گشت و گذاری در دنیای خشکبار / شاید آجیل شب یلدا نداشته باشیم

موج سوم کرونا سبب شد که دولت برخی محدودیت‌ها برای تردد و فعالیت اصناف و اداره‌ها وضع کند و هر چقدر زمان بیشتر گذشت شدت این محدودیت‌ها بیشتر شد تا به امروز که ۷۰ درصد اصناف در هفته دوم تعطیلی خود هستند و از این هفته نیز ادارات دولتی و سازمان‌ها نیز به آنها اضافه شدند. با وجود فعالیت‌های اتاق اصناف تهران و ایران و مکاتبات آنها با ستاد ملی کرونا اما هنوز تصمیمات پشت درب‌های بسته توسط کارشناسان پشت میز نشین اتخاذ می‌شود و در کمتر جلسه‌ای از اصناف نظرخواهی و حتی مشورت گرفته می‌شود.

با وجود دسته‌بندی صنف‌های مختلف به سه گروه توسط بانک‌مرکزی و اعلام سیاست‌های حمایتی از ۳۰ صنف گروه اول که بنا بر اعلام سازمان‌های دولتی بیشترین آسیب را دیده بودند اما در نهایت فقط وام ۱۲ میلیونی آن هم به ازای هر کارگری که بیمه آن رد شده باشد اجرایی شد هر چند بسیاری از کاسب‌ها به‌دلیل طولانی بودن روند آن و کاغذ بازی‌ها عطای آن را به لقایش بخشیدند. اما در این بین صنف آجیل و خشکبار که با از دست دادن بازار شب عید و فله (باز) بودن محصولات خود شرایط سختی را پشت‌سر می‌گذاشت و اکنون چشم امید آنها به بازار شب چله(یلدا) بود وضعیت مشخصی ندارد. این درحالی است که سرد شدن هوا و توصیه پزشکان مبنی بر گرم نگه داشتن بدن برای مقابله با ویروس کرونا بارقه‌های امید را در این صنف دمیده بود اما با تصمیم ستاد ملی کرونا اعضای این صنف مجبور شدند مغازه‌های خود را ببندند آن هم درحالی‌که ۲۰ روز به شب یلدا مانده است. مصطفی احمدی رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» با بیان اینکه سیاست‌های اتخاذ شده در این حوزه از ثبات لازم برخوردار نیست و هر دفعه چیز جدیدی ابلاغ می‌شود گفت: در ابتدای سال به‌طور صریح از صنف ما اسم برده شد و اعلام شد که از ما حمایت می‌شود و حتی در لیست بانک‌مرکزی ما جزو گروه یک قرار گرفتیم که بیشترین ضربه را خورده است اما در مرداد و شهریور که زمان تسویه حساب مالیاتی شد مالیات ما به اندازه همان صنفی افزایش پیدا کرد که به‌خاطر نوع فعالیتش بیشترین فروش را در ایام کرونا داشته است.

وی ادامه داد: خدای نکرده همکاران برداشت منفی نکنند ما بخیل نیستیم و دست صنف‌های بهداشتی و شوینده واقعا درد نکند که بازار را تامین کردند و نگذاشتند کمبودی حس شود اما این انصاف است که مالیات ما با آنها یکی باشد؟ وقتی اعضای ما به‌خاطر چک برگشتی و نبود فروش درگیر دادگاه و کلانتری هستند باید به اندازه همه صنف‌ها مالیات بدهند؟ همین عوامل سبب شده که امسال تعداد زیادی از همکاران ما کسب‌وکار خود را تعطیل کرده‌اند.

"اما در این بین صنف آجیل و خشکبار که با از دست دادن بازار شب عید و فله (باز) بودن محصولات خود شرایط سختی را پشت‌سر می‌گذاشت و اکنون چشم امید آنها به بازار شب چله(یلدا) بود وضعیت مشخصی ندارد"از آن طرف وام ۱۲ میلیونی به ازای هرکارگر گذاشتند که نمی‌دانم قرار است این مبلغ چطور جلوی ورشکستگی یک آجیل‌و خشکبار فروش را بگیرد.

