سیمای قرآن به روایت قرآن

به گزارش جام جم آنلاین از تاریخ فرهنگی قرآن، آیات قرآن برخی مفسر برخی دیگرند و همانگونه که برخی مفسران بزرگ گفته اند، ائمه اطهار علیه السلام این روش تفسیری را تأیید کرده اند. قرآن در بیان مسائل شیوه ای ویژه دارد. در بسیاری موارد اگر یک آیه از قرآن را انتخاب و اخذ کنید بدون آنکه آن را بر آیات مشابه عرضه بدارید، مفهومی پیدا می کند که با مفهوم همان آیه در کنار آیات هم مضمون، به کلی متفاوت است.

انَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَ إِنَّا لَهُ لَحافِظُونَ قرآن کریم مخزن معارف، گنجینه علوم الهی و از این جهت نیز در میان همه کتب آسمانی بی رقیب است کتاب هدایت و تِبیان کلّ شَیء است. اندیشمندان و دانشوران هر کدام به سهم خویش در این بحر ژرف و عمیق ، به غور پرداخته و بقدر توانایی خود در زمینه معارف و علوم آن قلم فرسایی نموده اند؛ والحق که هر آیه بلکه هر جمله ای از این کتاب بی همتا، سرفصل نوینی برای معارف الهی است. عظمت و اعجار جاوید قرآن مجید بر کسی پوشیده نیست.

"به گزارش جام جم آنلاین از تاریخ فرهنگی قرآن، آیات قرآن برخی مفسر برخی دیگرند و همانگونه که برخی مفسران بزرگ گفته اند، ائمه اطهار علیه السلام این روش تفسیری را تأیید کرده اند"این کتاب آسمانی ناسخ ادیان و مذاهب گذشته و نجات بخش بشریت در حال و آینده است. در مقام والا و ممتاز قرآن کریم همین بس که معاندین، منافقین و دشمنان قسم خورده آن، هرگز نتوانسته اند در تحریف آن موفق شوند، قرآن مجید بیش از ۱۴ قرن است که زنده و زندگی بخش است و به حیات الهی خود ادامه می دهد و همواره بزرگترین تحول آفرین را در جوامع بشری ایفا کرده است .

سیمای قرآن به روایت قرآن 

۱- قرآن: إِنَّ عَلَیْنَا جَمْعَهُ وَ قُرْآنَهُ . فَإِذَا قَرَأْنَاهُ فَاتَّبِعْ قُرْآَنَهُ. قیامت ۱۷-۱۸، که ما خود قرآن را مجموع و محفوظ داشته و بر تو فرا خوانیم. پس چون آن را خواندیم، قرائت آن را دنبال کن.

۲- تنزیل: إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا عَلَیْکَ الْقُرْآنَ تَنزِیلًا.

انسان ۲۳، مسلما ما قرآن را بر تو به نحو احسن نازل کردیم

۳- حدیث: اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِیثِ کِتَابًا مُّتَشَابِهًا مَّثَانِیَ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذِینَ یَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ. زمر ۲۳، خدا بهترین سخن را نازل کرده ، کتابی که بخشهای آن به هم مربوط و به یکدیگر منعطف است و از شنیدن آن کسانی که ازپروردگارشان خشیت دارند

۴-تذکره: وَ إِنَّهُ لَتَذْکِرَهٌ لِلْمُتَّقِینَ. الحاقة/ ۴۸، و آن مسلّماً تذکری برای پرهیزگاران است.

۵-ذکری: وَ جاءَکَ فِی هذِهِ الْحَقُّ وَ مَوْعِظَةٌ وَ ذِکْری‌ لِلْمُؤْمِنِینَ. هود/۱۲۰، و در این (اخبار)، برای تو حقایق و برای اهل ایمان، پند و تذکّری آمده است.

