بیم و امیدها برای پلنگ ایرانی/ حفاظت از حیات وحش مردمی شود

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها، بهرام قربانپور: حفظ محیط زیست با محافظت از تمامی ارکان آن اعم از پوشش گیاهی، جانوری و… معنا پیدا می‌کند. نمی‌توانیم مدعی باشیم که از جنگل و پوشش گیاهی محافظت می‌کنیم اما در قبال مراقبت و نگهداری از حیوانات جنگل هیچ وظیفه‌ای نداریم.

پازل حفاظت از محیط زیست زمانی تکمیل می‌شود که در همه ارکان پیرامون زندگی، خود را مسئول بدانیم البته این مهم فقط متوجه سازمان و نهاد خاص نیست و این رویه، دغدغه و تکلیف زیست محیطی شامل حال همه افراد می‌شود.

شهرستان رودبار به واسطه شرایط جغرافیایی و اقلیمی که دارد به عنوان یکی از مهم‌ترین زیست گاه‌های حیات وحش استان گیلان شناخته می‌شود.

رودبار زیست بوم امنی برای حیوانات

ارتفاعات و کوهپایه‌های جنگلی و کوهستانی این شهرستان پراکنده و پهناور محل امنی برای گونه‌های ارزشمند جانوری است تا جایی که دیدن چندین قلاده پلنگ و یا دیگر حیوانات وحشی در مناطق روستایی این شهرستان چندان امر بدیعی نیست. در هفته‌ای که گذشت خبرهایی از مشاهده یک قلاده پلنگ در دو نقطه روستایی شهرستان رودبار در محافل خبری و رسانه‌ای پیچید، که از حمله پلنگ به احشام اهالی دو روستای بیورزین

لوشان و کیاآبادتخت رحمت آباد رودبار حکایت داشت.

مشاهده قلاده پلنگ در دو نقطه متفاوت و با فاصله از هم شهرستان رودبار، خبر از زیست چندین قلاده پلنگ در مناطق ییلاقی و ارتفاعات این شهرستان می‌دهد، خبری که می‌تواند برای نسل در حال انقراض این حیوانات ارزشمند و کم یاب خوشحال کننده و امیدبخش باشد و بازگشت دوباره حیات به پلنگ‌ها را نوید دهد، اما برای ساکنین روستاها که از پس حمله این حیوان وحشی، چند رأس احشام آنها تلف و متضرر شدند، کمی نگران کننده به نظر می‌رسد.

مشاهده پلنگ و حیوانات وحشی در رودبار طبیعی است

برای پیگیری این موضوع سراغ «علی فرهی» رئیس محیط زیست رودبار رفتیم که وی با تأیید خبر حمله پلنگ به احشام اهالی روستاهای بیورزین

لوشان و کیا آبادتخت رحمت آباد، گفت: پس از دریافت گزارش مبنی بر مشاهده پلنگ در روستاهای مزبور و حمله به گوسفندان، تیم کارشناسان این اداره به منطقه اعزام شدند.

رئیس محیط زیست رودبار با بیان اینکه مشاهده پلنگ و حیوانات وحشی در این شهرستان امر طبیعی است، گفت: شرایط اقلیمی شهرستان رودبار شرایط مناسبی را برای زیست حیوانات وحشی فراهم کرده است و باید از این بابت خوشحال باشیم.

فرهی با بیان اینکه لاشه گوسفندان با دقت توسط همکاران محیط زیست مورد بررسی قرار گرفت، اضافه کرد: به دلیل وجود لاشه احشام در این دو روستا و بر اساس آثار جراحت و همچنین نتایج بررسی کارشناس محیط‌زیست، حضور پلنگ در این روستاها صحت دارد.

وی با اشاره به جبران خسارات به اهالی و دامداران منطقه، افزود: گزارشی از میزان خسارت و تلفات ناشی از حمله پلنگ به احشام روستاییان برای مسئولان استانی ارسال کردیم و در تلاش هستیم بخشی از ضرر و زیان را جبران کنیم.

تلف شدن ۷ دام سبک بر اثر حمله پلنگ

رئیس محیط زیست رودبار در حالی «از تلف شدن ۷ دام سبک بر اثر حمله پلنگ در دو روستای بیورزین و کیاآباد تخت این شهرستان» خبر داده که در فضای رسانه‌ای و مجازی از تلف شدن بیش از ۲۰ رأس دام سبک آمار ارائه شده بود.

