فضای «متشنج» و «امنیتی» در ایستگاه‌های متروی تهران در پی افزایش نیروهای «حجاب‌بان»

در پی افزایش حجاب‌بان‌ها و فیلمبرداری «غیرقانونی» از مسافران مترو با کمک نیروی انتظامی، گزارش‌ها حاکی از آن است که این نیروها ضمن ایجاد فضای «متشنج» و «امنیتی» در محدوده اطراف تئاتر شهر و چهارراه ولیعصر در مواردی «با مردم درگیر» شده‌اند.

طبق این گزارش‌ها، این نیروها در مواردی اقدام به «سر دادن شعار» علیه زنانی کرده‌اند که از رعایت حجاب اجباری سر باز می‌زنند.

این گزارش‌ها پس از آن منتشر شده است که کاربران شبکه‌های اجتماعی و چند رسانه در ایران طی چند روز اخیر از «افزایش حضور حجاب‌بان‌ها در ایستگاه‌های مترو در تهران» و «فیلمبرداری از مسافران با کمک نیروهای فراجا» با هدف اعمال حجاب اجباری گزارش دادند.

خبرنامه امیرکبیر، نزدیک به فعالان دانشجویی دانشگاه امیرکبیر تهران، روز شنبه ۲۹ آبان از «وضعیت بحرانی در مترو تئاتر شهر تهران» گزارش داد و افزود: «فضای متروی تئاتر شهر بسیار متشنج است و عده‌ای از نیروهای آتش به اختیار با مردم درگیر شده» و همچنین علیه زنانی که تن به حجاب اجباری نمی‌دهند، شعار سر داده‌اند.

این خبرنامه دانشجویی تاکید کرد که علاوه بر حجاب‌بانان، بخشی از نیروهای حکومتی نیز تحت عنوان «تجمع‌ حمایت از حماس» در حد فاصل چهار راه ولیعصر تا میدان انقلاب، مستقر شده‌اند و «عملا امکان حضور و تردد در دو ایستگاه مترو میدان انقلاب و تئاترشهر» میسر نیست.

بیشتر در این باره:

حضور فزاینده حجاب‌بان‌ها و فیلمبرداری «غیرقانونی» از مسافران مترو با کمک نیروی انتظامی

خبرنامه امیرکبیر اولین‌بار ۱۲ آبان ماه از استقرار گسترده نیروهایی «حجاب‌بان» شامل بیش از یک صد نفر زن و مرد در ایستگاه متروی تئاتر شهر و چهار راه ولیعصر و «برخوردهای خشونت‌آمیز» این نیروها با زنان گزارش داده بود.

این کانال فعالان دانشجویی روز شنبه ۲۹ آبان تاکید کرد که «نهادهای امنیتی، در یک ماه اخیر تمرکز شدیدی در مسیر چهارراه ولیعصر تا میدان انقلاب داشته‌اند» و «یکی از اهداف» تجمع روز شنبه نیروهای حکومتی در این منطقه از پایتخت نیز «تشدید برخورد» با زنانی بوده که از حجاب اجباری سر باز می‌زنند.

خبرنامه امیرکبیر همزمان تاکید کرد که «جمهوری اسلامی هرچه سعی کرده است که برخوردها» را تشدید کند اما در عمل «حتی نتوانسته نافرمانی مدنی زنان در حدفاصل میدان انقلاب تا چهارراه ولیعصر» را با گروه حجاب‌بان «سفیران هدایت» کنترل کند.

در همین حال هادی زند، مدیر ارتباطات و روابط بین‌الملل شرکت بهره‌برداری مترو تهران، در مصاحبه با روزنامه اینترنتی فراز، ادعا کرد گروهی که تحت عنوان «سفیران هدایت» در ایستگاه‌های پر تردد متروی تهران مستقر شده‌اند، از «نیروهای متروی تهران نیستند.»

هادی زند با بیان اینکه «ما اصلا در مترو حجاب‌بان نداریم»، گفت: «یگان حفاظت مترو داریم که کاور دارند و پشتش نوشته که این‌ها نیروی مترو هستند و در زمینه‌های مختلف کار می‌کنند، از دست‌فروشی و بساط‌گستری تا کودکان کار و نظم و امنیت مترو.»