۶- شفاء: وَ لَوْ جَعَلْناهُ قُرْآناً أَعْجَمِیًّا لَقالُوا لَوْ لا فُصِّلَتْ آیاتُهُ ءَ أَعْجَمِیٌّ وَ عَرَبِیٌّ قُلْ هُوَ لِلَّذِینَ آمَنُوا هُدیً وَ شِفاءٌ. فصلت ۴۴، و اگر ما قرآن را عجمی قرار داده بودیم حتماً می‌گفتند: «چرا آیات آن باز و روشن نشده (و با تعجب می‌پرسیدند) آیا (قرآن) اعجمی و (مخاطب آن پیامبر و مردم) عربی؟!» بگو: «این قرآن برای کسانی که ایمان آوردند هدایت و شفایی است،

۷- حکم: وَ کَذلِکَ أَنْزَلْناهُ حُکْماً عَرَبِیًّا.

"پس چون آن را خواندیم، قرائت آن را دنبال کن.۲- تنزیل: إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا عَلَیْکَ الْقُرْآنَ تَنزِیلًا"رعد /۳۷، و همچنین ما قرآن را کتابی با حکمت و فصاحت عربی فرستادیم

۸- حکمت: وَ اذْکُرْنَ ما یُتْلی فِی بُیُوتِکُنَّ مِنْ آیاتِ اللّهِ وَ الْحِکْمَةِ. احزاب ۳۴، و آنچه در خانه های شما از آیات خدا و حکمت ، تلاوت می شود، به یادآورید،

۹- حکیم: ذلِکَ نَتْلُوهُ عَلَیْکَ مِنَ اْلآیاتِ وَ الذِّکْرِ الْحَکیمِ. آل عمران۵۸، اینهاست که ما آن را از آیات و قرآن حکمت آمیز بر تو می خوانیم

۱۰- مهیمن: وَأَنْزَلْنَا إِلَیْکَ الْکِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِمَا بَیْنَ یَدَیْهِ مِنَ الْکِتَابِ وَ مُهَیْمِنًا عَلَیْهِ. مائده ۴۸، و ما این (قرآن عظیم) را به حق بر تو فرستادیم که تصدیق به درستی و راستی همه کتب که در برابر اوست نموده .

۱۱- هادی: فَقالُوا إِنَّا سَمِعْنا قُرْآناً عَجَباً. جن ۱ یَهْدِی إِلَی الرُّشْدِ فَآمَنَّا بِهِ ۲، پس گفتند: همانا ما قرآنی شگفت شنیدیم.

که به سوی رشد هدایت می‌کند، پس به آن ایمان آوردیم

۱۲-نور: وَ اتَّبَعُوا النُّورَ الَّذی أُنْزِلَ مَعَهُ.  اعراف ۱۵۷، و نوری را که به او نازل شد پیروی نمودند

۱۳- رحمت: وَ إِنَّهُ لَهُدیً‌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِینَ‌ نمل ۷۷  و بدرستی و تحقیق که قرآن هر آینه راهنماینده است به حق،  

۱۴- حق: وَ إِنَّهُ لَحَقُّ الْیَقِین. حاقه ۵۱، در این آیه قرآن حق الیقین دانسته است،

۱۵- بصائر: بَصائِرَ لِلنَّاسِ وَ هُدیً وَ رَحْمَةً لَعَلَّهُمْ یَتَذَکَّرُونَ. قصص ۴۳، (به موسی کتاب دادیم) تا مایه بصیرت مردم و هدایت و رحمتی برایشان باشد تا شاید متذکرشوند

۱۶- مجید: ق  وَ القُرآنِ المَجید. ق ۱ سوگند به قرآن با مجد و عظمت و کرامت

۱۷- عزیز: وَ اِنَّهُ لَکِتابٌ عَزیزَ.

"زمر ۲۳، خدا بهترین سخن را نازل کرده ، کتابی که بخشهای آن به هم مربوط و به یکدیگر منعطف است و از شنیدن آن کسانی که ازپروردگارشان خشیت دارند۴-تذکره: وَ إِنَّهُ لَتَذْکِرَهٌ لِلْمُتَّقِینَ"فصلت ۴۱ ، و این کتابی است، قطعاً شکست‌ناپذیر

۱۸- عظیم: وَ لَقَدْ آتَیْناکَ سَبْعاً مِنَ الْمَثانِی وَ الْقُرْآنَ الْعَظِیمَ. حجر ۸۷ ، ما به تو هفت آیه (سوره حمد) از کتاب ستوده و این قرآن بزرگ‏ را داده‏ ایم

