حضور ۵۹ دانشگاه ایرانی در رتبه‌بندی تایمز/معرفی برترین دانشگاه کشور

محمدجواد دهقانی با اعلام این خبر اظهار کرد: رتبه‌­بندی تایمز یکی از مشهورترین نظام­‌های رتبه­‌بندی بین‌­المللی دانشگاه‌­ها است که اولین بار در سال ۲۰۰۴ با همکاری تایمز و کیواس تحت عنوان رتبه‌­بندی "تایمز- کیواس" و از سال ۲۰۱۰ به بعد با همکاری موسسه تامسون رویترز منتشر شد.

دهقانی گفت: در رتبه­‌بندی سال ۲۰۱۶، این پایگاه جهت تامین اطلاعات مورد نیاز خود، همکاری خود را با تامسون رویترز قطع و با پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس آغاز به همکاری کرد. تغییر منبع اطلاعاتی مورد استفاده پایگاه رتبه‌­بندی تایمز بر روی نحوه حضور دانشگاه‌ها و رتبه آن­ها تاثیرگذار بود. پایگاه رتبه­‌بندی تایمز جهت ارزیابی دانشگاه­‌ها قسمتی از اطلاعات مورد نیاز خود را از خود دانشگاه‌­ها، قسمتی دیگر را از نظرسنجی­‌ها و اطلاعات پژوهشی و استنادات را از پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس تهیه می­‌کند.

رییس ISC تصریح کرد: در پایگاه رتبه بندی تایمز، در سال­‌های ۲۰۱۲ الی ۲۰۱۴ از ایران تنها یک دانشگاه حضور داشت. در سال ۲۰۱۵ دو دانشگاه صنعتی شریف و صنعتی اصفهان در این رتبه‌بندی حضور یافته و در سال ۲۰۱۶ تعداد دانشگاه‌ها به ۸ مورد رسیده است. تعداد دانشگاه‌ها در سال ۲۰۱۷ به ۱۳ و در سال ۲۰۱۸ به ۱۸ و در سال ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ به ترتیب به ۲۹، ۴۰ و ۴۷ دانشگاه افزایش یافته است.

وی افزود: در سال ۲۰۲۲ با ورود ۱۲ دانشگاه جدید، شاهد حضور ۵۹ دانشگاه حائز رتبه از جمهوری اسلامی ایران در جمع ۱۶۰۰ دانشگاه برتر جهان از۹۹ کشور هستیم و (نام چهار دانشگاه نیز در این رتبه‌بندی به عنوان reporter آورده شده است) این موضوع نویدبخش حرکت هر چه بیشتر دانشگاه‌­های توانمند ایران در رتبه بندی‌­های معتبر بین‌المللی است.

دهقانی ادامه داد: در رتبه بندی تایمز ۲۰۲۲، دانشگاه‌های علوم پزشکی مازندران، علوم پزشکی ارومیه، آزاد اسلامی نجف آباد، علوم بهزیستی و توانبخشی، علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، علوم پزشکی زنجان، خلیج فارس، علوم پزشکی کاشان، دامغان، صنعتی سهند، علوم پزشکی سمنان و مراغه که سال گذشته در این رتبه‌بندی حضور نداشتند، امسال توانسته‌اند حضور داشته باشند.

دهقانی یادآور شد: بهترین رتبه ایران در سال ۲۰۲۲، بازه رتبه‌­ای ۴۰۰-۳۵۱ است، این در حالی است که  بهترین رتبه ایران در  سال گذشته بازه ۳۵۰-۳۰۱ بوده است.

وی افزود: دانشگاه‌های صنعتی نوشیروانی، علوم پزشکی کردستان و علوم پزشکی مازندران با قرار گرفتن در بازه رتبه‌ای ۴۰۰-۳۵۱ به عنوان دانشگاه‌های اول ایران در این رتبه بندی معرفی شده‌اند که در بین این دانشگاه‌­ها، دانشگاه علوم پزشکی مازندران اولین حضور خود را در این رتبه‌بندی تجربه می­‌کند.

"تغییر منبع اطلاعاتی مورد استفاده پایگاه رتبه‌­بندی تایمز بر روی نحوه حضور دانشگاه‌ها و رتبه آن­ها تاثیرگذار بود"رتبه دانشگاه‌­های ایران در جدول زیر نشان داده شده است. لازم به ذکر است که دانشگاه‌هایی که رتبه‌بندی آنها در بازه یکسان هستند، همگی هم رتبه بوده و ترتیب اسامی ذکر شده در این گزارش مطابق با سامانه رتبه‌بندی تایمز و بر اساس حروف الفبا (به لاتین) است. دانشگاه‌هایی که با علامت * نشان داده شده‌اند، دانشگاه‌هایی هستند که برای اولین بار در این رتبه‌بندی حضور پیدا کرده اند.

رئیس موسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری گفت: در رتبه‌بندی تایمز ۲۰۲۲، بیش از ۱۶۰۰ دانشگاه برتر جهان از ۹۹ کشور رتبه بندی شده‌­اند و ۴۵۲ دانشگاه نیز با عنوان (Reporter) آورده شده‌اند. این دانشگاه‌ها اطلاعات مورد نیاز موسسه تایمز را برای رتبه‌بندی ارسال کرده‌اند، اما شرایط لازم برای احراز رتبه را نداشته‌اند.

