قوه قضاییه به تخلفات احتمالی رئیسی در انتخابات رسیدگی می‌کند؟

قوه قضاییه به تخلفات احتمالی رئیسی در انتخابات رسیدگی می‌کند؟

• علی سودایی
• بی‌بی‌سی

۲ ساعت پیش

منبع تصویر،

EPA

ابراهیم رئیسی در انتخاباتی بی‌رقیب پیروز شد.

وزارت کشور گزارش نتایج را به شورای نگهبان قانون اساسی می‌فرستد و این شورا باید نتیجه نهایی را تایید کند.

هیچ یک از رقیبان آقای رئیسی اعتراضی به نتیجه ندارند، در واقع آنها قبل از اعلام نتیجه به او تبریک گفتند.

بنابراین نمی‌توان انتظار داشت که بررسی‌های شورای نگهبان نتیجه انتخابات را تغییر دهد و ابراهیم رئیسی قاعدتا به کاخ پاستور خواهد رفت.

اما تکلیف تخلف‌های احتمالی که به نفع او بوده چه خواهد شد؟ آیا قوه قضاییه، که ریاستش با خود او است، به این تخلفات رسیدگی می‌کند؟

• تبریک نامزدهای رقیب به رئیسی پیش از اعلام نتایج رسمی
• زندگینامه ابراهیم رئیسی
• انتخابات ۱۴۰۰؛ 'آراء باطله'، رقیب اصلی ابراهیم رئیسی
• نظارت بین‌المللی بر انتخابات؛ بی‌توجهی ایران به یک تحول جهانی

۱- "سید مرحومان"

منبع تصویر،

Mehr

توضیح تصویر،

بسیاری از حاضران در تجمع آقای رئیسی ماسک نداشتند

تجمع هواداران ابراهیم رئیسی یکی از معدود جنجال‌های انتخابات سرد ۱۴۰۰ بود.

در حالی که شیوع کرونا در ایران هنوز فروکش نکرده و آمار واکسیناسیون به پنج درصد جمعیت هم نمی‌رسد هزاران نفر در ورزشگاهی جمع شدند بدون آنکه از هم فاصله بگیرند.

بسیاری از آنان بدون آن که ماسک زده باشند به سخنرانی آقای رئیسی گوش کردند.

حسن روحانی، که باید کمتر از دو ماه دیگر جایش را به ابراهیم رئیسی بدهد، دستور داد به نقض مقررات مهار کرونا در این تجمع رسیدگی شود.

محسن مهرعلیزاده نیز در مناظره انتخاباتی به طعنه گفت ممکن است آقای رئیسی به جای "سید محرومان"، "سید مرحومان" شود و با برگزاری تجمع انتخاباتی این چنینی جان شهروندان را به خطر انداخته باشد.

آقای رئیسی انتقادها را رد کرد و گفت تجمعش مجوز داشته، اما کمی بعد دبیرخانه ستاد ملی مقابله با کرونا در ایران گفت مجوز تحت شرایط به خصوصی داده شده بود که در برنامه آقای رئیسی رعایت نشد.

این ستاد گفت در زمانی که قرار بود برنامه آقای رئیسی برگزار شود جمعیت اندکی حضور داشت و "با پیگیری عوامل استانی ستاد انتخاباتی این نامزد انتخابات، بالغ بر ۴ هزار نفر از ۲۸ شهرستان استان با اتوبوس به محل سخنرانی اعزام و تجمع انتخاباتی در ساعت ۲۲ آغاز می شود."

بردن جمعیت از شهرهای دیگر به اهواز در حالی بود که برخی از شهرستان‌های خوزستان در این مقطع "قرمز" (بسیار پرخطر) و اغلب آنها "نارنجی" (پرخطر) رده‌بندی شده بودند.

پیش از این مقام‌های مختلف برگزارکننده انتخابات ایران تاکید کرده‌اند که رعایت نکردن محدودیت‌های کرونا در برنامه‌های انتخاباتی تخلف محسوب می‌شود.

در هر صورت این قوه قضاییه، به ریاست ابراهیم رئیسی است که باید به تخلف احتمالی ستاد انتخاباتی ابراهیم رئیسی از مقررات کرونا رسیدگی کند.

۲- رای‌گیری در بامداد شنبه

منبع تصویر،

Reuters

توضیح تصویر،

وزارت کشور در سال ۱۳۹۶ می‌گفت تمدید رای گیری پس از نیمه شب باعث ابطال کل انتخابات می شد

با وجودی مشارکت بی‌سابقه پایین در انتخابات اخیر، زمان رای‌گیری در آن بارها تمدید شد و حتی به شکلی بی‌سابقه تا ساعت دو بامداد شنبه ادامه پیدا کرد؛ تمدیدی که با آرای پایین دیگر نامزدها روشن است تنها به بالا رفتن تعداد آرای ابراهیم رئیسی کمک کرده است.

قانون انتخابات ایران می‌گوید که "اخذ رای در داخل و خارج کشور در یک روز انجام می‌شود"، هرچند این قانون می‌گوید زمان رای‌گیری در صورت ضرورت قابل تمدید" است.

در سال ۱۳۹۶ عده‌ای به وزارت کشور اعتراض کردند که با تمدید نکردن زمان رای‌گیری مانع از رای دادن بخشی از هواداران حسن روحانی شد.

