آرزوی معدن‌کاران، بی‌هوا بر باد رفت/ شهادت جان‌باختگان احراز نشد

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- اعظم محبی: چهار سال از وقوع مرگبارترین حادثه نیم قرن اخیر گلستان می‌گذرد؛ ۱۳ اردیبهشت، پس از جرقه‌ای در یکی از دالان‌های پر از گاز معدن زمستان یورت آزادشهر، ۱۱۳ نفر از معدنکاران گلستانی کشته و زخمی شدند.

مرگ تلخ و مظلومانه ۴۳ نفر در این حادثه بعد از گذشت چند سال همچنان تازه است و به نظر نمی‌رسد به این زودی‌ها از ذهن مردم این دیار پاک شود.

شدت حادثه به قدری بود که رهبر معظم انقلاب در همان روزهای نخست ضمن تسلیت به بازماندگان حادثه، به مدیران و مسئولان کشور و استان دستور داد تا نهایت تلاش و اهتمام برای نجات احتمالی معدنکاران محبوس و رفع دغدغه و مشکلات خانواده‌های بازماندگان را انجام دهند.

حسن روحانی، رئیس جمهور هم با حضور در محل حادثه ضمن دیدار با بازماندگان، بر شناسایی علل و یافتن مقصر حادثه تاکید کرد.

هم اکنون در آستانه چهارمین سالگرد جانباختگان، سخنان خانواده معدنکاران حکایت از آن دارد که بخش زیادی از مطالبات و مشکلات آن‌ها پا برجا است. هنوز بنیاد شهید و امور ایثارگران موضوع شهادت این جانباختگان را احراز نکرده و مقصران حادثه هم به سزای عمل خود نرسیده‌اند.

همچنین هرچند مبالغی به عنوان دیه و حقوق و مستمری در نظر گرفته شده اما طبق گفته خانواده‌ها رقم منظور شده، بسیار ناچیز است.

خواسته‌ها عملی نشد

یکی از جانباختگان در این حادثه «مجید طالبی سوسرایی» بود که هنگام فوت، ۳۸ سال سن داشت، پدر وی به خبرنگار مهر گفت: اردیبهشت هر سال که فرا می‌رسد خاطرات تلخ معدن زمستان یورت دوباره زنده می‌شود.

حاج ابراهیم سوسرایی افزود: هنگامی که خبر حادثه در روستای سوسرا پیچید نیمی از مردم روستا به سوی معدن رفتند زیرا اعضای خانواده شان در آن معدن مشغول به فعالیت بودند.

از وعده مسئولان خسته شده و امیدی به تحقق خواسته‌های خود نداریم وی با بیان اینکه ۶ نفر از جوانان روستا در این حادثه مظلومانه شهید شدند، گفت: چهار سال است که فرزندان این منطقه در راه تولید و استخراج زغال سنگ و خدمت به کشور جان خود را از دست دادند و مدیران خبر داده بودند که به عنوان شهید از خانواده‌ها حمایت می‌کنند اما با وجود مراجعات مکرر تاکنون تلاش‌ها هیچ ثمری نداشته است.

سوسرایی اظهار کرد: خانواده جانباختگان از پیمانکار معدن شکایت کرده و با وجود مراجعات مکرر به دستگاه قضائی هیچ رأی و دادنامه‌ای به خانواده‌ها داده نشد و صرفاً خانواده‌ها از طریق تلویزیون متوجه شدند که متخلف چه کسی است.

وی گفت: مستمری در نظر گرفته برای بازماندگان تا قبل از سال جدید بسیار ناچیز بوده و هم اکنون مقادیری به آن اضافه شده است.

خانم سوسرایی مادر این شهید هم گفت: زمانی که برای جانباختگان حادثه سیل گمیشان عنوان شهادت محرز شد ما انتظار داشتیم که موضوع شهادت فرزندان ما هم به نتیجه برسد و در این راه از همه مسئولان استانی انتظار کمک داریم.

