انتخابات پارلمان اروپا: نگاهی دیگر به تاریخ سیاسی بریتانیا

۱۹۷۹ – پیروزی بزرگ محافظه‌کاران

محافظه‌کاران به رهبری مارگارت تاچر در اولین انتخابات پارلمان اروپا که با مراجعه به آراء مستقیم مردم برگزار شد، با کسب بیش از ۴۸ درصد آرا ۶۰ کرسی از ۷۸ کرسی اختصاص یافته به بریتانیا در پارلمان اروپا را از آن خود کردند. این انتخابات تاریخی کمتر از یک ماه بعد از پیروزی به مراتب نزدیک‌تر تاچر در انتخابات عمومی برگزار شد، اما با توجه به بارش شدید باران در بیشتر نقاط بریتانیا و خستگی مردم از مبارزات انتخاباتی، تنها ۳۰ درصد واجدان شرایط پای صندوق‌های رأی رفتند. این رقم نصف میانگین مشارکت در سایر کشورهای جامعه اقتصادی اروپا (سلف اتحادیه اروپا در آن زمان) بود.

پارلمان اروپا از دهه ۱۹۵۰ به اشکال مختلف وجود داشت، اما اعضای آن توسط دولت‌های کشورهای عضو تعیین می‌شدند. جامعه اقتصادی اروپا نهایتا در میانه دهه ۱۹۷۰ در مقابل درخواست‌ها برای پاسخگویی دموکراتیک بیشتر تسلیم شد، اما طرح برگزاری انتخابات در سال ۱۹۷۸ از سوی دولت کارگری جیمز کالاهان کنار گذاشته شد، چرا که دولت او نتوانست در مورد سیستم رأی‌گیری مورد استفاده به جمع‌بندی برسد. نهایتا دولت تصمیم گرفت در این انتخابات هم مثل انتخابات سراسری داخلی از سیستم اکثریت نسبی استفاده کند، و کشور به ۸۱ حوزه انتخابیه تک‌نماینده تقسیم شد.

"نهایتا دولت تصمیم گرفت در این انتخابات هم مثل انتخابات سراسری داخلی از سیستم اکثریت نسبی استفاده کند، و کشور به ۸۱ حوزه انتخابیه تک‌نماینده تقسیم شد"در ایرلند شمالی از سیستم رأی ترجیحی انتقالی استفاده شد. هشت کشور دیگر عضو جامعه اقتصادی اروپا همگی از انواع مختلف سیستم تناسبی استفاده کردند.

یکی از نتایج این تصمیم این بود که حزب لیبرال با وجود کسب ۱۲،۶ درصد آرا نتوانست هیچ نماینده‌ای به پارلمان اروپا بفرستد. حزب ملی اسکاتلند با کسب یک کرسی تنها حزب بریتانیایی بود که توانست وارد پارلمان شود. در آن روزها حزب محافظه‌کار به شدت طرفدار نزدیکی به اروپا بود، در حالی که جناح چپ حزب کارگر که در این حزب دست بالا را داشت از جدایی بریتانیا از جامعه اقتصادی اروپا طرفداری می‌کرد. جفری ریپن، وزیر سابق و مذاکره کننده ارشد بریتانیا در گفتگوها بر سر پیوستن این کشور به بازار مشترک اروپا، رهبر گروه حزب محافظه‌کار در پارلمان جدید بود.

استنلی جانسون، پدر بوریس جانسون شهردار فعلی لندن، یکی از نمایندگان محافظه‌کار جدید در پارلمان اروپا بود. بیل نیوتون- دان، پدر تام نیوتون- دان، دبیر سیاسی روزنامه سان هم یکی دیگر از این نمایندگان بود. او که بعدها به حزب لیبرال دموکرات پیوست، تنها نماینده بریتانیایی است که از سال ۱۹۷۹ تاکنون عضو پارلمان اروپا بوده است. باربارا کسل، از مخالفان جدی عضویت در جامعه اقتصادی اروپا و دشمن سرسخت سیاست کشاورزی مشترک اروپا که در عکس بالا در سال ۱۹۷۴ دیده می‌شود، رهبری ۱۷ نماینده حزب کارگر در پارلمان اروپا را برعهده داشت.

۱۹۸۴ – اولین آزمون کینوک

در زمان برگزاری انتخابات اروپایی تابستان ۱۹۸۴، بریتانیا درگیر اعتصاب معدن‌چیان بود. این انتخابات برای نیل کینوک، رهبر جدید حزب کارگر که در عکس فوق در تظاهراتی علیه جامعه اقتصادی اروپا دیده می‌شود، اهمیت فوق‌العاده زیادی داشت.

