انتخابات عراق؛ 'دلیلی برای رای دادن ندارم'

انتخابات عراق؛ 'دلیلی برای رای دادن ندارم'

• نفیسه کوهنورد
• خبرنگار ارشد خاورمیانه، بغداد

۷ ساعت پیش

منبع تصویر،

NAFISEH KOHNAVARD

توضیح تصویر،

در تظاهرات میدان تحریر نماد‌های شیعه به چشم می خورد اما اجابت از دعوت آیت الله سیستانی برای شرکت در انتخابات نه

پوسترها، شعارها و چهره های جدید و قدیم. کوچه و خیابانهای بغداد حال و هوای انتخابات گرفته. درانتخاباتی که قرار است روز یکشنبه برگزار شود، بیش از ٣٠٠٠ نامزد برای بدست آوردن ٣٢٩ کرسی پارلمان رقابت خواهند کرد.

در چند هفته گذشته تقریبا در هر گوشه این شهر و شهرهای دیگر عراق، احزاب، ائتلافها و نامزدهای مستقل در حال کمپین و تبلیغات بوده‌‌اند و تلاش برای راضی کردن رای دهندگان.

شبکه های اجتماعی هم پر شده از فیلمهای تبلیغاتی این داوطلبان با وعده های مختلف.

با همه این هیاهو اما انگار یک جای کار بدجور می‌لنگد. این پنجمین انتخابات بعد از سقوط صدام است که من از نزدیک شاهدش می شوم.

"شبکه های اجتماعی هم پر شده از فیلمهای تبلیغاتی این داوطلبان با وعده های مختلف.با همه این هیاهو اما انگار یک جای کار بدجور می‌لنگد"شاید ظاهر خیابان‌های پر از پوستر خیلی با قبل فرق نداشته باشد اما این‌بار صداهای مخالفت با شرکت در رای گیری بیش از همیشه به گوشم می رسد.

بی میلی برای رفتن پای صندوق در میان جوانان عراقی پررنگتر از دوره های قبلی است. خسته از آشوب‌ها و جنگ‌های این سالها، کمتر کسی اینجا باور دارد که انتخابات بتواند چیزی را تغییر دهد و تصور بر این است که فردای رای گیری باز همان‌هایی بر سر قدرت خواهند بود که در هجده سال گذشته بوده اند. کسانی که بسیاری آنها را عامل اصلی معضلات عراق می دانند. مشکلاتی که بر زندگی روزمره ساکنان این کشور سایه انداخته.

از نبود برق و آب گرفته تا بیکاری. یادم می آید که در انتخابات سال ٢٠٠٥، اولین انتخابات بعد از سقوط صدام شوق عجیبی عراق را فرا گرفته بود.

منبع تصویر،

NAFISEH KOHNAVARD

توضیح تصویر،

گروههای نزدیک به ایران حضور چمشگیری در انتخابات دارند

زن و مرد و پیر و جوان در صف‌های طولانی منتظر بودند تا رای خود را به صندوق بیاندازند و با انگشت مرکبی‌شان جلوی دوربین‌های خبرنگارهای خارجی ظاهر شوند. در همه چهره ها می شد امید برای آینده ای روشن را پس از سالها نظام دیکتاتوری دید. اما این تصویر رفته رفته در هر انتخابات شروع به رنگ باختن کرد.

"شاید ظاهر خیابان‌های پر از پوستر خیلی با قبل فرق نداشته باشد اما این‌بار صداهای مخالفت با شرکت در رای گیری بیش از همیشه به گوشم می رسد"در دور پیش که سال ٢٠١٨ و بعد از شش سال جنگ با داعش برگزار می‌شد، مشارکت چیزی حدود ٣٠درصد اعلام شد که دقت آن‌هم زیر سوال بود. خیلی از ناظران معتقدند که مشارکت کمتر از بیست درصد بوده.

منبع تصویر،

NAFISEH KOHNAVARD

توضیح تصویر،

روز یکشنبه بیش از ٣٠٠٠ نامزد برای بدست آوردن ٣٢٩ کرسی پارلمان عراق با هم رقابت خواهند کرد

ما آن سال هم برای پوشش انتخابات به یکی از حوزه های اصلی در بغداد رفته بودیم که انتظار می رفت ‌شلوغ و پر رفت و آمد باشد اما سر صندوق‌ها جز در ساعات اولیه صبح خلوت بود. ماموران امنیتی می‌گفتند اگر کمی صبر کنیم که داغی هوا فروکش کند تعداد بیشتری را خواهیم دید اما تا غروب و پایان ساعات رای گیری، نه آن حوزه رونق گرفت و نه چندتای دیگری که همکارانمان در آنجا حضور داشتند.

این‌بار اوضاع به نظر بغرنج‌تر است و نگرانی مقامات و سران کشور از مشارکت پایین جدی‌تر.

انتخابات ۲۰۲۱ عراق؛ اصلاحات سیاسی یا تکرار ناکامی؟

عراق می‌گوید سازمان ملل تنها ناظر بر روند انتخابات این کشور خواهد بود

مخالفان انتخابات چه می‌گویند

جمعه گذشته صدها معترض در میدان تحریر بغداد جمع شدند تا اعلام کنند که انتخابات را تحریم خواهند کرد. خیلی‌شان کسانی بودند که در اعتراض‌های گسترده ای که از پاییز سال ٢٠١٩ شروع شد، شرکت داشتند.