۱۹- کریم: و اِنَّهُ لَقُرْآنٌ کَرِیمٌ. واقعه ۷۷، بدرستی که آنچه حضرت رسالت بر شما می‌خواند، هر آینه قرآنی است بزرگوار و بسیار با نفع و کثیر الخیر،

۲۰- سراج: وَدَاعِیًا إِلَی اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَسِرَاجًا مُّنِیرًا. احزاب ۴۶، ما تو را دعوت کننده به سوی اللّه به فرمان او قرار دادیم، و هم چراغ روشنی بخش

۲۱- بشیر: کِتَابٌ فُصِّلَتْ آیَاتُهُ قُرْآنًا عَرَبِیًّا لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ . بَشِیراً وَ نَذِیراً فَأَعْرَضَ أَکْثَرُهُمْ فَهُمْ لا یَسْمَعُونَ.

فصلت ۳ و۴، کتابی که آیاتش هر مطلبی را در جای خود بازگو کرده، و قرآنی است فصیح و گویاست برای جمعیتی که آگاهند، . بشارت دهنده و بیم دهنده است; ولی بیشتر آنان روی گردان شدند; از این رو (حقایق را) نمی شنوند

۲۲- صراط: اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ. حمد ۶ ، درخواست هدایت به راه راست (خدایا خودم را به خودم بنما؛ طلب می کنیم که ما را به خودمان بشناساند. اگر من خودم را به خود شناختم، آن وقت خدا را هم می شناسم)

قرآن از زبان قرآن 

۲۳. فَمَنْ یَکْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَ یُؤْمِنْ بِاللَّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقی‌ ، بقره‏۲۵۶ پس هر که از راه کفر و سرکشی دیو رهزن برگردد و به راه ایمان به خدا گراید بی‌گمان به رشته محکم و استواری چنگ زده

۲۴.

"الحاقة/ ۴۸، و آن مسلّماً تذکری برای پرهیزگاران است.۵-ذکری: وَ جاءَکَ فِی هذِهِ الْحَقُّ وَ مَوْعِظَةٌ وَ ذِکْری‌ لِلْمُؤْمِنِینَ"أَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جاءَکُمْ بُرْهانٌ مِنْ رَبِّکُمْ‌:،  نساء ۱۷۴ ای مردم، برای هدایت شما از جانب خدا برهانی (محکم) آمد، و نوری تابان به شما فرستادیم.

 25. بَشیرًا وَ نَذیرًا، فصلت ۴ مژده و بیم دهنده ای

۲۶. وَأَنزَلْنَا إِلَیْکَ الذِّکْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَیْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ ، نحل ۴۴ (ما هر رسولی را) با معجزات و کتب و آیات وحی فرستادیم و بر تو این ذکر (یعنی قرآن) را نازل کردیم تا برای مردم آنچه را که به آنان فرستاده شده بیان کنی و برای آنکه عقل و فکرت کار بندند.

۲۷. فَقَدْ جَاءَکُمْ بَیِّنَةٌ مِنْ رَبِّکُمْ وَهُدًی وَرَحْمَةٌ، انعام‏۱۵۷ پس به شما هم از طرف پروردگارتان حجت آشکار و هدایت و رحمت رسید،

۲۸.کَذلِکَ أَوْحَیْنا إِلَیْکَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا... ،  شوری ۵۲ و همین گونه ما روح (و فرشته بزرگ) خود را به فرمان خویش (برای وحی) به تو فرستادیم،

۲۹.

هذا بَلاغٌ لِلنّاس، ابراهیم ۵۲ این (قرآن عظیم) حجت بالغ برای جمیع مردم است (تا خلایق از آن پند گرفته)

 30. وَ جَعَلْنا مِنَ الْماءِ کُلَّ شَیْ‌ءٍ حَیٍّ ،  همانگونه که آب مایه حیات بشر است، قرآن نیز دل بشر را زنده می‏گرداند.

۳۱. حِکْمَةٌ بالِغَةٌ فَما تُغْنِ النُّذُرُ ، قمر ۵ (با این که آن اخبار،) حکمتی رسا بود، ولی بیم‌دهندگان (برای افراد لجوج)، سودی نداشتند.