وی افزود: در رتبه‌بندی تایمز ۲۰۲۲، دانشگاه آکسفورد برای ششمین سال متوالی رتبه اول را از آن خود کرده است و دانشگاه صنعتی کالیفرنیا و هاروارد مشترکا در رتبه دوم قرار دارند. دانشگاه‌های استنفورد، کمبریج (از انگلیس)، MIT، پرینستون کالیفرنیا برکلی، ییل و شیکاگو به ترتیب در رتبه‌های ۴ الی ۱۰ دنیا قرار گرفته‌اند.

در بین ۱۰ دانشگاه برتر جهان ۲ دانشگاه از کشور انگلستان و ۸ دانشگاه از ایالات متحده هستند. دانشگاه پکن چین اولین دانشگاه آسیایی است که توانسته است رتبه ۱۶ را در این رتبه‌بندی به دست آورد. کشور آمریکا با ۱۸۳ دانشگاه بیشترین تعداد دانشگاه‌های حاضر در رتبه بندی را دارد.

دهقانی در ادامه گفت: در رتبه‌بندی سال ۲۰۲۲ تایمز، تعداد ۲۴ کشور اسلامی دارای دانشگاه‌های حائز رتبه هستند که از نظر تعداد دانشگاه، کشورهای ایران با ۵۹ دانشگاه رتبه اول و ترکیه با  ۵۴ دانشگاه بیشترین تعداد حضور را داشته‌اند.

کشورهایی که دارای دانشگاه‌های حائز رتبه بوده‌اند، کشورهای ترکیه، ایران، پاکستان، مصر، عراق، مالزی، عربستان سعودی، اندونزی، الجزیره، اردن، لبنان، نیجریه، امارات متحده عربی، بنگلادش، مراکش، تونس، آذربایجان، قزاقستان، عمان، فلسطین، کویت، قطر، اوگاندا و بروئنی داراسلام هستند.

در میان دانشگاه‌های برتر کشورهای اسلامی، عربستان سعودی با رتبه ۱۹۰، لبنان ، قطر و مالزی ۳۵۰-۳۰۱، ایران، امارات متحد عربی و بروئنی داراسلام ۴۰۰-۳۵۱، ترکیه، مصر، نیجریه،  فلسطین و اردن ۵۰۰-۴۰۱، الجزایر و پاکستان ۶۰۰-۵۰۱، اوگاندا ۸۰۰-۶۰۱، عراق، اندونزی، عمان، بنگلادش، مراکش و کویت ۱۰۰۰-۸۰۱ و دانشگاه‌های سایر کشورها رتبه‌های بالای ۱۰۰۰ هستند.

دهقانی ادامه داد: ۱۲ کشور اسلامی رتبه‌های زیر ۵۰۰ دارند، این در حالی است که طبق برنامه ۱۰ ساله علم، نوآوری و فناوری کشورهای اسلامی عضو OIC (مصوب ۲۰۱۷ در قزاقستان) لازم است تا ۲۰۲۶ تعداد ۵۰ دانشگاه از کشورهای اسلامی در میان ۵۰۰ دانشگاه برتر دنیا قرار گیرند. به همین دلیل باید تلاش‌های جدی همراه با تهیه برنامه راهبری و نقشه راه مناسب توسط دانشگاه‌های این کشورها صورت گرفته تا علاوه بر افزایش تعداد دانشگاه‌ها، رتبه و جایگاه مناسب را در سطح بین المللی کسب کنند.

رییس ISC در ادامه گفت: پایگاه رتبه‌بندی تایمز یکی از نظام‌های معتبر بین‌المللی است که از سال ۲۰۰۴ مراکز آموزش عالی را در سرتاسر جهان مورد ارزیابی و رتبه بندی قرار داده است. این رتبه‌بندی از ۱۳ شاخص به شرح جدول زیر در قالب ۵ معیار کلی آموزش با وزن ۳۰ درصد، پژوهش با وزن ۳۰ درصد، استنادات با وزن ۳۰ درصد، وجهه بین‌المللی با وزن ۷.۵ درصد و ارتباط با صنعت با وزن ۲.۵ درصد بهره گرفته است.

به نقل از موسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC)، محاسبات رتبه‌بندی تایمز توسط شرکت خدمات حرفه‌ای پرایس واتر هاوس کوپرز (PWC) انجام شده است.

محاسبات شاخص‌ها و نمرات توسط سه منبع اطلاعاتی صورت گرفته است که این منابع عبارت هستند از: "داده‌های ارسالی از دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی که به صورت خود اظهاری جمع‌آوری می‌شوند"، "داده‌های حاصل از نظرسنجی شهرت توسط متخصصین آموزش عالی" و "اطلاعات تولیدات علمی موسسات آموزش عالی نمایه شده در پایگاه استنادی اسکوپوس".

۴۷۲۳۷