"در آن روزها حزب محافظه‌کار به شدت طرفدار نزدیکی به اروپا بود، در حالی که جناح چپ حزب کارگر که در این حزب دست بالا را داشت از جدایی بریتانیا از جامعه اقتصادی اروپا طرفداری می‌کرد"او برای احیای حزب کارگر پس از شکست تحقیرآمیزش در انتخابات سراسری سال قبل تلاش می‌کرد. در انتخابات سراسری سال ۱۹۸۳ مایکل فوت رهبری حزب کارگر را برعهده داشت. این حزب در انتخابات اروپایی سال ۱۹۸۴ مجموعا ۳۴،۷ درصد آرا را کسب کرد و ۱۵ کرسی دیگر را از چنگ محافظه‌کاران درآورد. با این وجود، حزب محافظه‌کار به‌راحتی در انتخابات پیروز شد. اما نکته مهم‌تر برای کینوک این بود که ائتلاف احزاب سوسیال دموکرات و لیبرال که در انتخابات سراسری سال قبل تنها ۲ درصد با حزب کارگر فاصله داشت، فقط ۱۹ درصد کل آرا را کسب کرد، و با توجه به استفاده از سیستم اکثریت نسبی هیچ نماینده‌ای به پارلمان اروپا نفرستاد.

۱۹۸۹ – پیروزی حزب کارگر

این انتخابات نقطه عطفی برای حزب کارگر بود.

این حزب تحت رهبری نیل کینوک به نیرویی طرفدار پروژه اروپا تبدیل شده بود، اما هنوز با عواقب شکست سنگین در انتخابات سراسری سال ۱۹۸۷ دست و پنجه نرم می‌کرد. حزب کارگر در انتخابات اروپایی سال ۱۹۸۹ توانست ۳۹ درصد آرا را کسب کند و برای اولین بار از سال ۱۹۷۴ در یک انتخابات عمومی از حزب محافظه‌کار جلو بزند. البته موفقیت کینوک موقتی بود. او که در عکس فوق در کنار همسرش گلنیس (نماینده بعدی پارلمان اروپا) دیده می‌شود، در انتخابات سراسری سال ۱۹۹۲ مغلوب جان میجر شد. حزب سبزها هم با بهره بردن از نگرانی مردم از تغییرات اقلیمی به موفقیت قابل توجهی دست یافت و توانست بیش از دو میلیون رأی (۱۵ درصد کل آرا) کسب کند.

"جفری ریپن، وزیر سابق و مذاکره کننده ارشد بریتانیا در گفتگوها بر سر پیوستن این کشور به بازار مشترک اروپا، رهبر گروه حزب محافظه‌کار در پارلمان جدید بود"در سال ۱۹۸۴، این حزب که با نام حزب اکولوژی در انتخابات اروپایی شرکت کرده بود، تنها ۷۰۸۵۳ رأی بدست آورد. با این حال، با توجه به استفاده از سیستم اکثریتی، حزب سبزها در انتخابات ۱۹۸۹ نتوانست حتی یکی از کرسی‌های پارلمان اروپا را از آن خود کند. حزب ملی اسکاتلند هم سال خوبی را پشت سر گذاشت و شمار آراء خود را دو برابر کرد.

۱۹۹۴ – ورود یوکیپ، موفقیت بیشتر حزب کارگر

در سال ۱۹۹۴ کمتر کسی متوجه پا گرفتن حزب استقلال بریتانیا (یوکیپ) شد. این حزب در انتخابات آن سال تنها ۱۵۰۲۵۱ رأی بدست آورد؛ یعنی ۱ درصد آرا. عناوین خبری بیشتر معطوف به شکست فاحش جام میجر، رهبر حزب محافظه‌کاران، در مقابل حزب کارگر به رهبری موقت مارگارت بکت بود.

خانم بکت در پی مرگ ناگهانی جان اسمیت، که یک ماه قبل اتفاق افتاد، موقتا رهبری حزب کارگر را بدست گرفته بود. محافظه‌کاران ۱۴ کرسی خود در پارلمان اروپا را از دست دادند و تنها ۲۸ درصد آرا را کسب کردند. حزب کارگر ۴۴ آرا را از آن خود کرد. لیبرال دموکرات‌ها بالاخره موفق شدند نماینده‌ای به بروکسل بفرستند. آنها ۱۷ درصد کل آرا و دو کرسی را بدست آوردند.

"استنلی جانسون، پدر بوریس جانسون شهردار فعلی لندن، یکی از نمایندگان محافظه‌کار جدید در پارلمان اروپا بود"علاوه بر این، اگر ریچارد هاگت، که با نام "لیترال دموکرات" در انتخابات شرکت کرده بود، در حوزه انتخابیه دوون و پلیموث بیش از ۱۰ هزار رأی کسب نمی‌کرد، ممکن بود یک کرسی دیگر را هم مال خود کنند. سبزها نتوانستند موفقیتشان در سال ۱۹۸۹ را ادامه دهند و ۷۸ درصد آراء خود را از دست دادند.

