تصویر خیر‌ه‌کننده تلسکوپ جیمز وب از خمیدگی فضا-زمان در فاصله ۶.۳ میلیارد سال نوری زمین

یورو نیوز

یورو نیوز - ۱۵ فروردین ۱۴۰۲

نگارش از یورونیوز فارسی •

به روز شده در: ۰۴/۰۴/۲۰۲۳ - ۱۶:۰۱

یک عکس فضایی که به تازگی توسط تلسکوپ فضایی جیمز وب گرفته شده است، به گونه‌ای بی‌سابقه پدیده خمیدگی فضا‌زمان را در فضای کیهانی در فاصله‌ای دوردست از زمین نشان می‌دهد.

ستاره‌شناسان برای گرفتن این عکس، تلکسوپ غول‌پیکر جیمز وب را که در فاصله ۱.۶ میلیون کیلومتری زمین در چرخش است به سمت خوشه‌ای از کهکشان‌ها در فاصله ۶.۳ میلیارد سال نوری ما نشانه رفتند.

این خوشه کهکشانی که «SDSS J1226+2149» نام دارد، به حدی ستاره‌ و سیاره در خود جای داده است که در اثر جرم زیاد «به معنای واقعی کلمه فضا را منحرف کرده و ناحیه کیهانی را تاب می‌دهد.»

در تصویر ثبت شده، در قسمت پایین سمت راست، نمونه‌های تکان‌دهنده‌ای از نور اعوجاج ناشی از انحراف فضازمان را می‌توان مشاهده کرد که به صورت اشکال قرمز و کشیده به نظر می‌آیند.

یک‌سال از پرتاب تسلکوپ جیمز وب گذشت؛ سازه ۱۰ میلیارد دلاری همچنان دانشمندان را شگفت‌زده می‌کند
اکتشاف تازه جیمز وب در مورد سیاره‌ای فراخورشیدی؛ ارسال اطلاعات جَو یک آسمان دوردست به زمین

در میان این اشکال همچنین یک «قوس قرمز، بلند، درخشان و منحرف‌شده در نزدیکی هسته تصویر» به چشم می‌خورد که اصطلاحا تشکیل یک «اسب دریایی کیهانی» را داده است.

گرفتن این تصویر از تعداد بسیار زیادی کهکشان، که گویی در یک حباب عظیم و شفاف گرفتار شده‌اند، به لطف یک پدیده جالب فیزیکی امکان پذیر شده که برای اولین بار نزدیک به یک قرن پیش توسط آلبرت انیشتین در نظریه نسبیت عام پیش‌بینی شد.

این پدیده «عدسی گرانشی» نام دارد و ستاره‌شناسان از آن به عنوان یک ذره‌بین برای دیدن اجرام دور استفاده می‌کنند. استفاده از این عدسی فضایی به اخترشناسان کمک می‌کند بتوانند اجرام نجومی واقع‌شده در دوردست را بزرگ‌نمایی کند و موفق شوند کهکشان‌هایی را که خیلی کم‌نور یا خیلی دور هستند با وضوح و دقت ببینند.

به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید

نمایش تصویری از طرز کار عدسی گرانشی

ALMA (ESO/NRAO/NAOJ), L. Calçada (ESO), Y. Hezaveh et al.

توصیف عدسی گرانشی به زبان ساده این است که وقتی نور در مسیر رسیدن‌اش به چشم ما به یک جرم آسمانی بزرگ نظیر یک خوشه کهکشانی برخورد می‌کند، به دلیل کشش گرانشی این خوشه از مسیر خود منحرف می‌شود و به عنوان یک عدسی عمل می کند که می‌تواند نور کهکشان‌های دورتر را در پشت سر خود بزرگ کند.

در این عکس خوشه کهکشانی «SDSS J1226+2149» نقش همان عدسی یا ذره‌بین را بازی کرده و دانشمندان به کمک آن موفق شده‌اند نور کهکشان‌هایی با طول عمر بیش از ۱۳ میلیارد سال (یعنی زمانی که جهان هنوز جوان بود) در پشت سر آن را ببینند. چنین بزرگنمایی قدرتمندی به دانشمندان اجازه می‌دهد تا شکل‌گیری ستاره‌ها در این قلمروی بسیار دور از فضا را بهتر درک کنند.

دانشمندان می‌گویند تصویر جدید تلسکوپ جیمز وب همچنین به ما می‌گوید که مخازن گاز مولکولی در این خوشه کهکشانی شبیه به کهکشان راه شیری ما است.