 32. وَ نَزَّلْنا عَلَیْکَ الْکِتابَ تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْ‌ءٍ وَ هُدیً وَ رَحْمَةً وَ بُشْری‌ لِلْمُسْلِمِینَ ، نحل‏۸۹ و بر تو این کتاب را نازل کردیم که روشنگر هر چیز است و مایه‌ی هدایت و رحمت و بشارت برای مسلمانان

۳۳. وَ تَمَّتْ کَلِمَةُ رَبِّکَ صِدْقاً وَ عَدْلًا لا مُبَدِّلَ لِکَلِماتِهِ وَ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ ، انعام ۱۱۵ و کلام پروردگارت، در صداقت و عدالت به حدّ کمال و تمام رسید.

"رعد /۳۷، و همچنین ما قرآن را کتابی با حکمت و فصاحت عربی فرستادیم۸- حکمت: وَ اذْکُرْنَ ما یُتْلی فِی بُیُوتِکُنَّ مِنْ آیاتِ اللّهِ وَ الْحِکْمَةِ"هیچ تغییردهنده‌ای برای کلمات او نیست و او شنوای داناست.

 34. وَ هُدیً وَ بُشْری‌ لِلْمُؤْمِنِینَ‌ ، بقره‏۹۷ و مایه‌ی هدایت و بشارت برای مؤمنان است

۳۵. الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَنْزَلَ عَلی‌ عَبْدِهِ الْکِتابَ وَ لَمْ یَجْعَلْ لَهُ عِوَجاً ، کهف ۱ ستایش مخصوص خدایی است که کتاب (آسمانی قرآن را) بر بنده‌ی خود نازل کرد و برای آن هیچ گونه انحرافی قرار نداد.

۳۶. فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ النُّورِ الَّذِی أَنْزَلْنا تغابن ۸ پس، به خدا و رسولش و نوری (کتاب آسمانی قرآن) که نازل کردیم، ایمان آورید.                                           .        ۳۷. وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءَهُمْ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ، بقره ۱۴۵، و اگر تو تابع دلخواه و هوسهای جاهلانه آنها شوی بعد از آنکه از جانب خدا علم یافتی، در این صورت البته از گروه ستمکاران خواهی بود.

وَالرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ یَقُولُونَ آمَنَّا ، آل عمران

۳۸. یَا أَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَتْکُمْ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّکُمْ وَشِفَاءٌ لِمَا فِی الصُّدُورِ وَهُدًی وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِینَ، یونس۵ ، ای مردم عالم، به حقیقت نامه‌ای که همه پند و اندرز و شفای دلها و هدایت و رحمت بر مؤمنان است از جانب خدایتان آمد.

۳۹. فِی صُحُفٍ مُکَرَّمَةٍ مَرْفُوعَةٍ مُطَهَّرَةٍ' ، عبس‏۱۴ ، در صحیفه‏های نوشته شده از لوح محفوظ،گرامی‏ کرده شده نزد خدای،یا صحف انبیاء. (صفحه های قرآن در پیشگاه خداوند، دارای جایگاهی بلند و ارزشی والا است.)

۴۰. کَذلِکَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤادَکَ ، فرقان ۳۲ ، این به سبب آن است که قلب تو را به وسیله آن استوار گردانیم؛

۴۱.

"احزاب ۳۴، و آنچه در خانه های شما از آیات خدا و حکمت ، تلاوت می شود، به یادآورید،۹- حکیم: ذلِکَ نَتْلُوهُ عَلَیْکَ مِنَ اْلآیاتِ وَ الذِّکْرِ الْحَکیمِ"وَ أَنزَلْنَا إِلَیْکَ الذِّکْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ ، نحل ۴۴، پیامبران قبل از تو را با دلائل آشکار و کتابها فرستادیم و این قرآن رابر تو نازل کردیم تا برای مردم آنچه را که بر آنها نازل شده بیان کنی

۴۲. وَ أَنَّ هَـذَا صِرَاطِی مُسْتَقِیمًا فَاتَّبِعُوهُ ، انعام‏۱۵۳، اهدنا الصراط المستقیم، حمد۵

۴۳. فَبَشِّرْ عِبَادِ الَّذینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ ، زمر ۱۸، پس مژده به بندگان من، کسانی که سخن‌ها را می‌شنوند و سپس نیکوترین آن را انتخاب می کنند و پیروی می کنند

۴۴. قَیِّماً لِیُنْذِرَ بَأْساً شَدیداً وَ یبَشِّرَ الْمُؤْمِنینَ ... ، (کهف ۲) قرآن، کتابی استوار است تا عذاب شدید را هشدار دهد و به مؤمنان بشارت دهد.

