صادرات و واردات ایران در سال ۹۹؛ چین بزرگترین طرف تجاری

سخنگوی گمرک جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۹۹ سه مقصد کالاهای تجاری ایران، نخست چین با بیش از ۹ میلیارد و ۷۷ میلیون دلار، دوم عراق با هفت میلیارد و ۴۴۸ میلیون دلار و سوم امارات متحده عربی با چهار میلیارد و ۶۶۱ میلیون دلار بوده‌اند.

به گزارش خبرگزاری ایرنا، سید روح‌الله لطیفی گفت پس از این سه کشور، ترکیه با بیش از دو میلیارد و ۵۳۶ میلیون دلار، افغانستان با بیش از دو میلیارد و ۳۰۸ میلیون دلار، اصلی‌ترین مقاصد کالاهای ایرانی در سال ۹۹ بودند و همچنین کمترین صادرات ایران در اطلس جهانی تجارت به کشور لوکزامبورگ با ۴۴۸ دلار بوده است.

بر اساس داده‌های سخنگوی کمرگ جمهوری اسلامی، ایران در سال ۹۹ به ۱۴۳ کشور جهان انواع کالاها را صادر کرده که ارزش آن افزون بر ۳۴ میلیارد و ۹۹۸ میلیون دلار بوده است.

لطیفی در مورد رقم کل واردات افزود: ایران همچنین در این مدت از ۱۲۳ کشور جهان به ارزش ۳۸ میلیارد و ۸۹۲ میلیون دلار واردات انجام داده است.

او در مورد اصلی‌ترین کشورهای مبدأ واردات به ایران گفت: در سال ۹۹ مبدا اصلی واردات کشور شامل کشور چین با بیش از ۹ میلیارد و ۸۴۳ میلیون دلار و پس از آن، امارات متحده عربی با ۹ میلیارد و ۷۵۷ میلیون دلار و ترکیه با چهار میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار بوده‌اند.

سخنگوی کمرگ افزود: نزدیک به ۵۰ درصد صادرات کشور در سال ۹۹ را محصولات پتروشیمی و پایه نفتی، ۲۰ درصد آن محصولات معدنی و صنایع معدنی، ۱۸ درصد آن محصولات کشاورزی و صنایع غذایی و حدود ۱۰ درصدی صادرات کالاهای صنعتی و میعانات گازی و صنایع دستی (با هم سهمی بیش از یک درصد) تشکیل دادند.

به گزارش ایرنا، بر اساس آخرین آمار اعلام شده گمرک در فروردین‌ماه امسال ۱۰ میلیون و ۳۴۳ هزار تن کالا به ارزش پنج میلیارد و ۷۶۲ میلیون دلار بین ایران و شرکای تجاری مبادله شد که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته از لحاظ وزن ۳۲ درصد و از نظر ارزش ۶۲.۵ درصد افزایش داشت. مقایسه حجم صادرات و واردات کشور در فروردین‌ماه سال ‌جاری حاکی از تراز مثبت ۱۷۴ میلیون دلاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته است.

• رد پای اژدهای سرخ در اقتصاد جهان به روایت تصویر

  چین بر اساس داده‌های "موسسه امریکن اینترپرایز"، فقط ظرف ۱۵ سال گذشته، ۲ تریلیون و ۱۰۰ میلیارد دلار در همه کشورها سرمایه گذاری کرده است؛ از کشورهای ثروتمند مثل سوئیس و آمریکا گرفته تا کشورهای آفریقایی مانند کنگو.

• رد پای اژدهای سرخ در اقتصاد جهان به روایت تصویر

  سهم ایران از این حجم سرمایه‌گذاری چین فقط ۵۶/ ۲۶ میلیارد دلار بوده که میزان آن در هر دوره پنج ساله تغییر نکرده است؛ یعنی تحریم بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۰ تاثیر چندانی بر کاهش یا افزایش سرمایه‌گذاری چین در ایران نداشته است. (عکس: کارگران چینی در پروژه آزادراه تهران-شمال)

• رد پای اژدهای سرخ در اقتصاد جهان به روایت تصویر

  بحران اقتصادی جهانی که سال ۲۰۰۸ شروع شد، فرصت مناسبی برای چین بود تا با عرضه وام‌های کلان، جای پایی در کشورهای جهان، حتی در کشورهای اروپایی باز کند.

• رد پای اژدهای سرخ در اقتصاد جهان به روایت تصویر

  چین در سال ۲۰۱۳ طرح بلندپروازانه خود یعنی "راه ابریشم جدید" را کلید زد. این پروژه دو هدف اساسی دارد:‌ ۱) افزایش تولید با مواد خام ارزان و انرژی ارزان ۲) انتقال مواد خام و فروش کالای چینی از طریق گسترش راه‌ها، بندرها، فرودگاه‌ها و خطوط راه‌ آهن.

• رد پای اژدهای سرخ در اقتصاد جهان به روایت تصویر

  بنا بر داده‌های "مرکز مطالعات استراتژیک بین‌المللی" (CSIS) چین تنها طی شش سال (۲۰۱۳ تا ۲۰۱۹) حدود ۶۲ میلیارد دلار در بخش راه آهن ۳۴ کشور سرمایه‌گذاری کرده است. حضور فعال اقتصادی چین در واقع به معنای گسترش نفوذ سیاسی این کشور هم هست.

