صنعت خودروی ایران در سال ۹۹؛ از محصولات جدید تا مشکل فروش

در سال ۱۳۹۹ صنعت خودروی ایران توانست توان ساخت داخل برخی محصولات و میزان تولید را افزایش دهد و چند محصول را هم معرفی کند که برخی نسبتاً جدید و برخی خودروهای قدیمی با ظاهر جدید بودند، اما در کنار برخی مشکلات دیگر، بزرگ‌ترین مشکل صنعت خودرو در ایران در سال ۹۹ افزایش شدید قیمت خودروها بود.

مشکل فروش در سال ۹۹

در سال ۱۳۹۹ میزان تولید خودرو افزایش یافت اما این افزایش تولید به افزایش فروش منجر نشد. عکس‌های ماهواره‌ای تأیید می‌کنند که تعداد زیادی از خودروها در انبارها خاک می‌خورند و بررسی مقاطع مختلف در سال ۹۹ و عکس‌های ماهواره‌ای نشان می‌دهد حداقل یکصد هزار خودرو در انبار خودروسازان وجود داشته، این در حالی است که برای فروش خودرو در ایران قرعه‌کشی برگزار می‌شد!

منتقدان می‌گویند این اقدام خودروسازان برای افزایش قیمت خودرو و کنترل بازار است اما خودروسازان و طرفداران آن‌ها دلیل انبار ده‌ها هزار خودرور را ناقص بودن آن‌ها به خاطر نبودن قطعه عنوان کرده‌اند.

بررسی قیمت خودروها در سال ۹۹ نشان می‌دهد خودروهای تولیدی در ایران به‌نسبت سال ۹۸ بیش از ۷۰ درصد افزایش قیمت داشت. برای نمونه دنا در سال ۹۸ قیمتی در حدود ۱۵۰ میلون تومان داشت و در انتهای سال ۹۹ به حدود ۲۵۷ میلیون تومان رسید. یا خودروی تیبا در انتهای سال ۹۸ حدود ۷۳ میلیون تومان قیمت داشت اما قیمت آن در انتهای سال ۹۹ به ۱۱۸ میلیون تومان رسید.

بر اساس آخرین آمار تولیدی که وزارت صنعت معدن و تجارت منتشر کرده است، تولید خودرو در سال ۹۹ نسبت به سال ۹۸ حدود ۲۰ درصد افزایش داشته است. با وجود بحران کرونا اما روند افزایش قیمت خودرو برخلاف تمام جهان در ایران ادامه یافت و قیمت خودرو هر روز گران‌تر از دیروز شد.

البته در زمان انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و به دلیل تأثیر روانی سیاسی انتخاب جو بایدن، قیمت خودرو در بازار ایران روندی نزولی پیدا کرد و طی دو ماه تا خروج دونالد ترامپ از کاخ سفید تا ۳۰ درصد به‌صورت متوسط کاهش یافت، اما با شروع دولت جو بایدن و مشخص شدن موانع بازگشت آمریکا به برجام، قیمت تا حدودی صعودی شد و بازار در رکودی کم‌سابقه فرو رفت.

محصولات جدید در سال ۹۹

صنعت خودروی ایران در سال ۹۹ چندین محصول جدید را به خود دید که به غیر از سه محصول، باقی محصولات یا خودروهای مونتاژی چینی بودند یا خودروهایی هستند که روی پلت‌فرم‌های قدیمی در دو شرکت ایران‌خودرو و سایپا توسعه پیدا کرده‌اند.

" مشکل فروش در سال ۹۹ در سال ۱۳۹۹ میزان تولید خودرو افزایش یافت اما این افزایش تولید به افزایش فروش منجر نشد"آن سه محصول جدید تارا در ایران‌خودرو و آریا و شاهین در سایپا بودند.

ایران‌خودرو طی یک سال توانست قطعات پژو ۳۰۱ را در ایران داخلی‌سازی کند و روی پلت‌فرم پژو ۳۰۱، خودروی تارا را طراحی کرد. در این خودرو از یک گیربکس متفاوت با خودروهای پژو و نیز از یک موتور جدید استفاده شد.

موتور این خودرو توسعه‌یافتهٔ موتور پژو ۲۰۶ تیپ پنج است و ۱۱۰ اسب بخار قدرت دارد. این خودرو را بر اساس پلت‌فرم آن می‌توان مدرن‌ترین خودرو در صنعت خودروی ایران قلمداد کرد. پلت‌فرم پژو ۳۰۱ برخلاف تمامی پلت‌فرم‌های استفاده‌شده در صنعت خودروی ایران همچنان زنده است.

در سوی دیگر، سایپا هم روی پلت‌فرم قدیمی تویوتا یاریس، خودروی شاهین و آریا را توسعه داد. این خودرو با انتقادهای گوناگونی روبه‌رو شد تا آن‌جا که سازمان محیط زیست ایران به دلیل دریافت نکردن مجوز آلایندگی، فروش این خودرو توسط سایپا را غیرقانونی اعلام کرد.

موتور این خودرو توسعه‌یافتهٔ موتور خودروی تیباست.

موتور تیبا هم توسعه‌یافتهٔ موتور پراید است. این موتور که فناوری آن به بیش از ۳۰ سال قبل باز می‌گردد، توسط توربو شارژ تقویت شد اما ساختار کلی آن تغییر نکرد. حتی شرکت ساپیا حاضر نشد این موتور را ۱۶ سوپاپ کند و از فناوری منسوخ‌شدهٔ هشت سوپاپ در آن استفاده کرد.

در سال ۹۹ ایران‌خودرو همچنین طرح جدیدی را معرفی کرد که در آن موتورهای سه سیلندر توسعه پیدا خواهند کرد. فناوری معرفی‌شده توسط ایران‌خودرو را می‌توان نسبتاً به‌روز قلمداد کرد. موتورهای سه سیلندر هم‌اکنون راهی میان‌بر بین خودروهای بنزینی و برقی هستند و در خودروهای هیبریدی هم از موتورهای سه سیلندر استفاده می‌شود.

"برای نمونه دنا در سال ۹۸ قیمتی در حدود ۱۵۰ میلون تومان داشت و در انتهای سال ۹۹ به حدود ۲۵۷ میلیون تومان رسید"این موتورها حجم کم و قدرت زیادی دارند. ایران‌خودرو از طریق شرکت‌های آلمانی به دانش ساخت موتورهای سه سیلندر دست پیدا کرده است.

ایران‌خودرو همچنین در سال ۹۹ توانست به دانش ساخت گیربکس‌های شش سرعته دست پیدا کند.

شرکت‌های خارجی و صنعت خودرو در ایران

در سال ۹۹ همکاری بیشتر شرکت ‌ای خارجی با شرکت‌های ایرانی به دلیل تحریم‌های آمریکا همچنان قطع بود و تنها برخی شرکت‌های چینی که بازاری در خارج از چین نداشتند حاضر به همکاری با شرکت‌های ایرانی شدند.

با تغییر رئیس‌جمهور در آمریکا، خبرهایی از احتمال بازگشت برخی شرکت‌های خودروسازی خارجی مانند رنو به ایران رنو منتشر شد، با این حال این شرکت‌ها منتظر بازگشت آمریکا به برجام هستند و تا آن زمان، بازگشت به بازار ایران را معلق نگه داشته‌اند.

در انتهای سال ۹۹ اخباری هم از قراردادهای جدید شرکت‌های خودروساز ایرانی با برخی شرکت‌های چینی برای تولید محصولات جدید مخابره شد.