تظاهراتی که شهرهای غالبا شیعه نشین عراق را در نوردید و ماهها طول کشید. این در حالیست که انتخابات زودهنگام با حضورناظران بین المللی یکی از خواسته‌های اصلی معترضان بود.

زهرا یکی از آنهاست که آن‌ روز به میدان تحریر آمده بود و با صدای بلند فریاد می‌زد "نرید وطن" یعنی "میهن می‌خواهیم". او می گفت "دلیلی ندارم به کسانی رای بدهم که دست‌شان به خون ما آغشته است." اشاره او به گروه‌های شبه نظامی نزدیک به ایران است که معترضان آنها را متهم به کشتار تظاهرکنندگان می کنند. گروه‌هایی که با احزاب سیاسی‌شان در انتخابات حضور چشمگیری دارند.

چند معترض دیگر اشاره کردند که هیچ نامزد قابل اعتمادی در میدان نیست که آنها فکر کنند قرار است برای جوان‌هایی عراقی کاری کند.

"یادم می آید که در انتخابات سال ٢٠٠٥، اولین انتخابات بعد از سقوط صدام شوق عجیبی عراق را فرا گرفته بود""همه احزاب فاسد هستند. مستقل‌ها هم کاری از پیش نمی توانند ببرند. دایم وعده دادند کاری نکردند و این وضع عراق است."

تقریبا همه مقامات ارشد عراقی، شخصیت‌های مذهبی و رهبران احزاب مدام در این مدت از مردم خواسته‌اند روز یکشنبه پای صندوق بیایند. در راس آنها آیت الله سیستانی مرجع تقلید شیعه که در بیانیه‌ای ازطرفدارانش دعوت کرد که رای دهند. او در این بیانیه گفته به رغم کاستی‌ها، انتخابات بهترین راه تغییر است.

اما این بار ظاهرا دعوت مرجعیت هم چندان در میان شیعیان جوان عراقی اجابت نخواهد شد. در میدان تحریر آن روز نشانه ها و نمادهای شیعه کاملا مشهود بود. در صف مقدم تظاهرات گروهی پرچم و تصویر منسوب به امام حسین را حمل می کردند. ولی وقتی درباره بیانیه آقای سیستانی می پرسم واکنش‌ها تند است: "مرجعیت با این کار نشان داد که پشت گروه‌های فاسد ایستاده و بعد از ماهها سکوت درباره سیاستمداران، درست دم آخر مثل تنفس مصنوعی وارد عمل شده. این اشتباه بزرگی بود." این را علی صادق از فعالان مدنی می‌گوید و دیگرانی که اطراف‌مان جمع شده‌اند با تکان دادن سر تایید می‌کنند.

"در دور پیش که سال ٢٠١٨ و بعد از شش سال جنگ با داعش برگزار می‌شد، مشارکت چیزی حدود ٣٠درصد اعلام شد که دقت آن‌هم زیر سوال بود"جواب‌های مشابه را من در محله های غالبا شیعه نشین بغداد از خیلی های دیگر هم شنیدم.

چنین واکنش‌هایی به مرجعیت در جامعه شیعه چیز تازه‌ای است. در زمان ظهور داعش با یک فتوای آیت‌الله سیستانی، صدها هزار شیعه سلاح بدست گرفتند و به خط مقدم رفتند. اما همان مرجعیت احتمالا نتواند خیلی‌ها را پای صندوق بکشاند.

منبع تصویر،

NAFISEH KOHNAVARD

در این انتخابات ناظران سازمان ملل هم حضور خواهند داشت اما همین هم گویا برای خیلی‌ها مفهومی ندارد. دیوار بی‌اعتمادی در میان جوانان بلندتر از این حرفهاست تا حدی که بعضی حتی سازمان ملل را متهم به همکاری با احزاب می‌کنند: "سازمان ملل متحد نمی‌بیند که از این صندوق سلاح بیرون خواهدآمد؟" حسین محمد علی در جمع معترضان فریاد می‌زند.

او مهندس است و می گوید نمی تواند کار پیداکند و به این فکر است که هر چه دارد بفروشد و به قاچاقچیان بدهد و عراق را ترک کند.

هر چند در این فضای سنگین ناامیدی بعضی هنوز امیدوارند که بتوانند چیزی را با رای خود تغییر دهند. مثل امیره جابر و چند جوان دیگر که به عنوان نامزد مستقل وارد انتخابات شده‌اند. امیره فعال مدنی است و از چهره های شناخته شده تظاهرکنندگان. به نظر او وقت آن رسیده که جنبش اعتراضی‌شان را به صحن مجلس ببرند. دوست و یار دوران تظاهراتش حسن اسدی که او را در این کمپین کمک می کند هم معتقد است که تغییرات باید تدریجی صورت گیرند و "دکمه نیست که بزنند و همه چیز عوض شود".

اما آنچه که من اینجا می بینم آن است که تعداد کسانی که مثل امیره و حسن فکر می کنند خیلی زیاد نیست.

اینجا کسی انتظار ندارد فردای روز انتخابات شگفتی رخ دهد.