۱۹۹۹ – بهترین دوران هیگ

ویلیام هیگ در سال ۱۹۹۹ نتیجه قابل توجهی کسب کرد و توانست رهبری پر افت و خیز خود بر حزب محافظه‌کار را نجات دهد، و حتی این تصور را ایجاد کند که ممکن است بتواند در آینده تونی بلر را شکست دهد. حزب کارگر تنها ۲۶ درصد آرا را کسب کرد و میزان آراء محافظه‌کاران ۳۴ درصد بود. با نگاه به عقب به‌روشنی می‌توان دید که بیشتر از آنکه خود هیگ برای بعضی رأی‌دهندگان جذاب باشد، شعارهای ضد اروپایی او بود که برای آنها گوش‌نواز بود. در همین سال بود که حزب استقلال بریتانیا که به ضدیت با اتحادیه اروپا معروف است، برای اولین بار نمایندگانی به پارلمان اروپا فرستاد.

نایجل فاراژ یکی از سه نماینده این حزب در بروکسل شد. استفاده از سیستم انتخاباتی تناسبی به اینکه یوکیپ در پارلمان صاحب کرسی شود کمک کرد و باعث شد سبزها هم برای اولین بار دو نماینده به پارلمان اروپا بفرستند. یکی از این دو کارولین لوکاس بود که بعدها نماینده مجلس عوام بریتانیا شد. نرخ مشارکت واجدان شرایط تنها ۲۳ درصد بود، اما از آن پس نگاه بریتانیا به انتخابات اروپایی برای همیشه تغییر کرد.

۲۰۰۴ – حضور کیلروی

یوکیپ در انتخابات سال ۲۰۰۴ رابرت کیلروی- سیلک، چهره تلویزیونی و نماینده سابق مجلس عوام از حزب کارگر، را که به تازگی به‌خاطر اظهارات جنجالی‌اش درباره اعراب از بی‌بی‌سی اخراج شده بود، جذب خود کرد. این حرکت - دست‌کم در کوتاه مدت – بسیار هوشمندانه بود.

"بیل نیوتون- دان، پدر تام نیوتون- دان، دبیر سیاسی روزنامه سان هم یکی دیگر از این نمایندگان بود"یوکیپ با بهره‌گیری از تبلیغات ناشی از این اقدام توانست شمار نمایندگانش در پارلمان اروپا را از ۳ به ۱۲ افزایش دهد. محافظه‌کاران به رهبری مایکل هاوارد ۴،۱ درصد بیش از حزب کارگر رأی آوردند و پیروز انتخابات شدند. حزب کارگر تاوان نارضایتی عمومی ناشی از جنگ عراق را پس می‌داد. البته مایکل هاوارد نتوانست با تکیه بر این برتری در انتخابات سراسری بعدی تونی بلر را در رقابت برای رسیدن به نخست وزیری شکست دهد. رابرت کیلروی- سیلک ابتدا سعی کرد رهبری حزب یوکیپ را در اختیار بگیرد، اما پس از ناکامی در این کار از این حزب جدا شد و حزب وریتاس را تأسیس کرد.

اما روزهای خوش احزاب عمده سنتی عرصه سیاست بریتانیا رو به پایان بود، و احزاب کوچکتر در حال پیشروی بودند.

۲۰۰۹ – فروریختن براون

در این سال بود که گوردون براون وادار شد با دامنه عدم محبوبیت حزب کارگر تحت رهبری‌اش روبرو شود. حزب کارگر مجبور شد ننگ عقب ماندن از یوکیپ و رانده شدن به پله سوم انتخابات را بپذیرد. یوکیپ ۱۶،۶ درصد آرا را کسب کرد، در حالی که حزب کارگر تنها ۱۵،۸ کل آرا را بدست آورد. هر یک از دو حزب صاحب ۱۳ کرسی شدند. حزب محافظه‌کار با کسب ۲۷،۹ درصد آرا و ۲۵ کرسی در پارلمان اروپا در جایگاه اول قرار گرفت.

"او که بعدها به حزب لیبرال دموکرات پیوست، تنها نماینده بریتانیایی است که از سال ۱۹۷۹ تاکنون عضو پارلمان اروپا بوده است"اما این انتخابات اروپایی هم سنجه دقیقی برای انتخابات سراسری بعدی از کار در نیامد. در سال ۲۰۰۹ حزب ملی اسکاتلند برای اولین بار در یک انتخابات اروپایی بیشترین درصد آرا را بدست آورد. همچنین برای اولین بار از سال ۱۹۱۸، حزب کارگر نتوانست در ولز اول شود. افت شدید آرا حزب کارگر در نواحی شمالی انگلستان، که بطور سنتی از مناطق نفوذ این حزب به‌شمار می‌رود، راه را برای حزب ملی بریتانیا باز کرد. موفقیت این حزب در فرستادن دو نماینده به پارلمان اروپا نخبگان سیاسی کشور را تکان داد.

.