سفر وزیر خارجه ترکیه به اسرائیل؛ ادامه تلاش‌ها برای بهبود روابط

مولود چاووش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه در نخستین سفر رسمی یک مقام ترکیه‌ای به اسرائیل در ۱۵ سال گذشته، گفت عادی‌سازی روابط با اسرائیل و حل اختلافات به شیوه‌ای سازنده به حل مسالمت‌آمیز مناقشه خاورمیانه کمک می‌کند.

او در مسجد الاقصی واقع در شرق اورشلیم (بیت‌المقدس)، قلب ناآرامی‌های اخیر، نماز خواند و پس از دیدار با یائیر لاپید، وزیر امور خارجه اسرائیل در نشست خبری مشترک گفت:

«با اسرائیل توافق کردیم که نیروی جدیدی به روابط خود در بسیاری زمینه‌ها بیفزاییم و از این پس سازوکارهای جدیدی برای گسترش روابط آنکارا-تل‌آویو ایجاد خواهیم کنیم.»

چاووش‌اوغلو گفت مذاکرات بین رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه و اسحاق هرتزوگ، همتای اسرائیلی او به کاهش تنش‌ها در اورشلیم (بیت‌المقدس) در ماه رمضان کمک کرد.

وزیر خارجه ترکیه به خبرنگاران گفت:

«کار بر روی دستور کاری مثبت همچنین می‌تواند به ما کمک کند تا به اختلافات خود به شیوه‌ای سازنده‌تر رسیدگی کنیم. (…) ما توافق کردیم که روابط خود با اسرائیل را در بسیاری از زمینه‌ها تقویت کنیم و از این پس راهکار‌های مختلفی ایجاد کنیم و مذاکرات در مورد هوانوردی غیرنظامی را از سر بگیریم.»

یائیر لاپید، وزیر امور خارجه اسرائیل نیز در این نشست خبری گفت دو کشور «همواره می‌دانستند که چگونه به گفت‌وگو و همکاری بازگردند». او گفت:

«ملت‌هایی با تاریخ طولانی همیشه می‌دانند چگونه یک فصل را ببندند و فصل جدیدی را باز کنند. این همان کاری است که ما امروز در این‌جا انجام می‌دهیم.»

ترکیه که گرفتار مشکلات اقتصادی است، تلاش می‌کند تا با عادی‌سازی روابط با چندین کشور در خاورمیانه از جمله مصر، امارات متحده عربی و عربستان سعودی به انزوای بین‌المللی خود پایان دهد.

چاووش‌اوغلو گفت:

«ما معتقدیم که عادی‌سازی روابط ما تأثیر مثبتی بر حل مسالمت‌آمیز مناقشه خواهد داشت.»

او همچنین روز چهارشنبه از ید وشم، یادبود هولوکاست در اسرائیل بازدید کرد.

چاووش‌اوغلو همچنین با مقامات فلسطینی در کرانه باختری اشغالی دیدار کرد و در آن‌جا بر حمایت ترکیه از مبارزه آن‌ها برای ایجاد یک کشور مستقل در کنار اسرائیل تأکید کرد.

اسرائیل کرانه باختری، شرق اورشلیم و غزه را در جنگ سال ۱۹۶۷ تصرف کرد. فلسطینی‌ها می‌خواهند که در هر سه بخش کشور آینده خود را تشکیل دهند.

"او گفت:«ملت‌هایی با تاریخ طولانی همیشه می‌دانند چگونه یک فصل را ببندند و فصل جدیدی را باز کنند"بیش از یک دهه است که هیچ گفت‌وگوی جدی صلح انجام نشده است.

ترکیه و اسرائیل زمانی متحدان نزدیکی بودند، اما در دوران اردوغان، که منتقد سرسخت سیاست‌های اسرائیل در قبال فلسطینی است، روابط دو کشور متشنج شد. ترکیه همچنین گروه شبه‌نظامی حماس را که اسرائیل و کشورهای غربی آن را یک گروه تروریستی می‌دانند، پذیرفته است.

این کشورها سفیران خود را در سال ۲۰۱۰ پس از حمله نیروهای اسرائیلی به یک ناوگان بشردوستانه به سمت غزه خارج کردند. در این رویداد ۹ فعال ترکیه‌ای کشته شدند. اسرائیل از ترکیه عذرخواهی کرد، اما تلاش‌ها برای نزدیکی بیشتر متوقف شد.

ترکیه در سال ۲۰۱۸ پس از به‌رسمیت شناختن اورشلیم (بیت‌المقدس) به‌عنوان پایتخت اسرائیل از سوی آمریکا سفیر خود در اسرائیل را فراخواند و اسرائیل نیز واکنش مشابهی نشان داد و سفیر خود در ترکیه را فراخواند دو کشور بعد سفیران خود را مجدداً تعیین نکردند.

آخرین تلاش برای برقراری روابط نزدیک توسط هرتزوگ، رئیس جمهوری اسرائیل صورت گرفت که در ماه مارس از ترکیه بازدید کرد. او نخستین رهبر اسرائیل بود که در ۱۴ سال گذشته به این کشور سفر می‌کرد.

هرتزوگ روز چهارشنبه در مجمع جهانی اقتصاد در داووس سوئیس سخنرانی کرد و در پاسخ به پرسش‌هایی اذعان کرد که روند نزدیکی به ترکیه بر اساس منافع متقابل است.

او گفت:

«ما فرازونشیب‌هایی با ترکیه داریم. بسیار خوشحالم که با اردوغان گفت‌وگوی صریح و علنی دارم و این گفت‌وگوها در جهت درست پیش می‌رود.»

در سال ۲۰۰۹ در همین گردهمایی داووس، اردوغان پس از مناظره‌ای جنجالی درباره غزه با شیمون پرز، رئیس‌جمهوری وقت اسرائیل به اعتراض محل نشست را ترک کرد.