۴۵.

وَاعتَصِمُوا بِحَبلِ اللَّهِ جَمِیعاً و لاتَفَرَّقُوا ، آل عمران‏۱۰۳ همگی به ریسمان الهی چنگ زنید و پراکنده نشوید.

۴۶. وَ هُدیً وَ رَحْمَةً وَ بُشْری‏ لِلْمُسْلِمینَ ، نحل۸۹، و هدایت و رحمت وبشارت برای مسلمانان است

۴۷. قُلْ أُوحِیَ إِلَیَّ أَنَّهُ اسْتَمَعَ نَفَرٌ مِنَ الْجِنِّ فَقَالُوا إِنَّا سَمِعْنَا قُرْآنًا عَجَبًا ، جن۱، بگو: بر من وحی شده است که گروهی از جن(به قرائت من)گوش دادند، پس گفتند: همانا ما قرآنی شگفت شنیدیم.

۴۸. ذَلکَ أَمرُالله أَنزَلَهُ اِلَیکُم، طلاق ۵، این احکام فرمان خداست که به شما نازل کرد

۴۹. رَبَّنا إِنَّنا سَمِعْنا مُنادِیاً یُنادی لِلْإیمانِ أَنْ آمِنُوا بِرَبِّکُمْ فَآمَنَّا ، آل عمران‏۱۹۳، پروردگارا ! قطعاً ما دعوتگری را شنیدیم که به ایمان فرامی‌خواند که: به پروردگار خود ایمان آورید؛ پس ایمان آوردیم؛

۵۰.

"مائده ۴۸، و ما این (قرآن عظیم) را به حق بر تو فرستادیم که تصدیق به درستی و راستی همه کتب که در برابر اوست نموده .۱۱- هادی: فَقالُوا إِنَّا سَمِعْنا قُرْآناً عَجَباً"وَ هذا کِتابٌ أَنْزَلْناهُ مُبارَکٌ ، انعام ۹۲، این کتابی است که ما آن را نازل کردیم کتابی است بسیار پربرکت،

۵۱. وَ أَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّکَ فَحَدِّثْ ، ضحی ۵، و اما نعمت‌ پروردگارت‌ ‌را‌ سپاسگزار باش‌ و ‌از‌ ‌آن‌ سخن‌ بگو

۵۲. قُلْ إِنَّمَا أُنذِرُکُم بِالْوَحْیِ ، انبیاء ۴۵، بگو: ‌من‌ تنها ‌با‌ وحی‌ [الهی‌ و قرآن‌] ‌شما‌ ‌را‌ هشدار می‌دهم‌

 53. وَ نَزَّلْنا عَلَیْکَ الْکِتابَ تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْ‏ءٍ ، نحل‏۸۹، و ما این کتاب را بر تو نازل کردیم که بیانگر همه چیز،  (القرآن هدی من الضلالة و تبیان من العمی عن رسول‏الله، اصول کافی، ج‏۴، ص‏۴۲۰)

۵۴. هُدیً لِلنَّاسِ،  بقره ۱۸۵، راهنمای مردمان است

۵۵.

 ذِلِکَ الکِتَآبُ لا رَیبَ فیهِ هُدی لِلمُتٌقین ، بقره ۲، آن کتاب (با عظمت که) در (حقّانیت) آن هیچ تردیدی راه ندارد، راهنمای پرهیزگاران است

 56. کِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَیْکَ مُبارَکٌ لِیَدَّبَّرُوا آیاتِهِ وَ لِیَتَذَکَّرَ أُولُوا الْأَلْبابِ ، صاد۲۹، (این قرآن بزرگ) کتابی مبارک و عظیم الشّأن است که به تو نازل کردیم تا امت در آیاتش تفکر کنند و صاحبان مقام عقل متذکر (حقایق آن) شوند.