وی با یادآوری شدت اندوه و ماتم خود افزود: در چهار سال گذشته حتی یک بار هم از مسیر منتهی به زمستان یورت عبور نکرده‌ام زیرا دیدن معدن یادآور غم از دست دادن جگرگوشه ام است و تحمل آن را ندارم.

از وعده مسئولان خسته شده‌ایم

پدر یکی دیگر از جان باختگان که حاضر به بردن نام خود نشد هم به خبرنگار مهر، گفت: از وعده مسئولان و مدیران در خصوص حل مشکلات خسته شده‌ایم و دیگر امیدی به تحقق مطالبات نداریم.

وی با گِله از احراز نشدن شهادت و مستمری پایین بازماندگان، افزود: بیمه رد شده برای معدنکاران در قالب عناوینی همچون کتابدار، جوشکار، خیاط و غیره بوده و به همین دلیل مستمری ناچیزی به بازماندگان تعلق می‌گیرد.

برای اطلاع از اینکه مشکلات معدنکاران قبل و بعد از حادثه چه تغییراتی داشته با یکی از اعضای شورای کارگری معدن زمستان یورت گفتگو کردیم، علی نظاره وطن به خبرنگار مهر گفت: هم اکنون مطالبات ما به روز شده و معوقه چندانی نداریم.

وی افزود: مشکلات بیمه هم تا حدود زیادی حل شده ولی بیمه ناقص سال‌های قبل مشکل بخش زیادی از کارگران است که باید مسئولان آن را پیگیری کنند.

نظاره وطن با بیان اینکه بنده ۲۵ سال سابقه کار داشته ولی هنوز بازنشسته نشده‌ام، گفت: حقوق پایه بنده هم پایین بوده و با توجه به سختی کار دریافتی نداریم.

۱۶ معدن زغال سنگ در گلستان وجود دارد

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت گلستان هم در خصوص ایمنی معادن به خبرنگار مهر گفت: تنوع مواد معدنی در گلستان بالا نیست اما یکی از خطرناک‌ترین معادن زغال سنگ است که در استان ما هم وجود دارد.

حسین طلوعیان افزود: حساسیت کار در معدن، هم برای سلامت معدن‌کار و هم حفظ محیط زیست حائز اهمیت بوده بنابراین در همه فعالیت‌های معدنی نماینده‌ای از طرف سازمان نظام مهندسی معدن و ناظر فنی و ایمنی وجود دارد و بر رعایت استانداردها، نحوه پیشروی معادن، نحوه کار و انفجار، تخلیه باطله‌های معدن، تخلیه مواد معدنی به خارج، آرک بندی زغال سنگ و تخلیه هوا نظارت می‌کند.

وی از بازدید دوره‌ای صمت و اداره کار هم خبر داد و گفت: اگر نواقصی در حین کار وجود داشته باشد به بهره‌برداران تذکر داده می‌شود.

طلوعیان با اشاره به تعطیلی یکی از واحدهای معدنی گلستان به دلیل نداشتن ایمنی، اضافه کرد: ۶۰ واحد بهره برداری معدنی در استان وجود دارد که ۱۶ واحد معدن زغال‌سنگ، ۱۶ واحد معدن سنگ لاشه، ۱۵ واحد صدف کوهی و غیره است.

پیگیر احراز شهادت بوده‌ایم

مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی گلستا ن هم در خصوص مطالبات بازماندگان حادثه معدن زمستان یورت به خبرنگار مهر گفت: در زمینه احراز شهادت ما مکاتبات لازم را انجام دادیم ولی این پروسه دست ما نیست و باید مسئولان ارشد استان آن را پیگیری کنند و وزارت کار در این زمینه نقشی ندارد.

سعید مازندرانی افزود: در زمینه مقصران حادثه قوه قضائیه رای نهایی را صادر کرده و مقصران هم مشخص هستند.