فرهی با بیان اینکه مردم محلی پلنگ را مشاهد کردند، گفت: در منطقه‌ای که پلنگ توسط مردم محلی دیده شده بود دوربین تعبیه شده اما تاکنون پلنگی در منطقه مشاهده نشده است.

وی، حیات وحش و مناطق روستایی را قلمرو حیوانات دانست و افزود: حضور پلنگ در ارتفاعات و مناطق روستایی شاید کمی ترس آور باشد اما پلنگ خیلی زود آن منطقه را ترک می‌کند.

لزوم آموزش رفتارشناسی برخورد با حیوانات وحشی

رئیس محیط زیست رودبار از آمادگی این اداره برای برپایی دوره‌های آموزشی ویژه دهیاران و شوراها به منظور چگونگی برخورد مردم با پلنگ خبر داد و بیان کرد: روستاییانی که در مناطق روستایی و ارتفاعات زندگی می‌کنند باید با طرز برخورد با حیوانات وحشی آشنا شوند.

فرهی با تاکید بر حفظ خونسردی و جلوگیری از هر گونه حرکات هیجانی و احساسی هنگام مشاهده حیوانات وحشی تصریح کرد: حفظ آرامش و خونسردی در مواقع مشاهده با حیوانات وحشی ابتدایی‌ترین راه است.

وی با بیان اینکه همه چیز تحت کنترل است و روستاییان منطقه نگران نباشند، افزود: اکیپ‌های مختلف از همکاران ما در محیط زیست پای کار هستند تا از اتفاقات احتمالی جلوگیری کنند.

اداره رودبار وسیع و پراکنده با ۵ محیط بان

رئیس محیط زیست رودبار فقدان نیروی انسانی و محیط بان را یکی از دغدغه‌های مهم این اداره برشمرد و بیان کرد: رودبار با وجود ۶۵ هزار هکتار منطقه شکار ممنوع و قریب به ۳۰ هزار هکتار منطقه حفاظت شده، فقط با ۵ محیط‌بان اداره می‌شود.

فرهی با بیان اینکه مردم و روستاییان بهترین محیط بانان هستند، گفت: حفاظت از محیط زیست باید مردمی شود و هر زمانی کاری را به مردم سپردیم در آن موفقیت حاصل شده است.

وی با اشاره به نقش رسانه در تبیین اهمیت و جایگاه حفاظت از محیط زیست افزود: رسانه‌ها و خبرنگاران بهترین سفیران محیط زیست در آگاهی بخشی و آموزش هستند.

نگذارید فاجعه «قائم شهر» تکرار شود

مشاهده پلنگ و یا هر حیوان وحشی دیگری در نقطه نقطه شهرستان رودبار و استان گیلان خبر خوشایند و امیدوار کننده‌ای است و نوید آینده‌ای روشن را در حوزه محیط زیست استان می‌دهد، اما چگونگی رفتار با این حیوانات مسئله‌ای است که باید برای آن چاره‌ای اندیشیده شود.

در چند ماه اخیر خبرهای خوب و بدی از حضور پلنگ و دیگر حیوانات وحشی به مناطق روستایی و حتی شهری استان‌های شمالی کشور مخابره شده که عدم رفتارشناسی مناسب و آموزش درست و حرفه‌ای در برخورد با این حیوانات، فاجعه «قائم شهر» را پدید آورد.

حال که طبیعت جانوری و حیوانات وحشی به ما روی خوش نشان داده بیاییم با رفتار نادرست و غیرحرفه ای آنها را طرد نکنیم و یا با برخورد احساسی و هیجانی به آنها صدمه نزنیم، صدمه‌ای که بعضاً منجر به مرگ آنها می‌شود.

اگرچه حضور پلنگ در محیط روستایی موجب رعب و وحشت می‌شود اما باید بپذیریم که ما وارد حیات زندگی آنها شدیم و این ساختار شکنی زندگی روستایی با زیست بوم حیوانات، پای آنها را به زندگی ما انسان‌ها باز می‌کند، حال که وارد دنیای زندگی و آسایش آنها شدیم باید نوع رفتار و برخورد با این جانوران را هم بیاموزیم تا حوصله آنها تنگ نشود و برایمان دندانِ غضب تیز کنند.