وزارت کشور در مقابل اعلام کرد که تمدید زمان رای‌گیری پس از نیمه شب روز رای‌گیری غیرقانونی است.

یک اطلاعیه وزارت کشور ایران فاش می‌کرد که در صورت تمدید انتخابات پس از نیمه شب این خطر وجود داشت که "شورای نگهبان کل آرا را ابطال می‌کرد".

تمدید زمان رای‌گیری با شرایط کرونا مرتبط بوده اما به هر حال سازوکار قانونی اقدامی که به نظر می‌رسد خلاف قانون بوده مشخص نیست.

در این میان از نظر حقوقی مشخص نیست اگر این تمدید زمان رای‌گیری تخلف بوده باشد، چه کسی باید بابت آن پاسخگو باشد، و چرا خطر "ابطال کل آرا" مانند سال ۱۳۹۶ دیگر وجود ندارد.

۳- 'مدرک تحصیلی جعلی'

منبع تصویر،

Iran media

توضیح تصویر،

تصویری که از مدرک ابراهیم رئیسی منتشر شد

محسن مهرعلیزاده در مناظره‌ای به ابراهیم رئیسی گفت: "شما در سطح کلاسیک شش کلاس سواد دارید، با این سواد نمی‌توان اقتصاد را اداره کرد."

این در حالی است که آقای رئیسی عنوان "دکتری" دارد. برخی پیام‌های تبریک، از جمله پیام سپاه، او را "حضرت آیت‌الله دکتر" خطاب کرده‌اند.

هرچند تصویری از یک مدرک دکتری برای آقای رئیسی منتشر شده، ابهام‌های بسیاری درباره دکترای او مطرح شده است.

• بیشتر بخوانید: مدرک تحصیلی ابراهیم رئیسی؛ 'شش کلاس' یا 'دکترا'؟

مجلس ایران به تازگی قانونی تصویب کرده که می‌گوید: "در صورت کشف و اسقاط ارائه مدارک غیرواقعی یا جعلی پس از ثبت‌نام و پیش از اعلام اسامی نامزدهای تایید صلاحیت شده، ثبت‌نام داوطلب کان لم یکن تلقی می‌شود"

این قانون می‌افزاید اگر جعل مدرک پس از تایید صلاحیت باشد باید صلاحیت دوباره بررسی شود.

شورای نگهبان ایرادهایی به این قانون گرفت که مجلس آنها را پذیرفت و حال تایید آن باید نهایی شود.

ابراهیم رئیسی اولین مقام جمهوری اسلامی نیست که با اتهام جعلی بودن مدرک تحصیلی‌اش روبرو شده است. در مورد بسیاری از آنان ثابت شده که مدرکشان جعلی بوده است، که جنجالی‌ترینش علی کردان، وزیر کشور سابق بود.

در هر صورت این قوه قضاییه، به ریاست ابراهیم رئیسی است که باید به احتمال جعلی بودن مدرک تحصیلی ابراهیم رئیسی رسیدگی کند.

۴- نامزدی بدون استعفا از مقام

منبع تصویر،

Mizan

توضیح تصویر،

ابراهیم رئیسی رئیس جمهور منتخب و رئیس قوه قضاییه است

مقام‌های ایرانی همواره بر اصل تفکیک قوا میان دولت، مجلس و دادگستری تاکید دارند.

در نظام‌های سیاسی که مطابق چنین الگویی شکل گرفته‌اند مقام‌های عالی قضایی به ندرت وارد مجادلات سیاسی می‌شوند.

معمول است که مقام‌های ارشد برای پرهیز از ایجاد "تعارض منافع" هنگام شرکت در انتخابات از مقام خود استعفا دهند.

قانون انتخابات ایران هم می‌گوید: "کلیه افرادی که مسئولیت مستقیم در امر انتخابات ریاست‌جمهوری به‌صورت اجرا و یا نظارت دارند، درصورتی می‌توانند داوطلب شوند که قبل از ثبت‌نام از سمت خود استعفا نموده و در آن سمت شاغل نباشند."

با توجه به اینکه رسیدگی به تخلفات انتخاباتی به عهده قوه قضاییه است، رئیس این قوه مسئولیت نظارتی بر انتخابات دارد.

اما آقای رئیسی از مقام خود استعفا نداد و شورای نگهبان، که سه حقوقدان آن را آقای رئیسی انتخاب کرده، صلاحیت او را تایید کرد.

اگر این تصمیم شورای نگهبان غیرقانونی بوده باشد و آقای رئیسی می‌بایست به دلیل استعفا نکردن از مقامش رد صلاحیت می‌شد، قوه قضاییه به ابراهیم رئیسی باید به تخلف احتمالی شورای نگهبان در تایید صلاحیت ابراهیم رئیسی رسیدگی کند.

پیش از این یک بار در سال ۱۳۷۸ مصطفی تاجزاده، نامزد رد صلاحیت شده انتخابات اخیر و معاون سیاسی وقت وزارت کشور، از شورای نگهبان برای ابطال انتخابات در تهران شکایت کرده بود.

قوه قضاییه ایران، که ابراهیم رئیسی چهار دهه را در آن سپری کرده، هرگز به شکایت آقای تاجزاده رسیدگی نکرد.

شاید برخورد با آن پرونده بتواند گویای برخورد قوه قضاییه ابراهیم رئیسی با چهار پرونده تخلف احتمالی دیگری باشد که به نفع ابراهیم رئیسی بوده‌اند.