مدیر ارتباطات شرکت بهره‌برداری مترو تهران در پاسخ به این پرسش که «چرا در ماه‌ها اخیر حوادث زیادی در مترو رخ داده» است، گفت: کسانی که «روی مترو زوم کرده‌اند، باید پاسخ بدهند چرا می‌خواهند مترو را زیر ذره‌بین ببرند.»

هادی زند بدون ذکر نام آرمیتا گراوند به جان‌باختن این دختر نوجوان اشاره کرد و گفت: «در ماجرای آن دانش‌آموز، آن‌همه کار خبری و رسانه‌ای شد و هنوز برای شما جای سوال است.»

این مقام شرکت متروی تهران افزود: «مترو یک وسیله خدمت‌رسان عمومی است. اتفاق خوب در آن می‌افتد. اتفاقات حادثه‌ای هم ممکن است در آن بیفتد. ممکن است پله‌برقی ما خاموش شود» و همچنین «ممکن است مسافری دچار حادثه شود.»

این در حالی است که علیرضا زاکانی، شهردار تهران، روز ۲۰ آبان ماه در مصاحبه با خبرگزاری موج، استقر نیروهای حجاب‌بان در ایستگاه‌های مترو را تایید کرد اما گفت که «حجاب‌بان‌ها هزینه‌ای برای شهرداری ندارند» و از «مجموعه‌های مردمی خودجوش هستند.»

شهردار تهران همچنین درباره اینکه «چرا تعداد ماموران انتظامات در ایستگاه‌های مترو، به ویژه ایستگاه تئاتر شهر کاهش داشته و افراد حجاب‌بان افزایش یافته است»، افزود: «اینها موضوع امر به معروف و نهی از منکر است که هر کسی می تواند انجام دهد.»

در همین حال محمدعلی ابطحی، رییس دفتر و معاون پارلمانی رییس جمهوری اسلامی در دولت محمد خاتمی، با انتشار عکس نیروهای حجاب‌بان در متروی تهران در شبکه اجتماعی ایکس، توییتر سابق، آن را تشکیل «دالان وحشت» خواند.

ابطحی با تاکید بر اینکه «دالان وحشتی که حجاب‌بانان در مترو درست کرده‌اند در تاریخ خواهد ماند»، نوشت: «زنان متدین و با حجاب و به صورت کلی دین‌داران از این رفتارهای تنفرآفرین بیش از دیگران رنج می‌برند.»

همزمان علی شریفی زارچی، استادی که به خاطر انتقاداتش از دانشگاه صنعتی شریف اخراج شده است، نیز در شبکه اجتماعی ایکس، با اشاره به برنامه‌های اقتصادی کشورهای منطقه، نوشت: در همین زمان «دغدغه‌ این‌ها تبدیل مترو به تونل وحشت، بستن کنسرت به خاطر نوازنده‌ خانم، انتصاب پدرزن و خالص‌سازی» است.

علی مجتهدزاده، وکیل دادگستری، نیز طی یادداشتی در روزنامه هم‌میهن با اشاره به استقرار نیروهای حجاب‌بان در ایستگاه‌های مترو و برخی مناطق تهران، افزود که این نیروها در حالی «به حریم شهروندان وارد ‌می‌شوند» که هویت و وابستگی سازمانی آنها «نامشخص» است.

این وکیل در ادامه نوشت: «آیا این افراد از اعضای نیروی انتظامی هستند و اگر هستند چرا ملبس به لباس سازمانی این نهاد نیستند» و اگر هم استدلال شود که آنها ذیل تعریف «ضابط خاص» فعالیت می‌کنند، «باید مشخص شود ذیل کدام قانون چنین ماموریتی دریافت کرده‌اند.»

آقای مجتهدزاده در ادامه تاکید کرد که «به کار گرفتن فیلمبردار در ایستگاه‌های مترو برای ثبت و ضبط وضعیت حجاب زنان»، خود «عامل تنزل شأن قانون و متولیان قانون در کشور» است.

این وکیل دادگستری با بیان اینکه «با وجود تجهیزات تصویربرداری مداربسته در ایستگاه‌های مترو و بسیاری از اماکن عمومی» این شائبه ایجاد می‌شود که چنین اقدامی «احتمالا با هدف ایجاد هراس در مردم» انجام می‌شود.

موضوع استقرار ماموران تذکردهنده حجاب اجباری در متروها موسوم به «حجاب‌بان» پس از سرکوب اعتراضات سراسری «زن، زندگی، آزادی» مطرح شد.