  "مقایسه حجم صادرات و واردات کشور در فروردین‌ماه سال ‌جاری حاکی از تراز مثبت ۱۷۴ میلیون دلاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته است"(عکس: شی جین پینگ، رئیس جمهور چین در سال ۲۰۱۴ در کنار همتای ونزوئلایی خود، نیکلاس مادورو در کاراکاس)

• رد پای اژدهای سرخ در اقتصاد جهان به روایت تصویر

  تصویری از خط آهن باری-مسافری بنگوئلا در آنگولا. این خط از شهر لبیتو در آنگولا شروع و در شهر تنکه در جمهوری دموکراتیک کنگو به پایان می‌رسد. این خط آهن در آنگولا با سرمایه‌گذاری چین احیا شد.

• رد پای اژدهای سرخ در اقتصاد جهان به روایت تصویر

  آفریقا با گسترش سریع شهرنشینی روبرو است. حتی کارشناسان می‌گویند که انقلاب چهارم صنعتی در آفریقا رخ می‌دهد. این در حالی است که زیرساخت‌های کافی برای تحقق این تحول هنوز وجود ندارد.

  چین و هند از این خلا استفاده می‌کنند. (عکس: سرمایه‌گذاری چین در بخش شیلات موزامبیک)

• رد پای اژدهای سرخ در اقتصاد جهان به روایت تصویر

  به نوشته مجله فوربس، چین بزرگترین شریک تجاری آفریقا است و حجم سالانه تبادلات دو طرف به ۲۰۰ میلیارد دلار می‌رسد. بر این اساس، بیش از ۱۰۰ هزار شرکت چینی در آفریقا فعالند. بنا بر داده‌های بخش تحقیقات تجارت چین – آفریقا در دانشگاه جان هاپکینز، بیشترین صادارات از آفریقا به چین در سال ۲۰۱۹ به ترتیب از کشورهای آنگولا، آفریقای جنوبی و جمهوری کنگو صورت گرفته است.

• رد پای اژدهای سرخ در اقتصاد جهان به روایت تصویر

  مجله فوربس نوشته است که آفریقا ۲۰ درصد کتان مورد نیاز چین را تامین می‌کند. آفریقا نصف ذخایر منیزیم جهان را هم دارد که در صنعت فولاد به کار می‌رود و جمهوری دموکراتیک کنگو به تنهایی نصف ذخایر تلق جهان را در اختیار دارد.

  " رد پای اژدهای سرخ در اقتصاد جهان به روایت تصویر چین در سال ۲۰۱۳ طرح بلندپروازانه خود یعنی "راه ابریشم جدید" را کلید زد"آفریقا همچنان ذخایر قابل توجه کولتان دارد که مورد نیاز صنعت الکترونیک است. چین به همه این منابع نیاز دارد. (عکس: معدن کبالت در جمهوری دموکراتیک کنگو)

• رد پای اژدهای سرخ در اقتصاد جهان به روایت تصویر

  دَن روخِفِن، پژوهشگر هلندی و بنیانگذار مؤسسه معماری "MORE" است. او تألیفات متعددی از جمله در زمینه گسترش شهرنشینی در آفریقا دارد. به گفته او، «در آفریقا هیچ پروژه ساختمانی بلندتر از ۳ طبقه و هیچ راهی طولانی تر از ۳ کیلومتر وجود ندارد که در دست چینی‌ها نباشد.» (عکس: کارگر چینی و محلی در کارگاه ساخت یک اتوبان در اوگاندا)

• رد پای اژدهای سرخ در اقتصاد جهان به روایت تصویر

  اما در ایران چه اتفاقی خواهد افتاد؟

  جزئیات توافق راهبردی ۲۵ ساله ایران و چین منتشر نشده است.

  روزنامه "نیویورک تایمز" پیش از این نوشته بود که طرح این توافقنامه را رئیس‌جمهور چین پنج سال پیش (۲۰۱۶) پیشنهاد کرده بوده است. پیش‌نویس این توافقنامه ۴ تیرماه ۱۳۹۹ در پکن به امضا رسید. دو هفته بعد، روزنامه نیویورک تایمز به جزئیات این پیش‌نویس ۱۸ صفحه‌ای دست یافت و آن را منتشر کرد.

• رد پای اژدهای سرخ در اقتصاد جهان به روایت تصویر

  "نفت در برابر سرمایه‌گذاری"

  به نوشته وبسایت اقتصادی "بلومبرگ"، چین در چارچوب این توافق «۴۰۰ میلیارد دلار در ایران سرمایه‌گذاری می‌کند و در مقابل از ایران با تخفیف زیاد و به‌طور مداوم نفت می‌خرد». چین دقیقا مشابه همین استراتژی را در قاره آفریقا در پیش گرفته است. چین در مقابل بازسازی زیرساخت‌ها، حدود یک‌سوم نفت مورد نیاز خود را از کشورهای آفریقایی وارد می‌کند.

• رد پای اژدهای سرخ در اقتصاد جهان به روایت تصویر

  اگر موضوع "سرمایه‌گذاری در برابر نفت ارزان‌قیمت" درست باشد، پکن بخشی از سرمایه‌گذاری خود را از طریق اختلاف قیمت نفت ارزان جبران می‌کند.

  "این پروژه دو هدف اساسی دارد:‌ ۱) افزایش تولید با مواد خام ارزان و انرژی ارزان ۲) انتقال مواد خام و فروش کالای چینی از طریق گسترش راه‌ها، بندرها، فرودگاه‌ها و خطوط راه‌ آهن"سود حاصل از سرمایه‌گذاری نیز بخش دیگری از هزینه‌ها را تأمین می‌کند. گسترش حوزه نفوذ چین در منطقه را هم می‌توان به سود اقتصادی افزود. توافقنامه ۲۵ ساله با چین کدام منافع ایران را تأمین می‌کند و چقدر برای ایران از نظر اقتصادی به صرفه است؟