احمدی با بیان اینکه اعضای این صنف در آستانه شب چله هنوز نمی‌دانند چه‌کار کنند گفت: هر ساله ۴۰ روز مانده به شب یلدا همکاران من شروع به خرید جنس و فرآوری آنها می‌کنند زیرا به‌خاطر بدی هوا و زمانبر بودن فرآوری لازم است دو ماه زودتر جنس‌ها تهیه شود امسال هم با توجه به استقبال مردم از خرید آجیل و خشکبار برای تقویت بدن جلوی ویروس کرونا امیدواری زیادی داشتیم اما وقتی محدودیت‌ها اعلام شد اسم صنف ما نه در گروه یک بود نه در گروه دو و هنوز نمی‌دانیم چه‌کار کنیم، این درحالی است که صنف ما مواد خوراکی است و کالا خراب می‌شود لباس فروش یا لوازم‌خانگی فروش اگر یک ماه تعطیل باشد هیچ اتفاقی برای جنس‌اش نمی‌افتد اما اگر سه روز توت خشک یکجا باشد و جابه‌جا نشود پروانه می‌زند و پس از آن کرم زده می‌شود. از آن طرفی شاهد هستیم که تقریبا تمامی صنف‌های مواد خوراکی جنس ما را می‌فروشند، از سوپر مارکتی‌ها گرفته تا بنکداران موادغذایی و حتی لبنیات‌فروشی‌ها در واقع این روزها همه جنس ما را می‌فروشند به جز صنف ما.رئیس اتحادیه فروشندگان آجیل و خشکبار درخصوص قیمت‌ها گفت: خوشبختانه کالا به اندازه کافی دربازار موجود است و هیچ کمبودی چه در حوزه داخلی چه در حوزه وارداتی نداریم. اگر بخواهیم کالای این حوزه را با سایر صنوف مقایسه کنیم ما کمترین افزایش قیمت را داشتیم چه در حوزه کالاهای وارداتی چه در تولیدات داخلی زیرا این واقعیت را قبول داریم که اگر آجیل بیشتر از این گران شود مردم توانایی خرید ندارند همین الان به‌خاطر پایین آمدن قدرت خرید بسیاری از دهک‌ها آجیل را از سبد خرید خود حذف کردند؛ درحالی‌که برای مقابله با کرونا در فصل سرما باید خودرا تقویت کنند. از سوی دیگر صنف ما هیچ زمان قیمت‌گذاری نمی‌کند و زیر مجموعه‌ها براساس کشش بازار قیمت تعیین می‌کنند اما استثنائا برای آجیل شب چله اتحادیه قیمت می‌دهد. به‌طور مثال پارسال با توجه به کیفیت و مواد استفاده شده در آجیل دو نوع قیمت دادیم و قیمت آجیل شب یلدا را ۱۱۰ هزار تومان تعیین کردیم.

اما امسال با توجه به اینکه هنوز نمی‌دانیم اجازه باز کردن مغازه را به ما می‌دهند یا خیر، هیچ قیمتی اعلام نکردیم اما امیدواریم برای تقویت روحیه مردم هم که شده حداقل ظرف روزهای آینده اجازه فعالیت به ما بدهند و ما در همان زمان قیمت را اعلام خواهیم کرد اما فکر نمی‌کنم بیش از ۲۰ درصد نسبت به سال گذشته افزایش قیمت داشته باشیم.

با وجود اظهارات رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار مبنی بر افزایش حداقلی قیمت‌ها مشاهدات میدانی خبرنگاران «دنیای‌اقتصاد» از مراکز فروش عمده این کالاها نشان از افزایش ۵۰ درصدی قیمت‌ها دارد و همین امر سبب شده که فروش آنها در ۶ ماه اول سال نسبت به همین زمان در سال گذشته بیش از ۵۰ درصد کاهش داشته باشد هر چند با شروع فصل سرما وضعیت اندکی بهتر شد اما شیوع موج سوم کرونا و تعطیلات اجباری دوباره فعالان این صنف را لبه پرتگاه برده و درآمد افرادی که شغل آنها آزاد محسوب می‌شود را تحت‌تاثیر قرار داده است؛ از سوی دیگر هیچ‌کدام از این دو گروه امیدی به حمایت‌های دولتی ندارند.