۵۷. لَوْ اَنْزَلْنا هذَا الْقُرْآنِ عَلی جَبَل لَرَأَیْتَهُ خاشِعاً مُتَصَدِّعاً مِنْ خَشْیَةِ اللّهِ ، حشر ۲۱ اگر این قرآن را بر کوه ها نازل می کردیم، کوه ها در مقابل جاذبه قوی قرآن سر تعظیم فرود می آورد.

۵۸. إِنَّهُ لَقَوْلٌ فَصْلٌ وَمَا هُوَ بِالْهَزْلِ ، طارق ۱۳، که همانا این قرآن سخنی است قاطع. و هزل و شوخی نیست.

"که به سوی رشد هدایت می‌کند، پس به آن ایمان آوردیم۱۲-نور: وَ اتَّبَعُوا النُّورَ الَّذی أُنْزِلَ مَعَهُ" 

۵۹. أَفَلا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَی قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا ، محمد ۲۴، پس چرا در قرآن تدبرنمی کنند آیا بر دلهایشان قفل زده شده ؟
۶۰. تَبَارَکَ الَّذِی نَزَّلَ الْفُرْقَانَ عَلَی عَبْدِهِ لِیَکُونَ لِلْعَالَمِینَ نَذِیرًا ، فرقان ۱، بسیار پر برکت کرد کسی که مرزبندی‌ها را برای بنده خود فرو فرستاد تا برای همه جهانیان بیم دهنده باشد
۶۱. وَ لکِنْ تَصْدِیقَ الَّذِی بَیْنَ یَدَیْهِ ، یونس ۳، بلکه تصدیقی است برای کتب آسمانی پیشین وتوضیحی از آن کتاب است
۶۲. یُرِیدُونَ أَنْ یُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَیَأْبَی اللَّهُ إِلا أَنْ یُتِمَّ نُورَهُ ، صف ۸، میخواهند نور خدا را با (دم) دهانهاشان خاموش سازند وخداوند تمام کننده ی نور خود است
۶۳.

إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ ، حجر۹، بی تر دید ما این قرآن را به تدریج نازل کرده ایم و قطعاً نگهبان آن خواهیم بود.»

۶۴. لَا یَأْتِیهِ الْبَاطِلُ مِن بَیْنِ یَدَیْهِ وَلَا مِنْ خَلْفِهِ تَنزِیلٌ مِّنْ حَکِیمٍ حَمِیدٍ  فصلت ۴۲، هیچگونه باطلی، از هیچ جهتی و نظری، متوجّه قرآن نمی‌گردد ،

۶۵. کِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَیْکَ لِتُخْرِجَ النّاسَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ ، ابراهیم‏۱، قرآن کتابی است که ای پیامبر ما بر تو نازل کردیم، تا انسانها را از تاریکیهای شرک و کفر و نفاق و به سوی هدایت و روشنایی و حقیقت بیرون آوری.

قرآن خود را این چنین معرفی می کند 

 إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ یَهْدِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ بدرستی که قرآن (مردم را) به راه و آئینی که مستقیم ترین و صاف ترین و پابرجاترین آئینهاست هدایت می کند. صاف و مستقیم از نظر عقائدی و از نظر ارائه کردن عقیده و عمل، و قوانین اجتماعی و اقتصادی و نظامات سیاسی و برنامه های اخلاقی و عبادی و دینی که بر جامعه انسانی حکم فرماست. و بالاخره صاف تر و مستقیم تر از نظر نظام حکومتی که برپا دارنده عدل و درهم کوبنده ستم ستمگران است.

آری، روش هدایت قرآن صاف و مستقیم و ثابت است.

