچ دغدغه‌ای جز دغدغه ایران قوی و بازدارندگی نداشت.

ایشان دیگر تکرارشدنی نیستند و شاید سال‌هایی باید بگذرد تا مانند ایشان پیدا شود. به نوعی پدر علم روابط بین‌الملل در ایران، دکتر عسگرخانی بودند.

وی در پایان بیان کرد: نخستین محور در نگاه استادعسگرخانی، امنیت ملی و چگونگی رسیدن به آن بود.

صحبت‌های ایشان همیشه همراه با منطق بود و امنیت ملی را نیز داخل یک سیستم خودیار می‌دیدید. مفهوم بعدی در نظر ایشان ثبات استراتژیک و بعد از آن دینامیک قدرت بود. ایشان می‌گفتند که از منظر قدرت باید روابط بین‌الملل دیده شود. دکتر می‌گفتند که در نهایت باید کنترل و نظم مبتنی بر قدرت وجود داشته باشد.

محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این نشست گفت: بنده افتخار شاگردی استاد عسگرخانی را در دانشکده بین‌الملل روابط خارجه داشتم و چندین ترم دانشجوی ایشان بودم. ایشان با مدلی که در کانادا یاد گرفته بودند، تدریس می‌کردند و آزادانه صحبت‌های مختلفی را درمورد فضای بین‌الملل مطرح می‌کردند و حدود سال ۷۸ عذر ایشان را از دانشکده خواستند و از سیستم وزارت خارجه بیرون آمدند و اختلافات زیادی داشتند.

وی در ادامه افزود: جناب دکتر عسگرخانی در قالب جناح و گروه تقسیم‌بندی نمی‌شدند و دغدغه او صرفاٌ دغدغه اطلاع ایران بود.

"به عنوان مثال ایشان پیش‌بینی می‌کرد که آنان به سمت ترور دانشمندان هسته‌ای، تحریم برنامه هسته‌ای ایران و تحریم تمام بخش‌های دیگر می‌روند و همین اتفاق هم افتاد"ایشان برای صحبت‌های آقای رئیسی در ایام انتخابات مرتب برای بنده متن می‌فرستاد و همیشه به بنده محبت داشتند و زمانی که در مجلس رأی آوردم، ایشان ببه بنده تبریک گفتند. من همیشه برای ایشان احترام ویژه‌ای قائل بودم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: دکتر عسگرخانی در ماجرای سیاست داخله خیلی صحبتی نمی‌کردند و بیشتر افراد را با نگاه واقع‌گرایانه در حوزه سیاست‌خارجه طبقه‌بندی می‌کردند و ادبیات بازدارندگی را در حوزه‌های مختلف جمهوری اسلامی تئوریزه کردند و در مجموعه‌های مختلف همیشه مطرح می‌کردند. نگاه ایشان این بود که کشوری که مقتدر باشد، می‌تواند در فضای بین‌الملل تأثیرگذار باشد. فقدان ایشان یک صلبه مهم برای جامعه علمی و علوم سیاسی و روابط بین‌الملل بود و برای ما نیز بسیار سنگین بود.

وی در پایان اظهار کرد: باید تلاش کنیم تا ادبیات و اندیشه ایشان را دنبال کنیم و نگاه غیرتمندانه ایشان به منافع ملی درس‌آموز بوده و هست.

ابراهیم متقی، استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشکده تهران بیان کرد:

باید امروز یاد و خاطره تمامی اساتیدی که در یکسال گذشته از دست داده‌ایم، گرامی بداریم. دکتر عسگرخانی تمایز بسیار مشهودی با اساتید دیگر داشتند و آن، این بود که مبانی اندیشه خود را در راستای منفافع جمهوری اسلامی ایران به کار گرفت.

ایشان توانست نظریه رئالیستی روابط بین‌الملل را با نیاز‌های راهبردی جمهوری اسلامی پیوند بزند و بدین ترتیب شرایطی را به وجود آورد که علوم سیاسی کشور در امنیت ارتقاء پیدا کند.

وی در پایان افزود: برخی فعالیت‌ها و اعتقادات دکتر عسگرخانی باعث شد که مرکز‌ها و فعالیت‌های کار زیادی را از دست بدهد، اما او بر روی اعتقادات خود پابرجا ماند. ایشان با همه مجموعه‌ها یک نوع هم‌نشینی و گفتگو و تفاهم داشتند. مجموعه دانشکده تلاش نکردند تا ایشان را حفظ کنند. افراد زیادی مانند ایشان در دوره بعد از بازنشستگی به کار گرفته نمی‌شوند و این اشکال ماست. زمانی که مبانی یک نفر با امنیت و قدرت یک کشور هست، باید از او حمایت شود که متأسفانه این حمایت‌ها از دکتر عسگرخانی به هیچ عنوان نشد.

.