از سرگیری درگیری‌ها در قزاقستان؛ تیراندازی به‌سوی معترضان و کشته شدن «ده‌ها نفر»

تازه‌ترین گزارش‌های رسیده از قزاقستان حاکی است که درگیری و تیراندازی در آلماتی، بزرگترین شهر این کشور، ادامه دارد و نیروهای امنیتی توسط واحدهای اعزامی از سوی ائتلاف نظامی به رهبری روسیه تقویت شده‌اند.

خبرنگاران رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی در آلماتی می‌گویند روز پنجشنبه ۱۶ دی نیروهای امنیتی که برخی از آن‌ها سوار بر نفربرهای زرهی بودند در میدان جمهوری به سوی معترضان شلیک کردند.

به گفته یک فعال سیاسی، اکثر معترضانی که در میدان جمهوری تجمع کرده بودند، جوانان غیرمسلح بودند.

شاهدان عینی نیز گفتند صدای یک انفجار و تیراندازی را در نزدیکی این میدان شنیده‌اند.

در پی تشدید ناآرامی‌ها و گسترش اعتراضات که از چند روز پیش و ابتدا در اعتراض به افزایش قیمت گاز مایع شروع شد «سازمان پیمان امنیت جمعی» یک ائتلاف امنیتی منطقه‌ای به رهبری روسیه، در طول شب گذشته نیروهای خود را به قزاقستان اعزام کرد.

پلیس آلماتی اوایل روز پنجشنبه اعلام کرد که طی روز گذشته «ده‌ها» معترض را کشته و حدود دو هزار نفر را بازداشت کرده است.

قاسم جومارت توقایف، رئیس‌جمهوری قزاقستان، روز چهارشنبه از روسیه و سایر اعضای «سازمان پیمان امنیت جمعی» تقاضای کمک کرد.

وزارت کشور قزاقستان اعلام کرد که در جریان درگیری با معترضان تاکنون حداقل «۱۸ مامور پلیس و پرسنل نیروهای امنیتی» کشته و صدها نفر دیگر مجروح شده‌اند.

با توجه به قطع اینترنت و سایر شبکه‌های ارتباطی توسط دولت کسب اطلاعات دقیق از حوادثی که روز پنجشنبه روی داد بسیار دشوار است.

با این همه، انتشار تصاویر متعددی از خودروهای سوخته در سطح شهر و ساختمان‌هایی که هنوز دود ناشی از آتش‌سوزی از آن‌ها بلند می‌شود ابعاد ناآرامی و درگیری‌های گسترده در مرکز شهر آلماتی را به خوبی نشان می‌دهد.

رئیس‌جمهوری قزاقستان «تروریست‌های آموزش دیده در خارج» را مسئول نآرامی‌ها معرفی کرده ولی هیچ‌گونه شواهدی در اثبات این ادعا ارائه نداده است.

نیروهای نظامی اعزامی از سوی روسیه برای سرکوب معترضان قزاقستان

آمریکا، روسیه، بریتانیا و اتحادیه اروپا از همه طرف‌های درگیر در بحران قزاقستان خواسته‌اند با خویشتن‌داری از تشدید ناآرامی‌ها پرهیز کنند.

آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، روز پنجشنبه در یک گفت‌وگوی تلفنی با وزیر خارجه قزاقستان خواستار یک راه‌حل مسالمت‌آمیز برای حل بحران شد و بر اهمیت آزادی رسانه‌ها نیز تاکید کرد.

وزارت خارجه آمریکا در بیانیه کوتاهی گفت آقای بلینکن در این گفت‌وگو بر حمایت آمریکا از نهادهای قانونی و آزادی رسانه‌ها تاکید کرد و خواستار یک راه‌حل مسالمت‌آمیز با در نظر گرفتن تمامی حقوق مردم شد.

یک سخنگوی بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا، گفت دولت این کشور در مورد حوادث قزاقستان به شدت نگران است و حوادث را با دقت دنبال می‌کند. او بر موضع دولت بریتانیا مبنی بر پرهیز از تشدید ناآرامی و یافتن یک راه‌حل مسالمت‌آمیز تاکید کرد.

ناآرامی‌های اخیر قزاقستان که مرگبارترین مورد از زمان استقلال این کشور در سال ۱۹۹۱ است روز یکشنبه در ایالت مین قشلاق در جنوب غربی این کشور و با اعتراض به دو برابر شدن بهای گاز مایع که برای سوخت خودرو استفاده می‌شود، آغاز شد.

دبیرخانه «سازمان پیمان امنیت جمعی» روز پنجشنبه در بیانیه‌ای گفت واحدهای هوابرد روسیه به عنوان «نیروی حافظ صلح» از سوی این سازمان به قزاقستان اعزام شده و اولین واحدها از نیروی اعزامی ماموریت خود را آغاز کرده‌اند.

کارشناسان معتقدند که اعزام سریع نیروهای روسیه به قزاقستان نشان می‌دهد که مسکو در مورد حفظ امنیت در حوزه نفوذ خود که جمهوری‌های سابق اتحاد شوروی را شامل می‌شود بسیار حساس است.

روسیه طی یک سال‌ونیم گذشته علاوه بر حمایت از شورشیان شرق اوکراین، در جنگ ناحیه ناگورنو- قره باغ بین ارمنستان وجمهوری آذربایجان میانجی‌گری کرد و از حکومت الکساندر لوکاشنکو در بلاروس نیز در برابر اعتراضات گسترده مردمی حمایت کرده است.

نیروهای حافظ صلح که از سوی «سازمان پیمان امنیت جمعی» به قزاقستان اعزام می‌شوند شامل واحدهایی از سایر کشورهای عضو از جمله بلاروس، ارمنستان، قرقیزستان و تاجیکستان خواهد بود.

این سازمان در بیانیه خود گفت ماموریت اصلی این نیروها «حفاظت از ساختمان‌ها و تاسیسات مهم دولتی و نظامی و کمک به نیروهای امنیتی و انتظامی قزاقستان در برقراری نظم و ایجاد ثبات لازم برای بازگشت کشور به روال قانونی است».

فعالیت‌های جاری بخش قزاقستان رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی در روزهای اخیر توسط دولت محدود شده و خبرنگاران این سرویس می‌گویند برقراری تماس از طریق اینترنت و یا شبکه تلفن‌های همراه بسیار دشوار شده است.

تلویزیون دولتی قزاقستان روز پنجشنبه گزارش داد که بانک مرکزی این کشور تمامی نهادهای مالی و بانک‌ها را تعطیل کرده است.

رئیس‌جمهوری قزاقستان روز چهارشنبه نورسلطان نظربایف، رئیس‌جمهوری سابق و ۸۱ ساله کشور، را از مقام ریاست شورای امنیت ملی و یکی از نزدیکان او را نیز از مقام ریاست کمیته امنیتی کشور که قدرت فراوانی دارد برکنار کرد.