وی با بیان اینکه اداره کار به وعده خود عمل کرده است، گفت: مقرر شده بود بعد از حادثه، کلینیک ویژه در رامیان و آزادشهر راه اندازی شود و معدنکاران از درمان رایگان بهره مند شوند که چنین شد.

مازندرانی اضافه کرد: پرداخت دیه، ودیعه مسکن و پرداختی‌های دیگر از طرف نهاد ریاست جمهوری، صمت و وزارت کار و معادن انجام و مستمری بازماندگان هم ظرف مدت یک ماه برقرار شد و هم اکنون با افزایش حقوق و همسان سازی دریافتی‌ها بهتر از گذشته شده است.

وی همچنین از بکارگیری برخی از اعضای خانواده بازماندگان در معدن خبر داد و گفت: برخی از مسائل مانند نامگذاری خیابانی به نام جانباختگان زمستان یورت، دست ما نیست ولی تا جایی که ممکن بود مشکلات را رفع کردیم.

مازندرانی در خصوص ایمنی معادن هم افزود: تمام معادن استان تهویه مصنوعی داشته و چند صد میلیارد تومان برای نصب هواکش‌های صنعتی هزینه شده است و از آن سال تاکنون هیچ فوتی نداشتیم.

وی گفت: تلاش کرده‌ایم طی این سال‌ها هر آنچه مربوط به ایمنی کارگاه‌ها بوده را پیگیری کرده و سختگیری در این زمینه به گونه‌ای بود که در سال گذشته یکی از معادن استان به دلیل نقص در ایمنی تعطیل و کارفرما مجبور شد تا حل مشکلات، حقوق کارگران را هم پرداخت کند.

مازندرانی ادامه داد: حق و حقوق قانونی کارگران معدن طبق قانون کار و طبقه بندی مشاغل (سختی کار) پرداخت می‌شود.

۱۵۰ نفر بازنشسته شدند

وی از ارائه تجهیزات و البسه لازم به معدنکاران خبر داد و اضافه کرد: کار معدن بسیار سخت بوده و سعی می‌کنیم افراد با سابقه ۲۰ سال بازنشسته شوند که تاکنون بیش از ۱۵۰ نفر مشمول این طرح شده‌اند.

مازندرانی در خصوص سابقه بیمه کارگران هم گفت: ممکن است فردی ساعات کمتری در معدن حضور داشته و یا کارفرما بیمه را کامل رد نکرده باشد.

وی بیان کرد: عمده مشکلات بیمه مربوط به سال ۸۵ است که معادن به صورت پیمانکاری بوده و نواقصی در پرونده‌ها و بیمه کارگران وجود دارد که البته بخش زیادی از آنها استخراج شده و به صورت اقساط واریز شده است.

مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی گلستا ن گفت: برخی از معادن یک و برخی معادن دو ماه در زمینه پرداخت حقوق معوقه دارند اما پرداختی‌ها ماهانه ادامه دارد.

مازندرانی توضیح داد: برخی از افراد که دریافتی پایینی داشته و یا هنوز بازنشسته نشده‌اند به دلیل این است کارفرما در سنوات گذشته بیمه فرد را واریز نکرده اما از سال ۹۰ به بعد به دلیل اینکه همه چیز مکانیزه بوده و کارت ورود و خروج برای معدن‌کاران طراحی شده، همه چیز شفاف و مشخص است.

وی تصریح کرد: اگر کسی از معدنکاران در زمینه بیمه و دریافتی مشکلی دارد می‌تواند به بنده مراجعه کرده تا آن را پیگیری کنم.

طبق گفته وی ۲ هزار و ۵۰۰ معدنکار در گلستان مشغول فعالیت هستند.

با وجود همه مشکلات و تنگناها همچنان تعداد زیادی از جوانان منطقه در اعماق چند صد متری سطح مشغول به فعالیت بوده و خانواده این افراد هر صبح نگران هستند که رفتن از آنها به معدن بازگشتی دارد یا خیر.