فیلمساز معروف ایرانی پس از خروج از کشور: نمی‌شود هم ژست آزاداندیشی گرفت و هم با حکومت همکاری کرد - Gooya News

رادیو فردا - عبدالرضا کاهانی از فیلمسازان مهم دهه‌های هشتاد و نود سینمای ایران است که با ساخت فیلم‌های موفقی چون «هیچ»، «اسب حیوان نجیبی است» و «بی‌خود و بی‌جهت» توانست سبک خاصی از فیلم‌های منتقد اجتماعی با اشاره‌های صریح به شرایط درهم‌ریخته جامعه ایران ایجاد کند.

او البته در مسیر کاری‌اش همواره درگیر مسائل نظارتی و سانسور بود و همچنان چند فیلم از او در ایران به نمایش در نیامده است. عبدالرضا کاهانی اوایل دهه نود ایران را ترک کرد و تلاش کرد مسیر فیلمسازی‌اش را خارج از کشور پی بگیرد. حاصل آن ساخت چند فیلم در خارج از ایران بوده است. هرچند باز هم فیلمی به نام «ارادتمند، نازنین، بهاره، تینا» در ایران ساخت که آن هم اجازه نمایش ندارد.

او مدتی است ساخت فیلم جدیدی را در کانادا به زبان انگلیسی و با بازیگران غیر ایرانی به پایان برده است. گفت‌وگو با او را با پرسش درباره دلایل خروجش از ایران آغاز کردم.

خوشحال نبودم.

"عبدالرضا کاهانی اوایل دهه نود ایران را ترک کرد و تلاش کرد مسیر فیلمسازی‌اش را خارج از کشور پی بگیرد"احساس می‌کردم که به سختی دارم کار می‌کنم و همه‌اش در حال جنگم برای بدست آوردن سالن نمایش فیلم، برای ساختن فیلم دلخواهم. احساس می‌کردم که اهالی سینما بیشتر از اینکه در خدمت مردم باشند، در خدمت سانسور و وزارت ارشادند و در حال همکاری کردن با آن‌ها. می‌دیدم که فضا علیه من است، حتی اهالی سینما من را گاهی سرزنش می‌کنند که همراهی کن کوتاه بیا. احساس می‌کردم بیشتر از این نمی‌شود موفق بود و از طرفی فکر می‌کردم سینما و جهان بزرگ‌تر است. سینما نباید مرز بشناسد، باید رفت، و ای کاش که زودتر این کار را می‌کردم چون الان حس می‌کنم به بلوغ بیشتری رسیدم نسبت به سال‌هایی که در ایران کار می‌کردم.

آقای کاهانی، در تمام سال‌های بعد از انقلاب سانسورهایی در حد حجاب بازیگران زن هم مثلاً وجود داشته.

چرا در آن مقطع شما دیگر نتوانستید تحمل کنید؟ به هر صورت شما چندین فیلم در ایران ساختید. فیلم‌هایی که مورد توجه هم بوده. چرا از یک جایی، این پذیرش سانسور برایتان دیگر سخت شد؟

من هر فیلمی ‌که ساختم، فیلمی نبوده که باید می‌ساختم. یعنی یک سناریوی دیگر به وزارت ارشاد داده شده، آن سناریو رد شده و فیلم‌هایی که ساختم سناریوی دوم یا حتی سوم و بعضا چهارم من است. فیلمنامه‌های ساخته‌نشده‌ام بیشتر از فیلمنامه‌هایی است که ساخته‌ام.

"احساس می‌کردم که به سختی دارم کار می‌کنم و همه‌اش در حال جنگم برای بدست آوردن سالن نمایش فیلم، برای ساختن فیلم دلخواهم"یک مشکل هم این بود که دیگر نمی‌توانستم، هر چه می‌گذشت سناریوهای بیشتری می‌دادم تا یکی‌اش تصویب بشود و از یک جایی، آن یکی را هم احساس می‌کردم جواب مثبتش نمی‌آید. خیلی محترمانه دوست داشتند من حذف شده باشم و کنار باشم. همه هم داشتند به این حذف شدن خدمت می‌کردند.