حضور تنها ۵ ایرانی در فهرست پژوهشگران پراستناد در جهان!

تنها ۵ ایرانی در فهرست پراستنادترین پژوهشگران جهان قرار گرفته‌اند؛ این را آمار موسسه‌ای تخصصی نشان می‌دهد که هر ساله با ارزیابی دیتاها، پژوهشگران پراستناد در جهان را معرفی می‌کند.

به گزارش «تابناک»، موسسه «کلاریویت آنالیتیکس» در جدیدترین آماری که ارائه کرده و مربوط به سال ۲۰۲۳ میلادی است، ۷۱۲۵ پژوهش پراستناد را معرفی کرده که ماحصل تلاش ۶۸۴۹ پژوهشگر است؛ پژوهشگرانی که برخی از ایشان در بیش از یک رشته پراستناد شده‌اند و البته ملاک انتخاب ایشان صرفا استناد به مقالات منتشر شده ایشان نیست و برخی موارد دیگر را هم شامل می‌شود.

ارزیابی‌های مفصلی که نقطه شروع آن در هر سال، فهرستی از نامزد‌های اولیه است که گروهی از موسسه اطلاعات علمی (ISI) استخراح می‌کنند و در اختیار موسسه یاد شده قرار می‌دهند تا بعد از طی روندهایی، از میان ایشان افراد برتر شناسایی و معرفی شوند؛ فهرستی که مرور برخی نکات برآمده از آن، خالی از لطف نیست:

۳۷ درصد پراستناد‌ها در آمریکا هستند

پراستنادترین محققان ۲۰۲۳ امسال از ۶۷ کشور هستند اما در مجموع، ۸۳.۸ درصد از آن‌ها تنها از ۱۰ کشور دنیا بوده و ۷۲.۷ درصد اهل پنج کشور نخست هستند. آمریکا با ۲۶۶۹ محقق (معادل ۳۷.۵ درصد) بیشترین تمرکز پژوهشگران با استناد بالا در دنیا را به خود اختصاص داده که البته به نسبت سال قبل کمتر است و در امتداد روند کاهشی این کشور قرار دارد به گونه‌ای که تعداد محققان پراستناد این کشور در ۲۰۲۳ در مقایسه با ۲۰۱۸، کاهش  ۵.۹ درصدی نشان می‌دهد

۱۸ درصد پراستناد‌ها چینی هستند

بعد از آمریکا، چین رتبه دوم را با ۱۲۷۵ محقق پراستناد به خود اختصاص داده که معادل ۱۷.۹ درصد است، با این ملاحظه که سهم این کشور در فهرست یاد شده به نسبت سال قبل افزایش یافته و در امتداد روند افزایش این کشور در چندسال اخیر است، به گونه‌ای که سهم چین از محققان پراستناد از سال ۲۰۱۸ تاکنون بیش از دو برابر شده است. رشدی که در میان ۱۰ کشور برتر، تنها چین تجربه کرده و باقی کشورها از آن محروم بوده‌اند.

کاهش سهم دیگر کشورهای برتر جهان به نسبت سال قبل

سومین رتبه محققان پراستناد به انگلیس با ۵۷۴ محقق می‌رسد که درمجموع ۸.۱ درصد از کل پراستناد‌ها را به خود اختصاص داده است. انگلیس سال گذشته نیز در رده سوم پراستناد‌ها قرار گرفته بود. رده‌های بعدی این فهرست به ترتیب از آن کشور‌های آلمان با ۳۳۶ محقق، استرالیا با ۳۲۱ محقق، کانادا با ۲۱۸ محقق، هلند با ۱۹۵ محقق، فرانسه با ۱۳۹ محقق، هنگ‌کنگ با ۱۲۰ محقق و ایتالیا با ۱۱۵ محقق است.

۶.۳ درصد محققان پراستناد در گروه محققان میان‌رشته‌ای

سال ۲۰۲۳ ششمین سالی است که محققان پراستناد براساس فعالیت میان‌رشته‌ای نیز مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.

"رشدی که در میان ۱۰ کشور برتر، تنها چین تجربه کرده و باقی کشورها از آن محروم بوده‌اند"محققانی که در این بخش پراستناد شناخته شده‌اند، مقالاتی با موضوعات مختلف ارائه کرده‌اند که جزء مقالات میان‌رشته‌ای قرار می‌گیرند. از میان ۳۷۹۳ محققی که در جمع پراستناد‌های ۲۰ رشته مشخص شده‌اند، ۲۳۸ محقق (۶.۳ درصد)، در دو رشته مقالات پراستناد ارائه داده‌اند و ۲۶ محقق در سه رشته یا بیشتر ارائه مقاله داشته‌اند که سهم ۰.۷ درصدی را به خود اختصاص داده‌اند.

سهم ایران تنها ۵ نفر!

از میان محققان پراستنادی که امسال معرفی شده‌اند، ایرانی‌ها سهم ناچیزی دارند؛ تنها ۵ محقق! عددی که در فهرست پراستناد‌های سال ۲۰۲۲، ۱۲ محقق بود و حالا کاهش چشمگیری یافته و از نصف هم کمتر شده است. پنج محققی که نام همه‌شان در گروه میان‌رشته‌ای قرار گرفته است:

«محمد عبداللهی» از دانشگاه علوم پزشکی تهران، با شاخص «اچ ایندکس» ۸۳، رتبه نخست را بین دیگر محققان پراستناد ایرانی از آن خود کرده است. از او تاکنون ۹۴۷ مقاله در Web of Science منتشر شده است که ۳۶۷۱۳ مرتبه مورد استناد قرار گرفته‌اند.

رتبه دوم از آن «فرهاد اسلامی» است که محقق وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران عنوان شده که ظاهرا در خارج از کشورمان هم صاحب کرسی است. محققی با شاخص اچ ایندکس ۹۳ که میزان استناد‌های مقالات او در سال ۲۰۲۳ به ۱۵۷۷۸ رسیده است. 

«مهدی کریمی» از دانشگاه علوم پزشکی ایران و دانشگاه تربیت مدرس هم رتبه سوم در میان محققان پراستناد ایرانی را در اختیار دارد.

شاخص اچ ایندکس او ۳۱ است و ۱۰۶ مقاله وی در Web of Science منتشر شده. دفعات استناد به مقالات او ۵۵۳۰ مرتبه بوده و ۴۹۹۱ مقاله در حال استناد به مقالات او هستند.

«علی مرسلی» از دانشگاه تربیت مدرس هم رتبه چهارم پراستناد‌های ایران را از آن خود کرده است. شاخص اچ ایندکس وی ۷۶ گزارش شده و تعداد استناد‌ها به مقالاتش در سال ۲۰۲۳ به ۲۹۶۱ مورد رسیده است.  

«وحید وطن‌پور» از دانشگاه رازی در رده پنجم پراستناد‌های ایرانی جای گرفته است. از او ۲۶۵ مقاله در Web of Science منتشر شده و شاخص اچ ایندکس وطن پور ۶۱ گزارش شده است.