"حاقه ۵۱، در این آیه قرآن حق الیقین دانسته است،۱۵- بصائر: بَصائِرَ لِلنَّاسِ وَ هُدیً وَ رَحْمَةً لَعَلَّهُمْ یَتَذَکَّرُونَ"وَإِنَّهُ لَکتَابٌ عَزِیزٌ. لایَأْتِیهِ الْباطِلُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَ لا مِنْ خَلْفِهِ تَنْزِیلٌ مِنْ حَکِیم حَمِید و این قرآن کتابی است قطعا شکست ناپذیر. که هیچ گونه باطلی، نه از پیش رو و نه از پشت سر، به سراغ آن نمی آید؛ چرا که از سوی خداوند حکیم و شایسته ستایش، نازل شده. بلی قرآن کتابی است که هیچ کس نمی تواند همانند آن را بیاورد و بر آن غلبه کند، کتابی است بی نظیر، منطقش محکم و گویا، استدلالش قوی و نیرومند، تعبیراتش منسجم و عمیق، تعلیماتش ریشه دار و پرمایه، احکام و دستوراتش هماهنگ با نیازهای واقعی انسانها در تمام ابعاد زندگی. زیرا از سوی خداوند حکیم و حمید نازل شده، خداوندی که افعالش از روی حکمت و در نهایت کمال و درستی است إِنْ هُوَ إِلا ذِکْرٌ لِلْعَالَمِینَ تکویر ۲۷ این قرآن برای همه عالمیان تذکر و بیداری است.

آری ؛ مهم آن است که مردم از غفلت بیرون آیند و به تفکر و اندیشه بپردازند، چرا که راه، روشن و نشانه های آن آشکار است، در درون جان انسان فطرت پاکی به ودیعه نهاده شده که به او جهت می دهد. به خط توحید و تقوی می کشاند، اما تقوی بیداری است و رسالت اصلی پیامبران و کتب آسمانی نیز همین بوده وَ لَقَدْ ضَرَبْنا لِلنَّاسِ فِی هذَا الْقُرْآنِ مِنْ کُلِّ مَثَلٍ لَعَلَّهُمْ یَتَذَکَّرُونَ  زمر ۲۷ ما برای مردم، در این قرآن از هر نوع مثلی زده ایم (و هر نوع مثلی را مطرح کرده ایم) شاید متذکر شوند (و از راه خطا به صراط مستقیم بازگردند) آری، از سرگذشت دردناک ستمگران و سرکشان، از عواقب هولناک گناه و نافرمانی، از انواع پندها و اندرزها، از اسرار خلقت و نظام آفرینش، از احکام و قوانین و خلاصه هر چه برای هدایت انسان ها لازم بود، در لباس مثل برای آن ها شرح دادیم قُرآناً عَرَبِیّاً غَیْرَ ذی عِوَجٍ لَعَلَّهُمْ یَتَّقُونَ. زمر ۲۸ (این) قرآن است فصیح و خالی از هرگونه کجی و نادرستی، انحراف، تضاد و تناقض شاید آن ها پرهیزکاری را پیشه کنند.

آری، در قرآن، هیچ گونه کژی راه ندارد، آیاتش هماهنگ، تعبیراتش گویا، و عباراتش مفسر یکدیگر است قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَ الْجِنُّ عَلی‌ أَنْ یَأْتُوا بِمِثْلِ هذَا الْقُرْآنِ لا یَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَ لَوْ کانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِیراً اسراء ۸۸ (ای پیامبر اسلام) به آنها بگو اگر تمام انسان ها و پریان اجتماع و اتفاق کنند تا همانند این قرآن را بیاورند قادر نخواهند بود هر چند یکدیگر را کمک کنند. این آیه با صراحت تمام، همه جهانیان را از کوچک و بزرگ، عرب و عجم، انسان و جن را بدون استثناء دعوت به مقابله با قرآن کرده و می گوید: اگر فکر می کنید این قرآن سخن خدا نیست و ساخته مغز بشر است، شما نیز، همانند آن را بیاورید در حالی که هرگز نخواهید توانست وَ لَقَدْ صَرَّفْنا لِلنَّاسِ فِی هذَا الْقُرْآنِ مِنْ کُلِّ مَثَلٍ فَأَبی‌ أَکْثَرُ النَّاسِ إِلاَّ کُفُوراً اسراء ۸۹ ما برای مردم، در این قرآن از هر نمونه ای از انواع معارف و حقائق را بیان کردیم با این حال اکثر مردم جاهل و نادان جز انکار حق، و نادیده گرفتن دلائل هدایت، عکس العملی نشان ندادند.