تورم به روایت بانک مرکزی و مرکز آمار؛ کدام بیشتر است؟

به گزارش تابناک اقتصادی؛ در هفته‌ای که گذشت، سیاستگذار پول و ارز تصمیم گرفت، پس از توقف انتشار عمومی شاخص‌های قیمتی یا همان تغییرات تورمی در سال ۱۳۹۷، این سکوت را بشکند و اقدام به انتشار و به روزرسانی عمومی آمار تورمی به روایت بانک مرکزی کند.

در سال‌های گذشته، مدیر وقت اداره بررسی‌ها و سیاست‌های اقتصادی بانک مرکزی در خصوص موضوع تورم گفته بود: تورم به نوعی سرعت افزایش قیمت‌هاست؛ یعنی اگر تورم مثبت باشد، به این معناست که سرعت افزایش قیمت‌ها کاهش یافته و این نباید این گونه تعبیر شود که قیمت کالا‌ها کاهش یافته است... هنگامی که از تورم صحبت می‌شود، یک سبد کالایی را در نظر داریم و تورم برآیندی از تغییرات قیمت این سبد کالا و خدمات است و علاوه بر این، نرخ تورم یک سابقه ۲۴ ماهه دارد که با آن سنجیده می‌شود. 

بر اساس این گزارش؛ به تازگی جزئیات منتشره، مربوط به تورم که خلاصه آن در سایت بانک مرکزی قرار گرفته، نشان می‌دهد نرخ تورم سالانه در سال ۱۴۰۰ به رقم ۴۶.۲ درصد رسیده بود که نسبت به رقم ۴۷.۱ درصدی در سال ۱۳۹۹، افت نسبی داشته است؛ اما در جدیدترین روایت تورمی بانک مرکزی در بهمن ماه امسال، روند تغییرات شاخص قیمت‌ها با افزایش مواجه بوده، به گونه‌ای که طبق اعلام بانک مرکزی در دوازده ماهه منتهی به بهمن ۱۴۰۱، نرخ تورم سالانه به رقم ۴۳.۶ درصد رسیده است.

رسیدن نرخ تورم سالانه منتهی به بهمن ماه، امسال به رقم ۴۳.۶ درصد در حالی است که بررسی گروه‌های کالایی و خدماتی نشان می‌دهد در این مدت، نرخ تورم خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها ۴۹.۵ درصد؛ نرخ تورم مسکن ۴۷.۸ درصد و نرخ تورم رستوران و هتل نیز ۷۷.۶ درصد بوده است. جزئیات بیشتری از دیگر گروه‌های کالایی و خدمات را در تصویر زیر می‌بینید.

از سوی دیگر، نرخ تورم ماهانه در بهمن ماه نسبت به ماه قبل، ۴.۴ درصد بوده است. این تغییر یک ماهه شاخص بهای کالا‌ها در مناطق شهری ایران در حالی به طور کلی ۴.۴ درصد شده، که با بررسی جزئیات آن مشخص می‌شود که در بهمن ماه امسال به عنوان نمونه، نرخ تورم خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها نسبت به دی ماه یعنی ماه قبل، ۶.۳ درصد بوده است. تورم ماهانه گروه «مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت ها» نیز ۳.۱ درصد شده است.

تورم نقطه‌ای به روایت بانک مرکزی؛ در مرز ۵۵ درصد

بخش دیگری از گزارش بانک مرکزی از تورم در بهمن ماه، مربوط به تورم نسبت به ماه مشابه سال قبل است.

"جزئیات بیشتری از دیگر گروه‌های کالایی و خدمات را در تصویر زیر می‌بینید.از سوی دیگر، نرخ تورم ماهانه در بهمن ماه نسبت به ماه قبل، ۴.۴ درصد بوده است"این شاخص تورمی که با عنوان تورم نقطه به نقطه شناخته می‌شود، در یازدهمین ماه سال نسبت به بهمن ماه سال قبل، ۵۴.۶ درصد شده است، در حالی که در میان گروه‌های کالایی و خدماتی، بیشترین نرخ تورم نقطه‌ای مربوط به گروه «رستوران و هتل» با ۸۰.۴ درصد، «خوراکی و آشامیدنی» با ۶۷.۱ درصد و «حمل و نقل» با ۵۰.۳ درصد بوده است.

تفاوت نرخ تورم بانک مرکزی و مرکز آمار

یکی از نکات قابل تامل در آمار‌های مذکور، تفاوتشان با آمار‌های تورم مرکز آمار است. مرکز آمار طبق روال همیشه، تغییرات مربوط به تورم را در هر ماه منتشر می‌کند، دوم اسفندماه اطلاعات مربوط به تورم در بهمن ماه را منتشر کرد.

بررسی این آمار (مرکز آمار) نشان می‌دهد، در بهمن ماه، نرخ تورم سالانه خانوار‌های شهری به رقم ۴۶.۹ درصد بوده است. (تاکید بر نرخ تورم شهری به دلیل مبنای آماری بانک مرکزی بر سبد هزینه‌ای خانوار‌های شهری است) بنابراین نرخ تورم دوازده ماهه منتهی به بهمن ماه از لنز بانک مرکزی، کمتر از نرخ تورم سالانه منتشر شده توسط مرکز امار است.

این تفاوت در تورم ماهانه و نقطه به نقطه نیز قابل تامل است، به گونه‌ای که مرکز آمار اعلام کرده، نرخ تورم ماهانه خانوار‌های شهری در بهمن ماه ۳.۴ درصد و نرخ تورم نقطه به نقطه نیز ۵۲.۷ درصد بوده است.

با بررسی گروه‌های کالایی و خدماتی در آمار منتشر شده توسط مرکز آمار ملاحظه می‌شود، در شرایطی که بانک مرکزی نرخ تورم سالانه (خانوار شهری) گروه خوراکی و آشامیدنی را ۴۹.۵ درصد اعلام کرده است، مرکز آمار در گزارش تورمی خود تاکید دارد که نرخ تورم سالانه خوراکی و آشامیدنی (خانوار شهری) ۶۷.۷ درصد است؛ تفاوتی که قابل توجه است.

همان طور که اشاره شد، در گزارش بانک مرکزی نرخ تورم سالانه (منتهی به بهمن ماه امسال) مسکن ۴۷.۸ درصد بوده؛ اما در گزارش مرکز آمار این عدد ۳۳.۵ درصد است که نسبت به بانک مرکزی، کمتر است. تغییرات تورم نقطه به نقطه نیز در بهمن ماه از نگاه بانک مرکزی و مرکز آمار، تفاوت‌های قابل توجهی دارد، به گونه‌ای که به عنوان نمونه، بانک مرکزی نرخ تورم نقطه‌ای برای خوراکی و آشامیدنی را ۶۷.۱ درصد اعلام کرده، ولی همین نرخ در گزارش مرکز آمار، ۷۱.۱ درصد است.